اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات24
تعداد شماره‌ها851
تعداد مقالات7,575
تعداد مشاهده مقاله13,413,707
تعداد دریافت فایل اصل مقاله11,580,437
علیخانی, ارزو. (1403). چالش‌ها و فرصت‌های اجرای راهبردهای طراحی فضاهای شهری با رویکرد از پایین‌به‌بالا: بینش‌هایی از پروژه 'محله ما' در مشهد. , 1(2), 101-124. doi: 10.22099/iuds.2025.51722.1016
ارزو علیخانی. "چالش‌ها و فرصت‌های اجرای راهبردهای طراحی فضاهای شهری با رویکرد از پایین‌به‌بالا: بینش‌هایی از پروژه 'محله ما' در مشهد". , 1, 2, 1403, 101-124. doi: 10.22099/iuds.2025.51722.1016
علیخانی, ارزو. (1403). 'چالش‌ها و فرصت‌های اجرای راهبردهای طراحی فضاهای شهری با رویکرد از پایین‌به‌بالا: بینش‌هایی از پروژه 'محله ما' در مشهد', , 1(2), pp. 101-124. doi: 10.22099/iuds.2025.51722.1016
علیخانی, ارزو. چالش‌ها و فرصت‌های اجرای راهبردهای طراحی فضاهای شهری با رویکرد از پایین‌به‌بالا: بینش‌هایی از پروژه 'محله ما' در مشهد. , 1403; 1(2): 101-124. doi: 10.22099/iuds.2025.51722.1016

چالش‌ها و فرصت‌های اجرای راهبردهای طراحی فضاهای شهری با رویکرد از پایین‌به‌بالا: بینش‌هایی از پروژه 'محله ما' در مشهد

مطالعات طراحی شهری ایران
دوره 1، شماره 2، دی 1403، صفحه 101-124    اصل مقاله (2.4 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/iuds.2025.51722.1016
نویسنده
ارزو علیخانی*
استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
طراحی شهری از پایین‌به‌بالا به‌عنوان رویکردی نوین در شهرسازی، به مشارکت مستقیم شهروندان در تصمیم‌گیری‌ها و تعریف پروژه‌های محلی می‌پردازد. پروژه "محله ما" در مشهد به‌عنوان نمونه‌ای اجراشده از این رویکرد، باهدف افزایش تعامل شهروندان و بهبود عملکرد مدیریت شهری از طریق نظرسنجی‌ها و جلسات استماع عمومی اجرا شد. این مقاله به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های اجرای این پروژه در یک محیط اجتماعی - سیاسی متمرکز می‌پردازد. موانعی از جمله مقاومت اولیه مدیران شهرداری، نگرانی‌های اجرایی درباره عملی‌بودن پروژه‌های پیشنهادی مردم، و تنوع نیازهای جمعیت‌های مختلف در طول این پروژه مشاهده شد. بااین‌حال، به کمک حمایت مداوم مدیران فرهنگی و شورای شهر و استفاده از استراتژی‌های ارتباطی کارآمد، پروژه توانست تا حدودی به موفقیت دست یابد. از سوی دیگر، فرصت‌هایی همچون افزایش اعتماد عمومی، بهبود همکاری میان شهروندان و مسئولین محلی و بهبود زیست‌پذیری محلات از نتایج قابل‌توجه این رویکرد مشارکتی بود. این پژوهش با تحلیل داده‌های کیفی جمع‌آوری شده از مصاحبه‌ها و پرسش‌نامه‌های شهروندان، کارشناسان و گروه‌های تسهیلگر، به ارائه درس‌هایی برای سایر شهرها و مناطقی که قصد اجرای مدل‌های مشابه را دارند، می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که با ایجاد ساختارهای مشارکتی مناسب، حتی در محیط‌های متمرکز، می‌توان به بهبود برنامه‌ریزی شهری و توسعه پایدار دست‌یافت.

تازه های تحقیق
  • پروژه "محله ما" به‌عنوان نخستین تجربه شهرسازی مشارکتی در مشهد، به افزایش حس تعلق شهروندان منجر شده است.
  • چالش‌های فرهنگی و ساختاری پروژه نشان داد که نیازسنجی مؤثر، کلید موفقیت در برنامه‌ریزی مشارکتی است.
  • یافته‌ها حاکی از افزایش 74.2 درصدی اعتماد عمومی به مدیریت شهری پس از اجرای پروژه است.
  • تجربه تسهیلگری در این پروژه، به‌عنوان ابزاری کارآمد برای جلب مشارکت مردمی شناسایی شد.
  • پیشنهادات مقاله می‌تواند الگوی مؤثری برای توسعه برنامه‌ریزی و طراحی شهری مشارکتی در سایر شهرها باشد.
کلیدواژه‌ها
طراحی شهری از پایین‌به‌بالا؛ برنامه‌ریزی مشارکتی؛ پروژه "محله ما"؛ مشارکت شهروندان؛ مشهد
مراجع
  1. نادری، احمد.، شیرعلی، ابراهیم.، و قاسمی کفرودی، سجاد. (۱۳9۳). بررسی حس تعلق محله ای و نقش آن در مشارکت اجتماعی (نمونه موردی: محله نعمت آباد). نشریۀ مطالعات توسعه اجتماعی ایران،ردوره 6، (3)، 20-7.
  2. Agger, A. (2017). Transparency in participatory processes: A tool for better governance? Journal of Public Administration, 203.
  3. Arnstein S. R. (1969). A Ladder of Citizen Participation. Journal of the American Institute of Planners (JAIP), 35 (4), 216-224.
  4. Baiocchi, G., & Ganuza, E. (2020). Popular democracy: The paradox of participation. Stanford University Press.
  5. Brownill, S. (2009). The Dynamics of Participation: Modes of Governance and Increasing Participation in Planning. Urban Policy and Research, 27 (4), pp. 357-375.
  6. Conrad, E., Cassar, L. F., Christie, M., & Fazey, I. (2011). Hearing but not listening? A participatory assessment of public participation in planning. Environment and Planning C: Government and Policy, 29, pp. 761-782.
  7. Fainstein, S. S., & DeFilippis, J. (2016). Readings in planning theory (4th ed.). Wiley-Blackwell.
  8. Fischer, F., & Forester, J. (1993). The argumentative turn in policy analysis and planning. Duke University Press.
  9. Gaventa, J., & Valderrama, C. (1999).Participation, Citizenship and Local Governance. Background Note Prepared for Workshop on ‘Strengthening Participation in Local Governance’, Institute of Development Studies (IDS), Brighton, June 21-24, 1999.
  10. Gordon, E., Schirra, S., & Hollander, J. (2011). Immersive Planning: A Conceptual Model for Designing Public Participation with New Technologies. Environment and Planning B: Planning and Design,38, 505-519.
  11. Khan, S., & Swapan, M. S. H. (2013). From Blueprint Master Plans to Democratic Planning in South Asian Cities: Pursuing Good Governance Agenda against Prevalent Patron-client Networks.Habitat International, 38, pp. 183-191.
  12. Laurian, L. & Shaw, M. M. (2009). Evaluation of Public Participation; the Practices of Certified Planners. Journal of Planning Education and Research, 28, pp. 293-309.
  13. Michels, A. (2011). Innovations in democratic governance: how does citizen participation contribute to a better democracy? International Review of Administrative Sciences, 77 (2), 275-293.
  14. Michels, A., & de Graaf, L. (2017). Examining citizen participation: Local participatory governance. Public Administration Review, 289.
  15. Williams, G. (2004). Evaluating Participatory Development: Tyranny, Power and (re)Politicisation. Third World Quarterly, 25(3), 557-578.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 179
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب