آشناییزدایی و فراهنجاریِ معنایی در غزلیّات مولوی | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 1، دوره 4، شماره 1، خرداد 1391، صفحه 1-20 اصل مقاله (235.18 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.226 | ||
| نویسندگان | ||
| خدابخش اسدالهی* ؛ منصور علی زاده بیگدیلو | ||
| دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| چکیده | ||
| عدول از قواعد زبان معیار، روشی است که همهی شاعران برای آفرینشِ شعر از آن بهره میگیرند. در شعر کلاسیک فارسی، فراهنجاریِ معنایی بیش‌تر برای القای بار عاطفی- انسانی، افزودن بر جنبه‌ی هنری و زیباییِ شعر و نیز ابدیّت بخشیدن به آن صورت می‌گیرد؛ از اینرو، این تمهیدِ خاص، جوهر اصلی شعر بهشمار میرود. مولوی از شاعران بزرگی است که برای تشخّص دادن به شعر خود، ضمنِ استفاده از فراهنجاریِ معنایی، بسیاری از آن نوع فراهنجاری را بهطور ناآگاهانه، در زمان خود ارائه میدهد. این مقاله بر آن است که به بررسی فراهنجاریِ معنایی در دیوان شمس بپردازد و نمونههای برجستهای از این نوع فراهنجاری را نشان دهد. دستاورد تحقیق، از پرداختنِ مولانا به انواعِ فراهنجاریِ معنایی، نظیر استعاره، تشخیص، تشبیه، نماد، کنایه، پارادوکس و مجاز در دیوان شمس بهصورت گسترده و برجسته حکایت دارد. واژه‌های کلیدی: آشناییزدایی، برجستهسازی، غزلیّات مولوی، فراهنجاری معنایی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آشناییزدایی؛ برجستهسازی؛ غزلیّات مولوی؛ فراهنجاری معنایی | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک. (1380). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
الفتی تبریزی، حسین بن احمد. (1377). فرهنگ نمادهای عرفانی در زبان فارسی. تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: مولی.
انزابینژاد، رضا و حجازی، بهجتالسادات. (1384). «ناهوشیاریِ هوشیارانهی مولوی در دیوان شمس». مجلّهی کاوشنامه، سال 6، شماره‌ی 10، صص 9-38.
ایگلتون، تری. (1380). پیشدرآمدی بر نظریّهی ادبی. ترجمهی عباس مخبر، تهران: مرکز.
پورنامداریان، تقی. (1386). رمز و داستانهای رمزی. تهران: علمی و فرهنگی.
پورنامداریان، تقی. (1388). در سایهی آفتاب. تهران: سخن.
تجلیل، جلیل. (1385). معانی و بیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
حافظ، شمسالدین محمد. (1371). دیوان حافظ. تصحیح علامه قزوینی و قاسم غنی، بهکوشش عبدالکریم جربزهدار، تهران: اساطیر.
خلیلی جهانتیغ، مریم. (1380). سیب باغ جان. تهران: سخن.
داد، سیما. (1371). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
رجایی، محمدخلیل. (1379). معالمالبلاغه. شیراز: دانشگاه شیراز.
زرّینکوب، عبدالحسین. (1379). شعر بیدروغ شعر بینقاب. تهران: علمی.
سبحانی، توفیق. (1379). تاریخ ادبیات 3. تهران: دانشگاه پیام نور.
سلدن، رامان. (1384). راهنمای نظریهی ادبی معاصر. ترجمهی عباس مخبر، تهران: طرح نو.
سیدحسینی، رضا. (1389). مکتبهای ادبی. تهران: نگاه.
شمیسا، سیروس. (1378). نقد ادبی. تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1380). کلیات سبکشناسی. تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1386). بیان و معانی. تهران: میترا.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1378). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1385). شاعر آینهها (بررسی سبک هندی و شعر بیدل). تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1386). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
صائب تبریزی، محمدعلی. (1383). دیوان صائب. بهکوشش محمد قهرمان، تهران: علمی و فرهنگی.
صفوی، کوروش. (1383). از زبانشناسی به ادبیات. ج1، تهران: سوره مهر.
علوی مقدم، مهیار. (1381). نظریههای ادبی معاصر. تهران: سمت.
علوی مقدم، محمد و اشرفزاده، رضا. (1386). معانی و بیان. تهران: سمت.
فاطمی، سیّدحسین. (1379). تصویرگری در غزلیّات شمس. تهران: امیرکبیر.
فتوحی رود معجنی، محمود. (1386). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
مصفّا، ابوالفضل. (1381). فرهنگ اصطلاحات نجومی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مقدادی، بهرام. (1378). فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی. تهران: فکر روز.
منزوی، حسین. (1388). مجموعهی اشعار. بهکوشش محمد فتحی، تهران:آفرینش، نگاه.
مولوی، جلال الدین محمد. (1384). کلّیّات غزلیّات شمس تبریزی. تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال الدین محمد. (1387). گزیدهی غزلیّات شمس. با مقدمه و شرح لغات و ترکیبات و فهارس بهکوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال الدین محمد. (1388). غزلیّات شمس تبریز. مقدمه و گزینش و تفسیر محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
میرچا، الیاده. (1387). اسطوره و رمز. ترجمهی جلال ستاری. مجموعه مقالات.تهران: سروش.
هاوکس، ترنس. (1380). استعاره. با ترجمهی فرزانه طاهری، تهران: مرکز.
همایی، جلالالدین. (1370). معانی و بیان. بهکوشش ماهدخت بانو همایی، تهران: هما.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,138 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 975 |
||