
تعداد نشریات | 24 |
تعداد شمارهها | 848 |
تعداد مقالات | 7,531 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,268,807 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,510,437 |
نگاهی به غم عشق و هویت مظلوم در غزلهای حیران دُنبُلی | ||
شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
مقاله 6، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 55، خرداد 1402، صفحه 143-168 اصل مقاله (552.38 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2023.44818.4296 | ||
نویسنده | ||
رویین تن فرهمند* | ||
دانشگاه ولی عصر رفسنجان | ||
چکیده | ||
مهر طلبی، هویت مظلوم، همذات پنداری، و فرافکنی، از نشانههای وابستگی نفسانی است که از عشق سالم فرسنگها دور است. رنجش و نالش، گونهای حسبحالپردازی است که بیشتر ریشه در رویدادهای بزرگ زندگی شاعران دارد. واکنش شاعران به این رخدادها تند است و همراه با جوش و خروش و در حال و هوایی اندوهناک، سامان میپذیرد. حیران دُنبُلی، از شاعران روزگار قاجاریه، درحادثهی جدایی از معشوق دریغ یادهای شاعرانه دارد که در منِ غنایی شاعر، جلوه کرده است. منِ زار، محزون، ستمکش، مبتلا، بیچاره، بدبخت و شکسته، اندکی از بسیار درد وارههای شاعری است که «هویت مظلومش» را با آه، ناله، نفرین، شکایت و افسوس، نشان داده است. درواقع، آنچه در دستور زبان عاطفی حیران رنگ عشق به خود گرفته، نیازها و وابستگیهای نفسانی بیمارگونه است. گله از جدایی و باور به نقش چرخ، بخت، قسمت، چشم زخم و رقیب، در جدایی معشوق، خود داوری، مهرطلبی و چشمداشتِ ترحم، در شمار دیگر ویژگیهای سرودههای حیران هستند. حیران، در یک رابطهی نابرابر، انسانی مهرطلب است که خود کم بینیهایش را با بسامد بالا نشان داده است. شاید بتوان گدازههای آتشین برون ریخته از هستی ناتوان حیران را آینهای تمام نمایی از ستم جامعهی مرد سالار و دین مدار در درازای تاریخ شعر فارسی، دانست. میتوان رنجمویههای حیران را به جایگاه و نقش و توان زن در روزگار قاجاریه نیز مربوط دانست و بر این باور بود که ادب عشق زنانه در برابر ادب قدرت مردانه، شکست خورده است. | ||
کلیدواژهها | ||
حیران دُنبُلی. غزل. منِ غنایی. هویت مظلوم. مهرطلبی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
آینده، مینا؛ تسلیمی، علی. (1392). «تحلیل برخی عناصر روانی شعر وقوع برمبنای مکتب هورنای». کاوشنامه، شمارهی26، دورهی14، صص 227-255.
براندن، ناتانیل. (1382). روان شناسی عزت نفس. ترجمهی مهدی قراچهداغی، تهران: نخستین.
برن، راندا. (1401) معجزه. ترجمهی نفیسه معتکف، تهران: لیوسا.
تله، اکهارت. (1388). سکون سخن میگوید. ترجمهی فرناز فرود، تهران: حمیدا.
__________. (1398) تمرین نیروی حال. ترجمهی فرناز فرود، تهران: کلک آزادگان.
جبران، خلیلجبران. (1379). مواکب و موزونها. ترجمهی جعفر مؤید شیرازی، تهران: فرزان.
جلالکمالی، الهام. (1398) بررسی تطبیقی غزلیات عاشقانه حیران خانم و الیزابت برت براونینگ. دانشگاه ولیعصر رفسنجان.
خاقانیشروانی، بدیل. (1374). دیوان. به کوشش ضیاءالدین سجادی، تهران: زوّار.
دایر، وین. (1389). بهانهها را رها کنیم. ترجمهی پروین ادیب، تهران: کتاب پارس.
ـــــــــ. (1386) ندای درونی شما. تهران: پارسه.
دنبلی، حیران. (1393) دیوان. تصحیح روحانگیز کراچی، تهران: چاپار.
روییز، دنمیگل. (1395). چهار میثاق. ترجمهی دل آرا قهرمان، تهران. ذهنآویز.
روییز، دن میگل؛ روییز، دن خوزه. (1398). پنجمین میثاق. ترجمهی هنگامهی آذرمی، تهران: کلک آزادگان.
زاهدینفرد، مریم؛ توکلیرستمی، فاطمه. (1400). «تفاوت همبومپنداری از دیدگاه دیوید هرمن با همذاتپنداری در روایتشناسی». مطالعات نقد ادبی، سال ۱۶، شمارهی 51، صص 41-54.
سعدی، مصلح الدین. (1368) کلیات. تصحیح محمد علی فروغی، تهران. ققنوس.
صمیمی، سعیده و همکاران. (1399). «بررسی روانکاوانهی نیاز مهرطلبانه و تفاوت آن با عشق سالم در رمان «سهم من» بر اساس نظریهی کارن هورنای». مطالعات زبان و ادبیات غنایی، سال ۱۰، شمارهی 35، صص 41-58.
فورد، دبی. (1387). راز سایه. ترجمهی فرناز فرود، تهران: حمیدا.
______. (1390). چرا آدمهای خوب کارهای بد میکنند. ترجمهی فرناز فرود، تهران: کلک آزادگان.
______. (1391). پاکسازی آگاهی. ترجمهی فرناز فرود، تهران: کلک آزادگان.
کتابی، احمد. (1382) «مفهوم فرافکنی در اندیشههای مولوی.». نشریهی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورهی ۲، شمارههای 34 و 35، صص 37-68.
کراچی، روحانگیز. (1393). «در شناخت حیران دنبلی و دیوان دستنویس او». زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز، شمارهی 229، سال 67، صص 112-135.
لاما، دالایی؛ سی کاتلر، هوارد. (1383). هنر شادمانگی. تهران: قطره.
محرابی، معینالدین.(1382). مهستی گنجهای بزرگترین زن شاعر رباعیسرا. توس: تهران.
مختاری، محمد. (1378). هفتاد سال عاشقانه. تهران: تیراژه.
مدبری، محمود. (1370). شرح احوال و اشعار شاعران بیدیوان. تهران: پانوس.
مشرف، مریم. (1373). «حیران در سایه». کلک، شمارهی 53، صص 125-129.
منزوی، حسین. (1388). مجموعهی اشعار. بهکوشش محمد فتحی، تهران: آفرینش- نگاه.
میرجعفری، حسین؛ هادیان، کورش. (1388). «جایگاه و کارکرد خاندان دنبلی در تاریخ ایران صفویه تا قاجار». پژوهشهای تاریخی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره جدید شمارهی 3، صص1-18.
میتوس، آندرو. (1389). آخرین راز شاد زیستن. ترجمهی زهرا نبییی، تهران: گلپا.
نیچه، فردریش ویلهلم. (1380). چنین گفت زرتشت. ترجمهی داریوش آشوری، تهران: آگه.
هارت، ویلیام. (1384). هنر زندگی. (مراقبه ویپاسانا). ترجمهی گروه مترجمین، تهران: مثلث. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 419 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 385 |