| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 877 |
| تعداد مقالات | 7,848 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,549,267 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,277,157 |
حساب غالب و مغلوب: حسابی ناشناخته و گونه ای شکل نایافته | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 3، دوره 17، شماره 3 - شماره پیاپی 65، آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2025.50564.4582 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن شفیعی قهدریجانی* 1؛ محسن محمدی فشارکی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه صفهان | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| فالنامه‌ها از انواع ادبی‌ای در زبان فارسی هستند که سیر تحول آن‌ها تابحال مورد بررسی قرار نگرفته است، یکی از صورتهای پیشینی فالنامه‌ها "حساب غالب و مغلوب" است که در متون ادبی و تاریخی فارسی بازتاب یافته است. از شاخص‌ترین این متون خسرو و شیرین نظامی است، در ضمن این منظومه، فرهاد از مقوله‌ای به نام «حساب غالب و مغلوب» به گونه‌ای مبهم سخن می‌گوید که دریافت فحوای بیت با دشواری همراه است. همانطور که از واژة حساب برمی‌آید، غالب و مغلوب نوعی محاسبه ریاضی است که در ابیات نظامی نحوه محاسبه آن مشخص نیست و شارحان آثار نظامی نیز به نحوه محاسبه و چیستی آن نپرداخته‌اند. درواقع غالب و مغلوب نوعی فال و پیشگویی است در قالب اعداد. این حساب اغلب در جنگ کاربرد دارد و مدعیان آن بر این باورند که با این حساب می‌توانند طرف پیروز جنگ را پیش از ورود به جنگ مشخص کنند. در این مقاله ما با استفاده از روش کمی و توصیفی، پس از بررسی نمونه‌های غالب و مغلوب در متون چاپی و خطی فارسی، و نگاهی بر منابع غیرفارسی به ارائة نمونه‌های موجود در متون شاخص فارسی از این مقوله می‌پردازیم؛ سپس با استفاده ازاین منابع، ساختار و چگونگی محاسبة “غالب و مغلوب” ونحوه استفاده از آن برای یافتن طرف غالب و طرف مغلوب در جنگ و موارد دیگر استفاده از آن را بیان خواهیم کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| غالب و مغلوب؛ نظامی؛ فالنامه؛ دوایر حروف؛ ارسطو | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 379 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 110 |
||
