| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 874 |
| تعداد مقالات | 7,803 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,220,779 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,165,071 |
تحلیل گفتمان انتقادی داستان‌های کودکان رده‌ی سنی «ب» براساس چارچوب مؤلفه‌های اجتماعی‌معنایی ون‌لیوون | ||
| مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 10، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 31، خرداد 1404، صفحه 161-180 اصل مقاله (1.93 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jcls.2024.48602.2011 | ||
| نویسندگان | ||
| رامین گلشائی* 1؛ سیما بزمی2 | ||
| 1استادیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| 2دانش‌آموختة کارشناسی ارشد گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| ادبیات کودکان به‌دلیل نقشی که در القای ارزش‌ها و باورهای جامعه به کودکان دارد، نقش مهمی در رشد و شکل‌گیری شخصیت آنان ایفا می‌کند. ازآنجاکه هر متنی ایدئولوژی‌های پنهان خود را دارد، تحلیل انتقادیِ ادبیات کودکان می‌تواند در شناسایی ایدئولوژی‌ها و تأثیرات احتمالی آن‌ها بر شخصیت کودکان آگاهی‌بخش باشد. پژوهش حاضر به تحلیل انتقادیِ کتاب‌های داستانِ کودکانِ رده‌ی سنی «ب»، تألیف‌شده در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در چارچوب مؤلفه‌های اجتماعی‌معنایی ون‌لیوون پرداخته است. این مؤلفه‌ها شامل نحوه‌ی بازنمایی کارگزاران اجتماعی، کنش‌های اجتماعی و شیوه‌های مشروعیت‌بخشی به کنش‌های اجتماعی است. بدین‌منظور، تعداد پانزده کتاب داستان رده‌ی سنی «ب» تألیف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌صورت نمونه‌ی دردسترس، انتخاب و تحلیل شدند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که بازنمایی کارگزاران اجتماعی داستان‌ها، بیشتر از طریق نام‌دهی و کمتر از طریق نقش‌های اجتماعی یا شغلی صورت گرفته است و نقش‌های شغلی نیز دارای سوگیری به نفع مشاغل مردانه هستند. همچنین تحلیل کنش‌های کارگزاران اجتماعی نشان داد که بیشتر کنش‌ها از نوع مادی و نشانه‌ای و درصد بسیار کمی از آن‌ها از نوع کنش شناختی بوده‌اند. کنش‌های مادی و نشانه‌ای بیشتر، نشانگر وجود فضای پرجنب‌و‌جوش و ارتباطی تعاملی در داستان‌ها و کنش‌های شناختی کمتر، نشانه‌ی حکم‌فرمایی کلیشه‌های منکر قدرت تفکر و استدلال در کودکان، تفسیر شد. افزون‌بر این، نتایج پژوهش نشان داد که مشروعیت کنش‌های اجتماعی در داستان‌ها از طریق توسل به طیف متنوعی از شیوه‌های مشروعیت‌بخشی شامل اقتداردهی، عقلانی‌گری و ارزیابی اخلاقی نشان داده شده است که از میان آن‌ها عقلانی‌گریِ ابزاری بیشترین بسامد را داشته است. در انتهای مقاله، پیامد این یافته‌ها و پیشنهاداتی برای مؤلفان ادبیات کودکان ارائه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات کودکان؛ تحلیل گفتمان انتقادی؛ چارچوب ون‌لیوون؛ کنش اجتماعی؛ مشروعیت‌بخشی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
پوشنه، آتنا؛ بابک معین، مرتضی. (1392). «تحلیل گفتمان انتقادی در اثری از ابراهیم گلستان بااستفاده‌از مؤلفه‌های جامعه‌شناختی-معنایی گفتمان‌مدار باتوجه‌به بازنمایی کارگزاران اجتماعی». جستارهای زبانی، شماره‌ی 14، صص1-25.
جنیدی جعفری، محمود؛ خاقانی، طوبی. (1394). «بررسی بازنمایی کنش‌های اجتماعی در مجموعه‌داستان زن زیادی از جلال آل احمد براساس الگوی ون‌لیوون ( 2008)». زبان‌شناخت، سال6، شماره‌ی2، صص77-97.
جوکار، سمیه. (1390). تحلیل انتقادی گفتمان اشعار ملک‌الشعرای بهار براساس دیوان شاعر. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
جوکار، سمیه؛ رحیمیان، جلال. (1394). «تصویرسازی کارگزاران اجتماعی در اشعار سیاسی ملک‌الشعرا بهار از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی». شعر پژوهی (بوستان ادب)، سال7، شماره‌ی2، صص111-134.
جهانگیری، جهانگیر؛ احمدی، حبیب؛ خوجانی، حمید. (1393). «بررسی تبعیض جنسیتی در کتاب‌های داستانی تألیفی کودکان از سال 1380 تا 1385 (مطالعه ی‌موردی: کتاب‌های داستانی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان)». مطالعات اجتماعی ایران، سال8، شماره‌ی4، صص 35-54.
رزمجو، آیت‌اله؛ حیدری‌تبریزی، حسین. (1384). «شیوه‌های تصویرسازی کارگزاران اجتماعی در گفتمان فارسی: تحلیل توجیهی گفتمان با عنایت به مؤلفه‌های جامعه‌شناختی-معنایی». زبان و ادب فارسی، شماره‌ی 195، صص 1-34.
رشنو، سمیه. (1390). تحلیل محتوای کتاب‌های داستانی تألیفی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در گروه سنی نوجوان براساس مهارت‌های تفکر انتقادی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا.
رشیدی، ناصر؛ مریم، زارعی. (1391). «تحلیل انتقادی گفتمان کتاب Reader’s Choice براساس چهارچوب هاج و کرس». پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی. سال 16، شماره‌ی26، صص 99-118.
زمانی، سمیه؛ خلیلی، محسن. (1393). «بازنمایی دیگری در قالب کارگزاران اجتماعی در روزنامه‌های قانون و کاوه». جستارهای سیاسی معاصر، سال 5، شماره‌ی 4، صص77-105.
شریف، مریم؛ یارمحمدی، لطف اله. (1393). «بررسی رباعیات خیام از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی با بهره‌گیری از مؤلفه‌های جامعه‌شناختی-معنایی گفتمان‌مدار». شعرپژوهی (بوستان ادب)، شماره‌ی 20، صص 67-82.
شمس‌آبادی، حسن و همکاران. (1401). «تحلیل کتاب‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (1345-1357ش)». تاریخ ایران، سال15، شماره‌ی1، صص 49-72.
عمل‌صالح، احیاء. (1383). تصویرسازی گروه‌های اجتماعی در کتاب‌های آموزشی زبان انگلیسی در ایران. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.20087357.1401.15.1.3.2
غلامعلی‌زاده، خسرو؛ تفکری‌رضایی، شجاع؛ اکبری، حمیدرضا. (1396). «نام‌دهی و طبقه‌بندی کنشگران اجتماعی در داستان آل براساس الگوی ون‌لیون». جستارهای زبانی، سال 8، شماره‌ی 7، صص 71-89.
فرد، فوزیه. (1382). مقایسه‌ی تحلیل گفتمان انتقادی داستان‌های کودکان و داستان‌های کوتاه بزرگ‌سال. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
فلاحی، محمدهادی.( 1388). شیوه‌های بازنمایی کارگزاران اجتماعی در نشریات دوره‌ی مشروطه از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی با عنایت به مؤلفه‌های گفتمان‌مدار جامعه‌شناختی-معنایی. پایان‌نامه‌ی دوره‌ی دکتری. مشهد: دانشگاه فردوسی.
یارمحمدی، لطف‌‌اله. (1385). ارتباطات از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی. تهران: هرمس.
یارمحمدی، لطف‌الله؛ رشیدی، ناصر. (1382). «پژوهش‌هایی در میزان صراحت یا پوشیدگی پیام در گزیده‌ی سرمقاله‌های روزنامه‌های ایران: رابطه‌ی بین ساختارهای گفتمان‌مدار و ساختارهای زیربنای فکری-اجتماعی». نامه‌ی فرهنگ، شماره‌ی 47، صص75 -63.
Calero, C. I., Salles, A., Semelman, M., & Sigman, M. (2013). Age and gender dependent development of Theory of Mind in 6- to 8-years old children. Frontiers in human neuroscience, 7, 281. https://doi.org/10.3389/fnhum.2013.00281.
Flavell J. H. (1999). Cognitive development: children's knowledge about the mind. Annu. Rev. Psychol. 50, 21–45. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.50.1.21
Rogers, R and Cristian, J. (2007). What could I say? A critical discourse analysis of the construction of race in children’s literature. Race Ethnicity and Education, 10, 21-46. https://doi.org/10.1080/13613320601100351
Van Leeuwen, T. (2008), Discourse and Practice, New Tools for Critical Discourse Analysis. Oxford University Press.
Van Leeuwen, T. (1996). "The Representation of Social Actors" in C. R. Caldas-Coulthard and M. Coulthard (Eds.). Texts and Practices: Readings in Critical Discourse Analysis. London: Routledge. pp. 32-70.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 534 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 401 |
||
