
تعداد نشریات | 24 |
تعداد شمارهها | 848 |
تعداد مقالات | 7,531 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,268,368 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,510,014 |
بررسی عناصر مدرنیسم در شعر ققنوس | ||
شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
مقاله 1، دوره 5، شماره 1، خرداد 1392، صفحه 1-28 اصل مقاله (363.11 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2013.1543 | ||
نویسندگان | ||
سعید حسام پور؛ سیدفرشید سادات شریفی* | ||
دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
مقالهی حاضر میکوشد با بازخوانیِ «محتوا» و «صورت» در شعر «ققنوس» نیما، وجوهِ «مدرن» بودن را در آن واکاود و نشان دهد که اگر ققنوس «سرآغاز شعرِ مدرنِ فارسی» قلمداد میشود، این «مدرن بودن» در کدام وجوهِ این اثر و چگونه خودنمایی میکند. برای رسیدن به هدف یادشده، نخست ویژگیهای «پارادایم»های «پیشامدرن» و «مدرن» به شکلی گذرا و فشرده از منابع استخراج و ذکر گردیده و پس از آن، آرایِ منتقدان دربارهی شعر «ققنوس»، با آن مطابقت داده میشود و در صورت یافتن جنبههای مشترک میان این دو نظرگاه (ویژگیهای اصلی و حدّاقّلی شعر و ادب مدرن و محوریترین ویژگیهای ققنوس) و همسویی آنها کوشش میشود جنبههای مدرنیستی شعر ققنوس، بازخوانی و بررسی و تحلیل شود. یافتههای پژوهش نشان داد شعر ققنوس هم از جنبههای صوری به سوی مدرنیسم حرکت کرده است که تغییر و آزادسازیِ قالب و واکاویِ نمودهای چندمعنایی در این بخش، نقش ویژهای داشته است و هم از جنبهی محتوایی، این حرکت دیده میشود؛ چون یکی از ویژگیهای مهم مدرنیسم، نشاندادن مصادیق و اهمیّتِ ویژهی تنهایی است. «گونهشناسی» تنهاییهای ققنوس، نشان میدهد اصلیترین تنهاییِ مطرحشده در شعر، تنهایی وجودی و باطنی از نوع «درکناشدگی» است که با نگاه و خصلتِ پیامبرگونهی نیمای نوپرداز، تناسبی تام دارد و با تنهایی مطرح در شعرهای قبل بهویژه «افسانه» که بیشتر رنگ و بوی «جداماندگی» یا «غربت» دارد، بهطور کلی متفاوت است. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر نو فارسی؛ شعر مدرن؛ مدرنیسم؛ ققنوس؛ نیما یوشیج | ||
مراجع | ||
ادگار، اندرو و سجویک، پیتر. (۱۳۸۹). متفکّران برجستهی نظریهی فرهنگی. تهران: آگه. اکبری، منوچهر. (۱۳۸۷). «سمبولیسم و نیما یوشیج در همخوانی با مرغان». یادنامهی نیما، تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران، صص۲۴-۱۳. امینپور، قیصر. (۱۳۸۳). سنّت و نوآوری در شعر معاصر. تهران: اختران. اناری، آسیه. (۱۳۷۸). «اثر بخشی نمایشدرمانگری در کاهش احساس تنهایی و نارضایتی اجتماعی». فصلنامهی روانشناسان ایرانی، سال 5، شماره ۱۸، صـص۱۱۷-۱۱۱. باباچاهی، علی. (۱۳۷۷). گزارههای منفرد. تهران: نارنج. براهنی، رضا. (۱۳۷۱). طلا در مس. 2 جلد، تهران: مؤلّف. بهرامپور عمران، احمدرضا. (۱۳۸۹). در تمام طول شب. تهران: مروارید. بهفر، مهری. (۱۳۸۱). عشق در گذرگاههای شبزده. تهران: هیرمند. پاینده، حسین. (۱۳۸۲). «ریشههای تاریخی و اجتماعی رمانتیسم». ارغنون، سال 1، شمارهی۲، صص ۱۰۸-۱۰۱. پاینده، حسین. (۱۳۸۹). داستان کوتاه در ایران. تهران: اختران. ۲جلد. پاینده، حسین. (۱۳۹۰). گفتمان نقد. تهران: نیلوفر. پورنامداریان، تقی. (۱۳۷۷). سفر در مه. تهران: سروش. پین، مایکل. (۱۳۸۶). فرهنگ اندیشهی انتقادی. ترجمهی پیام یزدانجو، تهران: مرکز. تبریزی، محمّدحسینبنخلف. (۱۳۶۲). برهان قاطع. تهران: امیرکبیر. ترابی، ضیاءالدین. (۱۳۷۵). نیمایی دیگر. تهران: مینا و دنیای نو. جعفری، مسعود. (۱۳۷۸). سیر رمانتیسم در اروپا. تهران: مرکز. جعفری، مسعود. (۱۳۸۶). سیر رمانتیسم در ایران. تهران: مرکز. جواری، محمدحسین. (1369) «تحلیل تطبیقی «ققنوس» و «آلباتروس»، دو شعر از نیما و بودلر». پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی،سال 45، شمارهی۱، صص ۳۰-۱۷. چراغی، رضا و رضی، احمد. (1386). «تحلیل انتقادی نگاه نیما یوشیج به شعر کلاسیک در تبیین الگوی وصفی- روایی شعرنو». فصلنامهی ادبپژوهی، سال1، شمارهی4، صص 21-42. حسینپورچافی، علی. (1384). جریانهای شعری معاصر فارسی. تهران: امیرکبیر. حسینچاری، مسعود و خیّر، محمّد. (۱۳۸۱). «بررسی کارآیی یک مقیاس برای سنجش احساس تنهایی در دانشآموزان دورهی راهنمایی». مجلهی علوم انسانی و اجتماعی، سال 19، شمارهی 37، صص 46-59. حمیدیان، سعید. (۱۳۸۱). داستان دگردیسی. تهران: نیلوفر. ذوالقدر (میرصادقی)، میمنت. (۱۳۸۵). واژهنامهی هنر شاعری. تهران: مهتاب. رضوانی، سعید. (۱۳۸۷). «سنّت در خدمت مدرنیته». نامهی فرهنگستان، سال 10، شمارهی ۳۷، صص 28-38. زرقانی، سیّدمهدی. (۱۳۸۳). چشمانداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث. زرینکوب، حمید. (۱۳۵۸). چشمانداز شعر نو فارسی. تهران: توس. سالمی، محمّدتقی. (1378). «نگاهی به ققنوس در آتش». یادنامهی نیما. تهران: کمیسیون ملییونسکو در ایران، صص۱۹۴-۱۷۱. سرکوهی، فرج. (۱۳۷۵). «شب نیمایی و جهانِ دردمند آرزومندان (طرحی مقدماتی در بابِ دورهبندیِ شعرِ نیما)». آدینه، سال 2، شمارهی ۱۱۳، صص۴۶-۴۲. سمیعی، عنایت. (۱۳۷۵). «خرد نیما و بحران اندیشهی همعصران او». نگاهنو، سال 7، شمارهی ۹، صص۱۰۲-۹۵. سیار، میرعبدالله. (۱۳۷۸). «ترکیب نالههای گمشده: تأملیدر شعر ققنوسنیما». ج1، یادنامهی نیما، تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران، صص 208-217. شاکری، خسرو. (۱۳۸۷). تقی ارانی در آینهی تاریخ. تهران: اختران. شاملو، احمد. (۱۳۸۴). «نظر شاملو دربارهی شعر». شاملو، شاعر شبانهها و عاشقانهها. تهران: هیرمند. شفیعیکدکنی، محمدرضا. (۱۳۸۸). «نیما یوشیج و تجربههایش». پادشاه فتح، به کوشش میلاد عظیمی، تهران: سخن. شمیسا، سیروس. (۱۳۸۳). راهنمای ادبیات معاصر. تهران: میترا. صدیقی، مصطفی. (۱۳۸۴). جستجوی خوش خاکستری. تهران: روشنمهر. صنعتی، محمد. (۱۳۹۰). «مدرنیته و شعر فارسی» (مصاحبه). بخارا، سال 14، شمارهی ۸۳، صص ۱۵۰-160. ضیاءالدینی، علی. (۱۳۸۹). جامعهشناسی شعر نیما. تهران: نگاه. طاووسی آرانی، طیبه. (۱۳۸۳). جریانهای حاشیهای شهر معاصر. تهران: ناژ. طاهباز، سیروس. (۱۳۸۰). کماندار بزرگ کوهساران. تهران: ثالث. طبیبزاده، امید. (۱۳۸۷). نگاهی به شعر نیما یوشیج. تهران: نیلوفر. علویمقدم، مهیار. (1377). نظریههای ادبی معاصر (صورتگرایی و ساختارگرایی) با گذری بر کاربرد این نظریهها در زبان و ادب فارسی. تهران: سمت. فتوحی، محمود. (1386). «بحران تعریف در ادبیات معاصر». نامهی فرهنگستان، سال 9، شمارهی 36، صص 11-۳۳. فتوحی، محمود و علینژاد، مریم. (۱۳۸۶). «نوآوری نیما در فرم درونی شعر فارسی». پژوهشهای ادبی، سال5، شمارهی 18، صص ۱۰۳-116. فلکی، محمود. (۱۳۷۳). «تحول موسیقی در شعر نیما». نگاهی به نیما، تهران: مروارید، صص ۱۸۸-۱۴۶. فیروزآبادی، سیّدسعید. (۱۳۸۸). «شعر مدرن فارسی». نامهی فرهنگستان، سال۱۱، شمارهی ۲، صص ۱۲۲-۱۱۶. قاضیمرادی، حسن. (۱۳۶۰). «با مرغ آمین». آرش، سال 2، شمارهی 5، صص 107-113. قزلسفلی، محمدتقی. (۱۳۸۶). «ویژگیهای معرفتشناختی اندیشه در دورهی پیشامدرن، مدرن و پسامدرن». پژوهشنامهی علوم سیاسی، سال 3، شمارهی 9. صص ۱۳۷-۱۲۱. کهون، لارنس. (۱۳۸۱). متنهای برگزیده از مدرنیسم تا پستمدرنیسم. تهران: نی. کیانوش، محمود. (۱۳۹۰). نیما یوشیج و شعر کلاسیک فارسی. تهران: قطره. کلیاشتورینا، ورا-باریسوونا. (۱۳۸۰). شعر نو در ایران: نیما یوشیج. ترجمهی همایونتاجطباطبایی، تهران: نگاه. گیدنز، آنتونی. (۱۳۸۲). تجدّد و تشخّص. ترجمهی ناصر موفقیان، تهران: نی. لنگرودی، شمس. (۱۳۷۸). تاریخ تحلیلی شعر نو. ج1، تهران: مرکز. لنگرودی، شمس. (۱۳۸۰). نیما یوشیج. تهران: قصّه. مختاری، محمد. (1378). انسان در شعر معاصر. تهران: توس. مدبّری، محمود. (۱۳۸۷). سالشمار ادبیات معاصر ایران. کرمان: دانشگاه شهید باهنر. مکاریک، ایرنا ریما. (۱۳۸۴). دانشنامهی نظریههای ادبی معاصر. تهران: آگه. ملکیان، مصطفی. (۱۳۷۹ الف). تاریخ فلسفهی غرب. پژوهشکدهی حوزه و دانشگاه. ملکیان، مصطفی. (1379ب). «دویدن در پی آواز حقیقت». کیان، سال 2، شمارهی 52، صص۳۵-۲۱. ملکیان، مصطفی. (1379ج). معنویت در نهجالبلاغه. تهران: انجمن احیاگران فلسفهی نو. منزوی، حسین. (۱۳۸۴). دیدار در متن یک شعر. تهران: آفرینش. مهاجر، مهران و نبوی، محمد. (۱۳۸۱). واژگان ادبیات و گفتمان ادبی. تهران: آگه. نفیسی، مجید. (۱۳۷۹). «نیما و هدایت در آینهی مدرنیسم». نگاهنو (دورهی جدید)، سال 9، شمارهی۳، صص۵۶-۵۳. نکوروح، حسن. (1378). «نثر در شعر نیما». ج1، یادنامهی نیما، تهران: کمیسیون ملییونسکو در ایران، صص۴۵۱-۴۴۳. نوذری، حسینعلی. (۱۳۸۵). صورتبندی مدرنیته و پستمدرنیته. تهران: اختران. یاحقی، محمدجعفر. (1374). چون سبوی تشنه. تهران: جامی. یالوم، اروین. د. (۱۳۹۰). رواندرمانی اگزیستانسیال. ترجمهی سپیده حبیب، تهران: نی. یوسفی، غلامحسین. (۱۳۶۹). چشمهی روشن، تهران: علمی. یوسفیبهزادی، مجید. (۱۳۸۸) «نیما یوشیج و شعرای مدرن فرانسوی آلفرد دووینی و پل الوار». پژوهش زبانهای خارجی. سال 13، شمارهی53، صص121-132. یوشیج، نیما. (۱۳۹۰). مجموعهی اشعار. به کوشش عبدالعلی عظیمی، تهران: نیلوفر. Perlman, D., & Peplau, L. A. (1981). "Toward a social psychology of loneliness". In R. Gilmour & S. Duck (Eds.), Personal relationships: 3. Relationships in disorder, London: Academic Press, PP. 31–56. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,611 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,306 |