| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 862 |
| تعداد مقالات | 7,668 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,646,614 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,726,311 |
تحلیل گفتمان قدرت و ایدئولوژی در دو نامه از اسکندرنامۀ نظامی بر اساس روش فرکلاف | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 شهریور 1404 اصل مقاله (333.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2025.50944.4553 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا بحرینیان؛ سیده مریم روضاتیان* ؛ امید ذاکری کیش؛ مسعود آلگونه جونقانی | ||
| گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| بافت فکری و اجتماعی ایران و مشخصاً آذربایجان قرن ششم در اسکندرنامۀ نظامی تبلور یافته است. برای شناخت گفتمان‌های رایج در این عصر، می‌توان از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف استفاده نمود. فرکلاف ضمن تأکید بر رابطۀ درهم‌تنیدۀ متن، تعامل و بافت اجتماعی، از اهمیت نقش نهاد قدرت در تولید، اصلاح و بازتولید گفتمان‌ها با کمک ایدئولوژی سخن می‌گوید. بر پایۀ روش فرکلاف، یک متن در سه لایۀ توصیف و تفسیر و تبیین بررسی می‌شود. در این پژوهش با مطالعۀ اسکندرنامۀ نظامی، دو نامۀ دارا و اسکندر پیش از شروع جنگ ، تحلیل شده است و در طی آن با بررسی عبارت‌بندی دگرسان، عبارت‌بندی افراطی، شمول معنایی، تضاد معنایی، عاملیت جمله، فرآیند اسم‌سازی، مجهول‌سازی، مثبت و منفی بودن جمله و پیوند جملات در سطح توصیف؛ بافت موقعیت، بافت بینامتنی در سطح تفسیر و بررسی داده‌های برآمده از دو سطح قبلی در سطح تبیین وجود سه گفتمان خویشاوندی، دینداری و نظامی‌گری برای تصاحب قدرت سیاسی در قرن ششم آشکار گشت. نظامی دو گفتمان دینداری و گفتمان نظامی‌گری برای تصاحب قدرت را تقویت می‌کند و گفتمان خویشاوندی را به چالش می‌کشد. همچنین او ایدئولوژی بیگانه دوستی که نقطۀ مقابل ایدئولوژی بیگانه‌ستیزی است را تقویت می‌کند. در حیطۀ نهاد دین، سه گفتمان دینداری اسلامی، گفتمان اشعری و گفتمان فلسفه‌گرایی در اسکندرنامه تجلی یافته است. برخورد نظامی با گفتمان دینداری اسلامی هنجاری است اما با ترکیب و اصلاح دو گفتمان اشعری و فلسفه‌گرایی در حال بازتولید نوعی دیگر از گفتمان مبتنی بر خردگرایی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسکندرنامۀ نظامی؛ ایدئولوژی؛ تحلیل گفتمان انتقادی؛ فرکلاف؛ قدرت؛ گفتمان | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1 |
||