| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 867 |
| تعداد مقالات | 7,777 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,963,865 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,968,033 |
بررسی استعاره‌های شناختیِ وحدت وجود در رباعیات مولانا | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 4، دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 64، شهریور 1404، صفحه 59-84 اصل مقاله (1.2 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2024.49728.4514 | ||
| نویسندگان | ||
| علی علی زاده آملی1؛ بهاءالدین اسکندری* 2؛ علیرضا نبی لو3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم، قم ، ایران | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 3استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| به تصویر کشیدن و عینیت بخشیدنِ مفهومی انتزاعی، به درک بهتر آن کمک می‌کند؛ ازین‌رو نظریه‌ی وحدت وجود که توسط عارفان مسلمان با تعابیر مختلفی مطرح شده است، در اشعار شاعران نیز در قالب تصاویر مختلفی قابل درک است. در این‌مقاله سعی می‌شود تا این تصاویر با روش توصیفی-تحلیلی و با تأکید بر استعاره‌های شناختی وحدت وجود، به‌طور نظام‌مند تحلیل شوند. رباعیات مولانا از این‌منظر درخور توجه است؛ زیرا مولانا با سیر و سلوک روحانی و کشف و شهود به درک وحدت وجود رسید و برای بیان این‌مفهوم والا به‌خصوص در شعر کوتاه رباعی، به‌ناچار تصاویر متعددی را خلق کرد؛ تصاویری که حاصل انواع تمثیل‌اند و در قالب تشبیه و استعاره‌ی شناختی/ مفهومی و داستان تمثیلی مطرح می‌شوند. در این‌پژوهش مشخص شد که تصاویر وحدت وجود به یکی از خوشه‌های تصویری/ کلان‌تصاویر «نور»، «آب»، «باده»، «موسیقی»، «شیرینی»، «بهار»، «دل‌ربا» و «آتش» مربوط هستند و می‌توان «وحدت وجود» (طرف انتزاعی/ حوزه‌ی مقصد) را با این‌محسوسات (حوزه‌ی مبدأ) منطبق کرد و کلان‌استعاره‌هایی را به دست آورد که هریک از آنها خرده‌استعاره‌هایی را در بر دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استعاره‌ی شناختی؛ استعاره‌ی مفهومی؛ وحدت وجود؛ رباعیات مولانا | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
آریان، حسین. (1393) «بررسی تطبیقی مفهوم تجلی در اندیشه وحدت‌گرای مولانا و شبستری با استناد به مثنوی و گلشن راز». فصل‌نامه تخصصی عرفان اسلامی ، سال10، شماره‌ی 40، صص 169-188.
ابونصر سراج، عبدالله‌بن‌علی. (1388) اللّمع فی‌التصوف. ترجمه‌ی مهدی محبتی، تصحیح و تحشیه‌ی رینولد آلن نیکلسون، تهران: اساطیر.
اسپرهم، داوود و سمیه تصدیقی. (1397) «استعاره‌ی شناختی عشق در مثنوی مولانا». متن‌پژوهی ادبی، سال 22، شماره‌ی 76، صص 87-114. https://doi.org/10.22054/ LTR.2018.8834
بدخشان، نعمت‌الله؛ سالاری، عزیزالله. (1400) «وحدت وجود و فروع آن در اندیشه‌ی مولوی (با تأکید بر تجلی و تعالی خداوند)». عقل و دین (مؤسسه‌ی دین‌پژوهی علوی)، سال 13، شماره‌ی 24، صص 45-63.
https://www.aghlodin.ir/ article_147486.html
بهنام، مینا. (1389) «استعاره‌ی مفهومی نور در دیوان شمس». نقد ادبی، سال 3، شماره‌ی 10، صص 114-91.
بهشتی شیرازی، سیداحمد. (1398) باغ اسرار خدا (شرح رباعیات مولانا جلال‌الدین محمد بلخی). تهران: روزنه.
پردل، مجتبی. (1396) «بررسی تطبیقی استعاره‌ی مفهومی "عشق جنگ است" در دیوان غزلیات حافظ و سروده‌های پترارک». پژوهش‌های تطبیقی، دوره‌ی 5، شماره‌ی 2، صص 142-172.
پورجوادی، نصراله. (1387) باده‌ی عشق (پژوهشی در معنای باده در شعر عرفانی فارسی). تهران: کارنامه.
زرقانی، سیدمهدی و دیگران.(1392) «تحلیل شناختی استعاره‌های عشق در غزلیات سنایی». جستارهای ادبی، شماره‌ی 183، صص 1-30. https://doi.org/10.22067/ JLS.V46I4.22056
ــــــــــــــــــــــــــــــ. (1393) «تطور استعاره‌ی عشق از سنایی تا مولانا». ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، شماره‌ی 11، پاییز و زمستان، صص 43-79. https://jml.alzahra.ac.ir/ article_1924.html
زمانی، کریم. (1393) شرح جامع مثنوی معنوی. 6ج، تهران: اطلاعات.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1392) زبان شعر در نثر صوفیه (درآمدی به سبک‌شناسی نگاه عرفانی). تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. (1388) سبک‌شناسی شعر. تهران: میترا.
شیمل، آنه‌ماری. (1387) مولانا؛ دیروز، امروز، فردا. ترجمه‌ی محمد طرف، تهران: بصیرت.
فاطمی، سیدحسین. (1395) تصویرگری در غزلیات شمس. تهران: امیرکبیر.
فریدی، مریم؛ تدین، مهدی. (1393) «تجلی وحدت در مثنوی و تائیه‌ی ابن‌فارض». پژوهش‌های ادب عرفانی گوهر گویا، سال 8، شماره‌ی 1، صص 59-78. https://jpll.ui.ac.ir/ article_16448.html
گلفام، ارسلان؛ یوسفی راد، فاطمه. (1381) «زبان‌شناسی شناختی و استعاره». تازه‌های علوم شناختی، سال 4، شماره‌ی 3، صص 59-64. http://icssjournal.ir/ article-1-576-fa.html
لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک. (1396) استعاره‌هایی که با آنها زندگی می‌کنیم به پیوست مقاله‌ی نظریه‌ی معاصر استعاره. ترجمه‌ی جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.
مولانا، جلال‌الدین محمدبن‌محمد. (1378) کلیات شمس (دیوان کبیر). تصحیح و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر، ج3 و 8، تهران: امیرکبیر.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ. (1393) مثنوی معنوی. شرح کریم زمانی، 6ج، تهران: اطلاعات.
نجم رازی، عبدالله‌بن‌محمد. (1387) مرصاد العباد من‌المبدأ الی المعاد. به‌اهتمام محمدامین ریاحی، تهران: علمی و فرهنگی.
نظری چروده، احمدرضا؛ خشنودی، بهرام. (1396) «بازتاب چهره‌ی ساقی در غزلیات مولانا». مطالعات زبان و ادبیات غنایی، سال 7، شماره‌ی 25، صص 99-109.
واثقی خوندابی، داود؛ ملک ثابت، مهدی. (1398) «مطالعه‌ی تطبیقی فنا و وحدت وجود در تعالیم حکمی مولانا و سلطان ولد با تکیه بر مثنوی معنوی و مثنوی‌های سلطان ولد». عرفانیات در ادب فارسی، سال10، شماره‌ی 41، صص 78-106. http://erfaniyat.iauh.ac.ir/ article-1-512-fa.html
همایی، جلال‌الدین. (1366) مولوی‌نامه. تهران: هما.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 203 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 56 |
||
