| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شمارهها | 881 |
| تعداد مقالات | 7,867 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,709,699 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,557,332 |
رابطۀ ساختارهای زبانی با حقایق فلسفی در مکتب نومشّائی رجب علی تبریزی | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 4، دوره 25، شماره 2 - شماره پیاپی 95، شهریور 1404، صفحه 71-85 اصل مقاله (724 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2025.51733.3147 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود هدایت افزا* 1؛ سعید انواری2 | ||
| 1دانشآموختۀ دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران و پست دکتری از بنیاد علم ایران، تهران، ایران . | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| رج بعلی تبریزی همچون ابن سینا بر ارتباط ذهن با عین تأکید فراوانی داشت. او بهعنوان حکیم نومشّائی که قواعد و ادبیات مشّائی را بهمنظور ارزیابی نظریات جدید معاصران خویش، ارتقا داد؛ قائل به هماهنگی «ساختارهای زبانی مشترک» با مباحث معقول گردید. ازلوازم مهم این نظریه در آموزههای او، انکار «مفاهیم اعتباری» در فلسفه و حکمت است. پژوهش پیشرو میکوشد تا ضمن توضیح دیدگاه حکیم تبریزی در مسألة استنتاج مبانی هستیشناختی از گویش زبانی و لازمة مهم آن، به ارزیابی دلایل و اشکالات ناظر به آنها بپردازد. روش به کار رفته در این پژوهش، ترکیبی از تبیین و تحلیل انتقادی است. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که دیدگاه تبریزی درباره کاربرد ساختارهای زبانی مشترک، در چارچوب تفکّر او، قابل ابطال نیست و دستکم بهعنوان اصل پیشینی در مکتب نومشّائی تبریزی پذیرفتنی است. همچنین، تحلیل قابل توجّه او دربارة معنای نفسالامر، بسی حائز اهمیت است؛ ولی حدودوثغور دیدگاه او در نفی مفاهیم اعتباری، قدری ابهام دارد؛ چون تفکیکی میان معقولات ثانی فلسفی با معقولات ثانی منطقی قائل نشده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| رجب علی تبریزی؛ ساختارهای زبانی مشترک؛ مبانی هستی شناختی؛ نفسالامر؛ مفاهیم اعتباری | ||
| مراجع | ||
|
ابن رشد، محمّد بن احمد (1380ش). تفسیر مابعدالطبیعة. تهران: حکمت. أحسائی، احمد (1430ق). مباحث الألفاظ (در جوامع الکلم)، ج6. بصره: مطبعة الغدیر. امینی، جبّار (1398ش). ملّا رجبعلی تبریزی و مکتب فلسفی اصفهان. تهران: مولی. امینی، جبّار؛ سعیدیمهر، محمّد (1394ش). اصالت ماهیت و عینیت وجود از دیدگاه ملّارجبعلی تبریزی. حکمت معاصر، 6(3)، 2-18. پیرزاده، محمّدرفیع (بیتا). معارف الإلهیة، تهران: کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران، نسخة خطّی شمارة 1919. حکیم تبریزی، رجبعلی (1386ش). الأصل الأصیل (ألاصول الآصفیة). (تصحیح: حسن اکبری بیرق و عزیز جوانپور هروی). تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. حکیم قمی، محمّدسعید (1362ش). کلید بهشت. (مقدّمه و تصحیح: سیدمحمّد مشکات). قم: الزّهراء(س). زنوزی، ملّاعبداللّه (1381ش). لمعات إلهیة. (تصحیح: سیدجلالالدین آشتیانی). تهران: مؤسّسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران. سهروردی، شهابالدّین (1375ش). حکمة الإشراق (در مجموعه مصنّفات)، ج2. (تصحیح: هانری کربن و سید حسین نصر). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شاملو، ولیقلی بن داودقلی (1375ش). قصص الخاقانی. (تصحیح: حسن سادات ناصری). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا) (1368ش). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. قم: مصطفوی. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا) (1381ش). إیقاظ النائمین. (تصحیح: محسن مؤیدی). تهران: مؤسّسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی. قاضی سعیدقمی، محمّد بن مفید (1381ش). الأربعینیات لکشف أنوار القدسیات. (تصحیح و تعلیقات: نجفقلی حبیبی). تهران: میراث مکتوب. قزوینی، شیخ عبدالنّبی (1404ق). تتمیم أمل الآمل. قم: کتابخانة آیتاللّه مرعشی نجفی. گیلانی، ملّا نظرعلی (1378ش). رسالة «تحفه» (در منتخباتى از آثار حکماى الهى ایران)، ج4. قم: دفتر نشر تبلیغات اسلامی. مدرّس طهرانی، آقاعلی حکیم (1378ش). تعلیقات شوارق الإلهام (در مجموعه مصنّفات حکیم مؤسّس)، ج2. (تصحیح و تحقیق: محسن کدیور). تهران: مؤسّسة اطّلاعات. مطهّری، مرتضی (1389ش). شرح منظومه (در مجموعه آثار)، ج5. تهران: صدرا. میرداماد، سیّد محمدباقر (1385ش). مصنّفات. (بهاهتمام: عبداللّه نورانی). تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. هدایت افزا، محمود (1399ش). تحلیل مفهومی عنوان حکیم نومشّائی و تطبیق آن بر حکیم رجبعلی تبریزی، پژوهشهای مابعدالطبیعی، 1(2)، 229-255. Doi: http://dx.doi.org/10.52547/mi.1.2.229 هدایتافزا، محمود و انواری، سعید (1401ش). رابطۀ وجود و ماهیت در مکتب نومشائی حکیم رجبعلی تبریزی، حکمت سینوی، 26(68)، 91-117. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 310 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 20 |
||