| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 877 |
| تعداد مقالات | 7,841 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,454,774 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,234,410 |
بازنمایی جایگاه و حقوق مخالفان در منابع فرهنگی هخامنشیان؛ منشور کوروش و کتیبه بیستون | ||
| مجله ایرانی مطالعات آسیا | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/ijas.2025.54101.1048 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه مرادپور جغدری* 1؛ محمد علی توانا2 | ||
| 1دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز | ||
| 2گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| چکیده مقدمه اندیشه ایرانشهری که ریشه های آن به ایران قبل از اسلام و به صورت خاص از عهد هخامنشیان تا ساسانیان باز می گردد، برای نخستین بار توسط ساسانیان به عنوان یک اندیشه و جزئی از هویت فرهنگی ایرانیان به رسمیت شناخته شد و در زمان ساسانیان به نهایت رشد و کمال رسید و همچنین به عنوان یک جریان فکری از اواخر عصر قاجار و به صورت خاص با کارهای مشیرالدوله پیرنیا در ایران رو به سوی مدرنیسم احیاء شد و در عصر پهلوی در قالب باستان گرایی تمدنی و هویتی تداوم یافت. پس از انقلاب 57 در ایران این اندیشه به شدت در حاشیه ایدئولوژی اسلام سیاسی قرار گرفت اما به تدریج از دهه 1390 بخش هایی از جامعه که نگرش ملی گرایانه داشته اند و عمدتا منتقد هژمونی اسلام گرایانه بر ایران بوده اند، بدان متمایل شده اند و تلاش های علمی سیدجواد طباطبایی در این زمینه نیز بسیار اثرگذار بوده است. بر این اساس می توان آن را به عنوان یک جریان فکری در حال احیا در نظر گرفت که مدعی برساخت نظم سیاسی در ایران آینده است. روش ها اندیشه ایرانشهری مباحث گوناگونی را در ذیل بررسی های خود قرار داده است که در این پژوهش بازنمایی جایگاه و حقوق مخالفان سیاسی در اندیشه ایرانشهری با تمرکز بر عهد هخامنشی و با بهره گیری از روش توصیفی_ تحلیلی و رویکرد انتقادی مورد برسی قرار می گیرد. به همین منظور منابع فرهنگی عهد هخامنشیان همچون منشور کوروش و کتیبه بیستون از جمله متون اصلی مورد استناد در این مقاله هستند. یافته ها اندیشه ایرانشهری به معنای اندیشه سیاسی ایرانی در عهد باستان ( در قالب یک مفهوم فرهنگی ) است که بر اساس سه رکن اشه ( به مثابه نظم کیهانی )، شاه آرمانی ( به مثابه پاسدار اشه ) و آرمانشهر ( به مثابه جامعه مطلوب ایرانی ) تشکیل شده است. مهمترین قابلیت اندیشه ایرانشهری، شناخت گونه ای از نظم سیاسی است که بیشترین تناسب را با تاریخ و هویت ایرانی دارد و عدم توانایی در نگریستن نو و منظری جدید به اندیشه سیاسی در ایران باستان به عنوان مهترین نقطه ضعف اندیشه ایرانشهری شناخته می شود. اندیشه ایرانشهری در عهد باستان توسط دو رکن نظام سیاسی و نظام دینی کنترل و مدیریت می شد که در برخی موارد به دلیل تمرکز قدرت در دست یکی از طرفین، اندیشه ایرانشهری بنابر صلاح دید و نوع نگرش نظام سیاسی و یا نظام دینی غالب جهت داده می شد و تحت تاثیر نوع جهت بخشی و هدایت آن نظام ( اعم از نظام سیاسی و یا نظام دینی ) قرار می گرفت. نظام سیاسی به دنبال حذف تفاوت های فرهنگی و ساخت ملت همسان نبوده است بلکه این امر توسط نمایندگان نظام دینی یعنی رهبران دینی زردشتی از طریق از میان بردن اقلیت های دینی و تحمیل عقاید دینی خاص و شکل گیری وحدت دینی دنبال می شد چراکه آن ها به خوبی می دانستند که دین زردشتی اساس بقای حکومت ایرانی و استقلال مذهبی است. نتیجه گیری اندیشه ایرانشهری نظم سیاسی خود را بر اساس در نظر گرفتن حقوقی یکسان و برابر برای اقلیت ها همچون اکثریت بنا نکرد ( در نظر گرفتن حقوق برابر برای اقلیت ها همچون اکثریت صرفا به دوره ای خاص محدود می شود که حدود آن با توجه به اظطرار و شرایط خاص وقت مشخص می شد ) بلکه آن را مطابق با دسته بندی افراد به شهروند درجه اول و درجه دوم شکل داد. به دلیل عدم تمرکز مخالفان سیاسی در عصر هخامنشیان بر نظام دینی خاص (همچون نظام دینی زردشتی در عهد ساسانیان )، شاهد تساهل و مدارای بیشتر حکومت با مردم در جهت انتخاب دین و آیین مورد نظر هستیم در حالی که در عصر ساسانی از جمله مانی و مزدک از حقوق اجتماعی از جمله حق حیات و حقوق سیاسی محروم شدند. واژگان کلیدی اشه، اندیشه ایرانشهری، حقوق مخالفان سیاسی، کتیبه بیستون، مخالفان سیاسی، منشور کوروش، هخامنشیان | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اشه؛ اندیشه ایرانشهری؛ حقوق مخالفان سیاسی؛ کتیبه بیستون؛ مخالفان سیاسی؛ منشور کوروش؛ هخامنشیان | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 |
||