| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شمارهها | 881 |
| تعداد مقالات | 7,867 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,709,682 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,557,313 |
تحلیل بلاغی شعر فارسی بر اساس خوانشی شناختی از زمانمندی زبان | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 1، دوره 17، شماره 3 - شماره پیاپی 65، آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2025.51401.4578 | ||
| نویسنده | ||
| محمدرضا امینی* | ||
| دانشیار زبان و ادبیات دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| . یکی از اندیشههای کلیدی سوسور تاکید بر اهمیت زمانمند یا خطی بودن زبان و کارکردهای آن در ساحتهای گوناگون است که در سالهای اخیر گروهی از زبانشناسان بر اساس آن نحو زمانمند را به عنوان نگرشی نو بنیاد نهادهاند. از طرف دیگر توجه به زمانمندی حلقههای زنجیرهی سخن باعث تمرکز و دقت خاصی در چینش و جایگاه تک تکِ اجزای سخن میشود که هر کدام از آنها نقش مهمی در ایجاد زیبایی و بلاغت شعر فارسی دارند. نوشتار حاضر براساس این اصول و با توجه به اینکه نحو زبان فارسی بهویژه در شعر آزادی بیشتری به سرایندگان میدهد کوشیده است نوعی تحلیل بلاغی تازه را پیشنهاد کند. این روش در مرحلهی اول با الهام از علوم ادبی سنتی و رویکرد فرمالیسم به عنوان دو شیوهی مهم سنتی و نوین تحلیل زبان شعر، با دقت بسیار علل ادبی و بلاغی را در جزئیترین تغییرات جایگاه هر عنصر را جستجو میکند. در مرحلهی دوم این روش جدید با بهرهگیری از اصول و شیوه های شعرشناسی شناختی میکوشد نقش هر کدام از این تغییرات را در معنا و تاثیری که مخاطب از شعر دریافت میکند به دقت نشان دهد. نتایج همگون تحلیلهای نمونه نشان میدهد که این شیوهی پیشنهادی به دلیل انسجام منطقی خود قادر است ساختارهای بلاغی مبتنی بر زمانمندی در شعر را که در زمینههایی چون آموزش فارسی عمومی و تخصصی، گویندگی، خوانندگی، تصحیح متون ادبی و ترجمه کاربرد بسیار دارند بیابد و تجزیه و تحلیل کند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| سوسور؛ نحو زمانمند؛ زبانشناسی شعر؛ تحلیل بلاغی؛ تحلیل زبان شعر؛ تصحیح متون ادبی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
استاکول، پیتر. (1393). درآمدی بر شعرشناسی شناختی. ترجمهی لیلا صادقی، تهران: مروارید.
ـــــــــــــ. (1393). بوطیقای شناختی. ترجمهی محمد رضا گلشنی، تهران: علمی.
امینی، محمدرضا. (1384). «نگاهی به فلسفه شعر از دیدگاه پل والری». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد، بهار، شمارهی 148، صص 1-10.
ــــــــــــــــ. (1391). «تحلیل بیتی از سعدی و حافظ برای درک بهتر یک مفهوم بنیادین صورتگرایی». دورهی 4، شمارهی 1، خرداد، صص21-40. https://doi.org/10.22099/jba.2012.227حافظ، شمسالدین محمد. (1371). دیوان حافظ. تصحیح علامه قزوینی و قاسم غنی، تهران: اساطیر.
حمیدیان، سعید. (1398-1391). شرح شوق؛ شرح و تحلیل اشعار حافظ. تهران: قطره.
خرمشاهی، بهاءالدین. (1378). حافظنامه. تهران: علمی فرهنگی.
خواجوی کرمانی. (1369). دیوان اشعار خواجو کرمانی. تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران: پاژنگ.
رید، هربرت. (1352). معنی هنر. ترجمهی نجف دریابندری، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
سوسور، فردینان دو. (1378). دورهی زبانشناسی عمومی. ترجمهی کورش صفوی، تهران: هرمس.
صفوی، کورش. (1373). از زبانشناسی به ادبیات. تهران: چشمه.
فروغی بسطامی. (1336). دیوان کامل فروغی بسطامی. به کوشش حسین نخعی، تهران: امیرکبیر.
کالر، جاناتان. فردینان دو سوسور. (1394). ترجمهی کورش صفوی، تهران: هرمس.
محمدی آسیابادی، علی. (1388). «زمان در شعر حافظ». متنشناسی ادب فارسی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان)، 45 دوره جدید، شمارهی 3، صص 103-123.
https://rpll.ui.ac.ir/article_19290_9cb15942469defc98f557c0857e354f6.pdf
مکی، ابراهیم. (1370). مقدمهای بر فیلمنامهنویسی و کالبدشکافی یک فیلمنامه. تهران: سروش.
ناتل خانلری، پرویز. (1339). «چند نکته در تصحیح حافظ». یغما، 9 آذر، صص 396.
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/140305/
همایی، جلالالدین. (1394). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: سخن.
Cotte, Pierre . (1999). Langage et linéarité, Presses Universitaires du Septentrion,
Première édition.
De Fauchécour, Charles-Henri. (2006). Le Divan Hâfez de Chiraz.Paris : Verdier. Greimas,
Algirdas Julien. (1967). «Les Relations entre la linguistique structurale et la
https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000262128_fre.
Kwok Kui, Wong. (2022). Time and Poetic Speech: Philosophical Investigation. Springer --Cham.
Lazard, Gilber. (1393). Cent un quatrains Omar Khayyâm. Quatrième edition,Téhéran: -------Hermes.
Macchi, Yves. (1996). »L'anticipation syntaxique de l'attribut». Essai de chronosyntaxe --dans A. Résano (éd.), Linguistique hispanique, Actes du VIIIème Colloque de ---------------Linguistique Hispanique (p. 395-413), Nantes : CRINI. 2000. Pergamon.
--https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=7933106
ـــــــــــــ. (2005). « Le poème comme sculpture de la temporalité intraphrastique - ------------Chronosyntaxe (V) ». January, Bulletin Hispanique 107(1):35-70. -----------------------------https://www.persee.fr/doc/hispa_0007-4640_2005_num_107_1_5220
ــــــــــــــ. (2014). « Du sens et de la signifiance du substantif monosyllabique espagnol pie – Chronosémantique (I) ». Cahiers de l’Eriac, Vicente Lozano, José, dir.
--https://eriac.univ-rouen.fr/wp-content/uploads/2022/11/08LLSp101Macchi.pdf
ـــــــــــــــ. (2024). Etudes De Chronosyntaxe, réunies Par Marine Poirier, Honoré Champion --Editeur, Paris.
Saussure, Ferdinand de. (1996). Premier cours de linguistique générale (1907). D’après les --cahiers d’Albert Riedlinger. England: Oxford.
Stockwell, Peter. (2020). Cognitive Poetics An Introduction. Second Edition Edited par -----Eisuke Komatsu. Oxford - New-York - Seoul – Tokyo: 1966, London: Routledge.
ــــــــــــ. Cognitive Poetics An Introduction. First Edition, London : Routledge. 2002.
Testenoire, Pierre-Yves. (2012). »La linéarité saussurienne en rétrospection«. Beiträge zur --Geschichte der Sprachwissenschaft, 22, 149-170.
Yong-Ho, Choi. (2002). Le problème du temps chez Ferdinand de Saussure, Paris : -----------L’Harmatan,
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 495 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 123 |
||
