| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 864 |
| تعداد مقالات | 7,743 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,819,986 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,859,851 |
مسئله این‌همانیِ شخصی؛ بازنگاهی دیگر به آموزه «تجدد امثال» و تحلیل انتقادی آن | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 مهر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2025.54137.3281 | ||
| نویسنده | ||
| رضا اسکندری* | ||
| گروه آموزشی فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران | ||
| چکیده | ||
| نظریه «تجدد امثال» در عرفان نظری به‌عنوان تبیینی از خلق دائم و تغییر مستمر در عالم مطرح شده است، اما به‌لحاظ متافیزیکی با چالشِ اساسی فقدان «این‌همانی شخصی» (personal identity) و «این‌همانی وجودی» (ontological identity) مواجه است. این پژوهش با تحلیل تطبیقی تفاسیر مختلفِ تجدد امثال ـ شامل حرکت جوهری امتدادی، حرکت غیرامتدادی و تغییر دفعی (کون و فساد) ـ نشان می‌دهد که هر یک از این تفسیرها با بحران فقدان این‌همانیِ متافیزیکی همراه است. همچنین، راه‌حل‌های پیشنهادی عارفان، از جمله مفهوم «نفَس رحمانی، به مثابۀ جوهر ثابت عالم» و «عین ثابت» که به‌منظور حفظ ثبات جوهری در برابر تغییرات ظاهری (عرضی) ارائه شده‌اند، از نظر این پژوهش ناکافی بوده و نتوانسته‌اند مسئلۀ بنیادین حفظ هویت شخصی و وجودی را به‌طور کامل پاسخ دهند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تفسیرهای مختلف تجدد امثال، همگی در حفظ این‌همانی شخصی و وجودی ناکام‌اند، و تنها صورت قابل‌دفاع آن، حرکت جوهری غیرامتدادی است که با وجود ظرفیت تبیینی بالا، هنوز نیازمند تبیین‌های متافیزیکی دقیق‌تر است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی به‌منظور رفع ابهامات فلسفی و معرفت‌شناختی مرتبط با نظریه تجدد امثال، گامی در جهت تقویت فهم منسجم و دقیق‌تر آن در سنت عرفان و فلسفه اسلامی برداشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجدد امثال؛ خلق مدام؛ این‌همانی وجودی؛ این‌همانی شخصی؛ نفس رحمانی؛ حرکت جوهری | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13 |
||