| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شمارهها | 881 |
| تعداد مقالات | 7,867 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,709,674 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,557,300 |
انسانکامل در جهانشناسی عرفانی راز شیرازی | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 3، دوره 25، شماره 2 - شماره پیاپی 95، شهریور 1404، صفحه 53-69 اصل مقاله (742.78 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2025.52798.3209 | ||
| نویسندگان | ||
| رویا رضامنش1؛ علی اشرف امامی* 2؛ محمد جواد شمس3؛ فیاض قرائی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی مرتضی مطهری ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی مرتضی مطهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بینالمللی امامخمینی(ره)، قزوین. ایران. | ||
| چکیده | ||
| یکی از مسائل مهم در عرفان نظری، ضرورت وجود انسانکامل در نظام هستی است؛ چراکه انسانکامل بهلحاظ برخورداری از جامعیت و گستردگی وجودی، نسخة جامع و کامل تمام نظام هستی است، بهگونهای که شناخت او موجب شناخت عالم خواهد شد. ازنظر راز شیرازی، عارف شیعی قرن سیزدهم، برپایی عالم و بقای آن وابسته به وجود انسانکامل است که منظوراز این انسان، حضرات محمدی و علوی و ذریة مطهر ایشان است. انسانکامل دو نسبت با عالم دارد: در نسبت اول، بخشی از عالم یا مرتبة ششم است که نسبت طولی است. او در یک تقسیمبندی کلی، پنج مرتبه را برای ظهورات الهی در نظر گرفته که به حضرات خمس معروف است. علاوهبر ذکر حضرات خمس، به بیان عوالمی که نتیجة تجلی هریک از حضرات است، پرداخته و برایناساس از تجلی هر حضرت، یک عالم پدید میآید. بهاینترتیب، عوالم مختلف لاهوت، جبروت، ملکوت، ملک و انسانکامل، بهظهور میرسند. عالم ناسوت انسانیه، جامع عوالم اربعة الهیه و آن عوالم، در عالم هیکل ناسوتی انسانی مندرج است. در نسبت دیگر، واسطة خلقت یا ایجاد عالم؛ و به تعبیری، هم علت و هم دلیل ایجاد عالم است. راز شیرازی به پشتوانة آیات و احادیث شیعه و با تکیهبر مفهوم ولایت کلیة الهیه، انسانکامل را محل مشیتالله، واسطة فیض الهی و مانند آن دانسته است. در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی به تبیین جایگاه انسانکامل در نظام هستی از منظر راز شیرازی پرداخته میشود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| راز شیرازی؛ جهان؛ ولایت؛ انسانکامل؛ حضرات خمس | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهج البلاغه.
ابنآشوب، محمد بن علی (1379ش). المناقب. قم: موسسة انتشارات علامه.
ابنابی الحدید، عبدالحمید (بیتا). شرح نهج البلاغه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابناثیر، مبارک بن محمد (1367ش). النهایه. چاپ چهارم. قم: اسماعیلیان.
ابنبابویه قمی(شیخ صدوق) (1416ق). التوحید. (تصحیح: سیدهاشم حسینی طهرانی، با مقدمة علیاکبر غفاری). قم: انتشارات جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ابنعربی، محی الدین (1370ش). فصوص الحکم. تهران: انتشارات الزهراء.
ابنقولویه، جعفر بن محمد (1356ش). کامل الزیارات. نجف: دار المرتضویه.
بحرانی الاصفهانی، عبدالله بن نورالله (1413ق). عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الایات و الاخبار و الاقوال. قم: موسسة الامام المهدی.
بلخی رومی، جلال الدینمحمد (1375ش). مثنوی معنوی. (تصحیح: قوامالدین خرمشاهی). تهران: انتشارات ناهید.
حسن زادة آملی، حسن (1372ش). انسانکامل از دیدگاه نهج البلاغه. قم: انتشارات قیام.
حر عاملی، محمد بن حسن (1380ش). کلیات حدیث قدسی. (مترجم: زینالعابدین کاظمی خلخالی). تهران: انتشارات دهقان .
حلی، حسن بن سلیمان (1379ش). مختصر الدرجات. قم. دفتر انتشارات اسلامی.
خاوری، اسدالله (1362ش). ذهبیه. تهران: دانشگاه تهران.
خدادادی، محمد (1397ش). آینة روی دوست، انسانکامل در عرفان نظری و ادبیات عرفانی. تهران: اطلاعات.
دیلمی، حسن بن محمد (1412ق). ارشاد القلوب. قم: الشریف الرضی.
شبستری، شیخ محمود (1365ش). گلشن راز (مجموعه آثار شبستری). تهران: انتشارات طهوری.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1333ش). براهینالامامه. تبریز: چاپخانة رضایی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1346ش). رسالة سلوکیة آفاق و انفس. (ترجمه: محمد مجاب(دارابی). شیراز: خانقاه احمدی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1374ش). کبریت احمر. شیراز: چاپخانه احمدی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (۱۳۵۰ش). طلعت حق. تهران: دربار شاهنشاهی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1352ش). طباشیرالحکمه. شیراز: خانقاه احمدی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1363ش). مناهج انوارالمعرفه (درشرح مصباحه الشریعه و مفتاح الحقیقه من کلام جعفرالصادق). تهران: خانقاه احمدی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1383ش). قوائمالانوار و طوالعالاسرار. (تصحیح و توضیح: خیرالله محمودی). شیراز: دریای نور.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1240ق). مراتب سبعة قلب. چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1281ق). ملکوت المعرفه فی اسرار الولایه(معالم التاویل و البیان فی شرح اسرار خطبه البیان). چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1301ق). مناسک العاشقین. چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1302ق). مرآت العارفین. چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1307ق). حضرات خمسه. چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1310ق). مرصاد العباد. چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1319ق). اسئلة اثنی عشر. چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1323ق). آیاتالولایه. چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1348ق/الف). اسرارالولایه. چاپ سنگی.
شیرازی، میرزا ابوالقاسم (1348ق/ب). رسالة قنوتیه. چاپ سنگی.
عطار نیشابوری، فرید الدینمحمد (1369ش)، منطق الطیر، چاپ سوم. (تصحیح و مقدمه: محمدجواد مشکور). تهران: انتشارات الهام.
فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین. قم: نشر هجرت.
فرغانی، سعید بن محمد (1379ش). مشارق الدراری: شرح تائیه ابن فارض. قم: مؤسسة بوستان کتاب.
قندوزی، سلیمان بن ابراهیم (1416ق). ینابیع الموده لذوی القربی. قم: دار الاسوه للطباعة و النشر،
قیصری، داود (1375ش). شرح فصوص الحکم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
غزالی، محمد بن محمد (1419ق). احیاء علوم الدین؛المغنی عن الأسفار فی الأسفار فی تخریج ما فی الإحیاء من الأخبار. بیروت: دار الکتاب العربى.
کلینی، ابیجعفر (1365ش). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (1404ق). بحار الأنوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار. بیروت: موسسة الوفاء.
مقدسی، المطهر (بیتا). البدء و التاریخ. بیجا. مکتبة الثقافة الدینیه.
نسفی، عزیزالدین (1386ش). انسانکامل. (تصحیح: ماریژان موله). تهران: انتشارات طهوری.
همدانی، عبدالصمد (1387ش). بحر المعارف. تهران: انتشارات حکمت. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 357 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 17 |
||