| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,646 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,578,467 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,684,886 |
تحلیل کلیشه‌های جنسیتی در داستان‌های منتشرشده‌ی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهه‌ی شصت (گروه سنی «الف وب») | ||
| مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 4، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 31، خرداد 1404، صفحه 53-70 اصل مقاله (1.4 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jcls.2024.47993.2000 | ||
| نویسندگان | ||
| نجمه حسینی سروری* 1؛ محمدصادق بصیری2؛ مهلا سادات حسینی صابر3 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. | ||
| 2استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران. | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
| چکیده | ||
| چکیده هدف این مقاله شناسایی و تحلیل چگونگی بازنمایی کلیشه‌های جنسیتی در داستان‌های منتشرشده از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهه‌ی شصت است. این پژوهش به شیوه‌ی تحلیلی‌توصیفی، باتوجه‌به عناصر و ویژگی‌های ساختاری داستان‌ها و بر مبنای آموزه‌های جامعه‌شناسی جنسیت انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این داستان‌ها از طریق بازتولید روایتِ مردانه‌ی «جست‌وجو»، نقش راویِ دانای کل در برجسته‌سازی ذهنیت مردان/پسران، قرار دادن مردان و پسران در نقش شخصیت‌های اصلی داستان و در عوض، حذف زنان و دختران از روایت یا قرار دادن آن‌ها در نقش‌های حاشیه‌ای و تعیین مرزهای دقیق و نقیض میان نقش‌های زنانه و مردانه با تأکید بر ارزش‌یافتگی مردان در برابر ارزش‌باختگی زنان، کلیشه‌های جنسیتی را بازتولید و القا می‌کنند و از این طریق در آماده‌سازی کودکان خردسال برای پذیرش و درونی‌سازی کل ساختار روابط بین زنان و مردان به‌عنوان بخشی از نقش جنسیتی خود، مؤثر هستند و به‌نوبه‌ی خود به بازتولید، تکرار و تداوم اشکال تبعیض جنسیتی کمک می‌کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات کودک؛ داستان؛ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ کلیشه‌های جنسیتی؛ گروه سنی «الف» و «ب» | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
احمدی، احمدرضا. (1364الف). هفت روز هفته دارم. تصویرگری محمّدرضا دادگر، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــــــــ. (1364ب). هفت کمان هفت رنگ .تصویرگری هوشنگ محمّدیان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
اُسالیوان، ایمر. (1398). ادبیات تطبیقی کودکان. ترجمه‌ی مریم جلالی و محبوبه فرهنگی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
اسلام، علی‌رضا و همکاران. (1392). «جامعه‌شناختی جنسیت در داستان نامه‌هایی به آقا غوله». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی4، شماره‌ی1، صص1-20. https://doi.org/10.22099/jcls.2013.1144
القش، کمال. (1363). سفر مرغ باهوش. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
امیرقاسمی، مینو. (1363). فیل کوچولو دماغت کو. تصویرگری منوچهر دهقان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
بهمدی مقدس، نجمه و همکاران. (1395). «بررسی جنسیت در شعر کودک و نوجوان از منظر جامعه‌شناسی بدن». نقد و نظریه ادبی، دوره‌ی1، شماره‌ی2، صص105-123.
پورگیو، فریده و مسیح ذکاوت. (1389). «بررسی نقش‌های جنسیتی در خاله سوسکه». مطالعات ادبیات کودک، سال1، شماره‌ی2، صص 27-43. https://doi.org/10.22099/jcls.2012.436
پویا، سرور. (1365). دمم کو. تصویرگری سیاوش مظلومی‌پور، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
پیاژه، ژان. (1394). شکل‌گیری نماد در کودکان. ترجمه‌ی زینب توفیق، تهران: نی.
تقی، شکوفه. (1364). تبر. تصویرگری منوچهر دهقان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــ. (1365). زیباترین آواز. تصویرگری نیره تقوی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــ. (1366). وقتی بهار آمد. تصویرگری علی خورشیدپور، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
توکلی، نیره. (1363). احمد و نی‌نی کوچولو. تصویرگری مهرنوش معصومیان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
جانینی بلوتی، النا. (1385). اگر فرزند دختر دارید. ترجمه‌ی محمّدجعفر پوینده، تهران: نی.
حاجی نصرالله، شکوه. (1382). «نقش الگوهای جنسیت برای کودک ایرانی». پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی32، صص 43-59.
حجازی، بنفشه. (1377). ادبیات کودکان و نوجوانان: ویژگی‌ها و جنبه‌ها. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
حجوانی، مهدی. (1378). «مخاطبان گم‌شده». پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی19، صص 42-49.
خسرونژاد، مرتضی. (1400). دیگرخوانی‌های ناگزیر. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــــــــ. (1382). معصومیت و تجربه. تهران: مرکز.
رنلدز، کیمبرلی. (1394). ادبیات کودک. ترجمه‌ی مهدی حجوانی، تهران: افق.
سرشار، محمّدرضا. (1388). گذری بر ادبیات کودکان و نوجوانان قبل و بعد از انقلاب. تهران: انجمن قلم ایران.
سنگری، محمّدرضا. (1390). دریچه‌ای به بهشت کودکانه. تهران: خورشیدباران.
سیدآبادی، علی‌اصغر. (1384). «ادبیات کودک و نوجوان و هویت تجویزی». پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی42، صص 37-42.
شمس، محمّدرضا. (1365). اگر این چوب مال من بود. تصویرگری علی‌رضا عمومی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شعاری‌نژاد، علی‌اکبر. (1370). ادبیات کودکان. تهران: اطلاعات.
صادقی جعفری، جواد. (1387). «بررسی سیمای زن در ادبیات کودکان با تأکید بر تغییرات سیاسی – اجتماعی». مطالعات زنان، سال6، شماره‌ی1، صص 71-90. https://doi.org/10.22051/jwsps.2008.1289
طاهراحمدی، محمود. (1382). «از شورای کتاب کودک تا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (1341-1357)». گنجینه‌ی اسناد، سال7، شماره‌ی51و52، صص 83-89.
طائرپور، فرشته. (1364). احمد و سارا. تصویرگری مهرنوش معصومیان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــــ. (1365). احمد و ساعت. تصویرگری مهرنوش معصومیان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
کلانتری، پرویز. (1364). خانه‌ی حاج رحیم آقا کجاست. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
گرت، استفانی. (1380). جامعه‌شناسی جنسیت. ترجمه‌ی کتایون بقایی، تهران: دیگر.
گروگان، حمید. (1360). احمد باید بپرسد. تصویرگری علی گروسی، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
گروه نویسندگان. (1386) فمینیسم و دیدگاه‌ها. تنظیم: شهلا اعزازی. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
گیدنز، آنتونی. (1378). جامعه‌شناسی. ترجمه‌ی حسن چاووشیان، تهران: نی.
لوراتو، آلساندرا. (1399). زبان و جنسیت در افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه. ترجمه‌ی اعظم داودی، تهران: فرهامه.
محمدی، محمدهادی. (1378). روش‌شناسی نقد ادبیات کودکان. تهران: سروش.
معینی، مهدی. (1363). دالّی. تصویرگری پرویز کلانتری، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــ. (1363). نقلی1. تصویرگری مهرنوش معصومیان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــ. (1364). نقلی2. تصویرگری مهرنوش معصومیان، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
مقصودی، سوده و سمیرا تندولی. (1393). «جنسیت و نقش‌های اجتماعی در مجلات کودکان». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، سال3، شماره‌ی1، صص 121-139. https://doi.org/10.22059/jisr.2014.52466
مک‌کافری، آن. (1382). «پیش به سوی افق هایی که هیچ زن یا مردی به آن دست نیافته». ترجمه‌ی کاتارینا ورزی، پژوهشنامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی32، صص 4-13.
میشل، آندره. (1376). پیکار با تبعیض جنسیتی. ترجمه‌ی محمّدجعفر پوینده. تهران: نگاه.
نامدار، حسین. (1360). سنجاب آشپز. تصویرگری نسرین خسروی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
نورتون، دونا. (1382). شناخت ادبیات کودکان. ترجمه‌ی منصوره رامی، ثریا قزل‌ایاغ و دیگران. تهران: قلمرو.
نیکولایوا، ماریا. (1398). درآمدی بر رویکردهای زیبایی‌شناختی به ادبیات کودک. ترجمه‌ی مهدی حجوانی و فاطمه زمانی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
یغمایی، جواد و محمد خندان. (1383). کودک و مطالعه. تهران: کتابدار.
Hunt, Peter and Others. (1999). Understanding Children’s Literature. Ed. by Peter Hunt. Oxon, Routledge.
Parsons, Linda T. (2004). "Ella Evolving:Cinderella Stories and the Construction of Gender Appropriate Behavior". Children’s Literature in Education, Vol 35, No2, 135-154.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 209 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 87 |
||
