| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 863 |
| تعداد مقالات | 7,688 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,698,112 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,756,872 |
نقد امکان ادراک معنا در هوش مصنوعی بر مبنای علم حضوری در حکمت متعالیه | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2025.53152.3230 | ||
| نویسنده | ||
| علی صغیری* | ||
| دانشجوی دکترای فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان | ||
| چکیده | ||
| مسئله ادراک معنا در انسان و امکان یا امتناع آن در سامانه‌های هوش مصنوعی، از چالش‌های مهم فلسفه ذهن و معرفت‌شناسی است. این مقاله با تکیه بر مبانی حکمت متعالیه، به این پرسش می‌پردازد که آیا ماشین‌ها قادر به درک معنا هستند یا صرفاً بازنمایی‌های نمادین و فاقد آگاهی تولید می‌کنند. ابتدا معنا از منظر فلسفه زبان، فلسفه ذهن و حکمت اسلامی تحلیل می‌شود. سپس تمایز علم حضوری و حصولی به‌عنوان مبنای تفاوت ساختاری در درک معنا بررسی می‌گردد. علم حضوری، به‌مثابه آگاهی بی‌واسطه و اتحاد وجودی با متعلق، شرط لازم برای ادراک واقعی معناست؛ در حالی‌که هوش مصنوعی فاقد چنین ظرفیتی است. با استناد به آرای ملاصدرا و تطبیق با دیدگاه‌هایی مانند سرل و دریفوس، مقاله نشان می‌دهد که ناتوانی AI در درک معنا ناشی از فقدان نفس و آگاهی حضوری است، نه صرفاً محدودیت فنی. نوآوری پژوهش، تحلیل این تمایز از منظر حکمت متعالیه و نقد فلسفی پروژه «هوش معنایی» است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هوش مصنوعی؛ معنا؛ ملاصدرا؛ علم حضوری | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 41 |
||