| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,778 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,469 |
نسبت متافیزیک و دانشهای هنجاری نزد فارابی و هیلاری پاتنم | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 2، دوره 24، شماره 4 - شماره پیاپی 93، دی 1403، صفحه 13-30 اصل مقاله (779.86 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2024.49976.3030 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن اشرفیان فر1؛ جعفر شانظری* 2؛ جنان ایزدی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران . | ||
| 3استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| فارابی و پاتنم تأثیر مخرّب یا مولّد متافیزیک در دانشهای هنجاری، مثل حکمت عملی و فقه در علوم قدیم و اخلاق و اقتصاد در علوم جدید را امری آشکار میدانند و معتقدند عدم توجه به این نقش، به اثرات غیر قابل جبران منجر میگردد. برای فارابی این نقش ضروری و حیاتی در قالب استفادة دانشهای هنجاری از معارفی است که در متافیزیک تبیین و مبرهن شده است و بدین‌جهت حذف متافیزیک نزد فارابی، به‌معنای حذف برخی مبادی آن دانشها و رد عینیت در ارزش‌ها و ورود به وادی نسبیگرایی است. در طرف مقابل، پاتنم منکر متافیزیک سنتی بوده و به‌دنبال حذف آن از دانشهای هنجاری است. به‌همین‌جهت برای کارکردی که متافیزیک سنتی در دانشهای هنجاری داشته است، جایگزینی معرفی میکند. این جایگزین، تفسیر و روایت خاص او از فلسفة پراگماتیسم است. پاتنم در این روایت، پراگماتیسم را نوعی از متافیزیک میداند که بدون مرز بوده و در نقش آسیبشناسی و اصلاحگری سایر فلسفهها ظاهر میشود. بر این مبنای جدید، پاتنم تصویر دیگری از دانشهای هنجاری و معیار عینیت و نسبیگرایی ارائه میکند. روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل منطقی_فلسفی، اعم از تحلیل مفهومی، تحلیل گزارهای، تحلیل سیستمی، با رویکرد تطبیقی، جهت تضارب آراء، تبیین و گفتوگوی آن دو اندیشمند است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| متافیزیک؛ دانشهای هنجاری؛ عینی‌گرایی؛ نسبیگرایی؛ فارابی؛ پاتنم | ||
| مراجع | ||
|
جیکوبز، جاناتان آ. (1396ش). فرهنگ اصطلاحات فلسفة اخلاق. (ترجمه: سید محمدعلی تقوی و زهره علوی‌راد). تهران: انتشارات مرکز.
عباسزاده، مهدی (1399ش). معرفت پیشینی در معرفت‌شناسی معاصر و فلسفة فارابی. ذهن، 21(81)، 63-91.
عبدالکریمی، بیژن (1401ش). هایدگر در ایران. تهران: انتشارات نقد فرهنگ.
فارابی، ابونصر (1376ش). السیاسة المدنیة. (ترجمه: حسن ملکشاهی). تهران: انتشارات سروش.
فارابی، ابونصر (1388ش). فصول منتزعه. (ترجمه: حسن ملکشاهی). تهران: انتشارات سروش.
فارابی، ابونصر (1325ق). الابانة عن غرض ارسوطالیس فی کتاب ما بعدالطبیعة. (در مجموعة فلسفة ابی نصر الفارابی). قاهره: السعادة بجوار محافظة مصر.
فارابی، ابونصر (1405ق). الجمع بین رأیی الحکیمین. تهران: انتشارات الزهراء.
فارابی، ابونصر (1408ق). المنطقیات للفارابی، ج1. قم: کتابخانة عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی(ره).
فارابی، ابونصر (1430ق). تحصیل السعادة (در الاعمال الفلسفیة). بیروت: دارالمناهل.
فارابی، ابونصر (1970م). الحروف. (تصحیح: محسن مهدی). بیروت: دارالمشرق.
فارابی، ابونصر (1991م). الملة، در الملة و نصوص أخری. (تصحیح: محسن مهدی). بیروت: دارالمشرق.
فارابی، ابونصر (1996م). إحصاء العلوم. بیروت: الهلال.
قائمینیا، علیرضا (1383ش). برخی دیدگاههای جدید در باب معرفت پیشینی. ذهن، 5(20)، 43-54.
کریمی، محمود؛ امرایی، رحیم (1389ش). بررسی و نقد دیدگاه ویتگنشتاین متأخر در باب زبان دین. فلسفة دین، 7(5)، 18-5. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 370 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 29 |
||