| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 862 |
| تعداد مقالات | 7,675 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,669,355 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,743,838 |
تکرار تمنای کودکانه با میل به آگالمای دیگری بزرگ؛ تحلیل لکانی معلم مورچه‌ها و فیل کوچولو کجا خوابیدی؟ | ||
| مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 10، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 30، اسفند 1403، صفحه 161-178 اصل مقاله (1.41 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jcls.2024.48750.2015 | ||
| نویسندگان | ||
| شیرزاد طایفی* 1؛ توحید شالچیان ناظر2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| 2دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| سبب بروز بیشتر کنش‌های انسان به‌لحاظ روانی با دانش روان‌کاوی تبیین شده است. ژاک لکان، با بازخوانی زبانی و نمادین آرای زیست‌شناختی فروید، تحول بزرگی در دانش روان‌کاوی ایجاد کرد. بر این اساس، تمنا یا طلب، میل، کودک و دوره‌ی پس از کودکی خوانشی زبانی یافت. تحلیل آثار ادبیات کودک با آموزه‌های روان‌کاوانه‌ی ژاک لکان می‌تواند به‌عنوان روش یا دیدگاهی باشد که چگونگی عدم احراز یا تکرار تمنای کودکانه‌ی فرد را توجیه و تبیین کند. در این پژوهش، کوشیده‌ایم چگونگی تکرار تمنای کودکانه را در ساحت نمادین یا انطباق هویت ثانویه در معلم مورچه‌ها از محمد سهرابی و فیل کوچولو کجا خوابیدی؟ اثر میترا مسیحا روشن کنیم. دستاوردهای پژوهش نشان می‌‌دهد که شخصیت‌هایی مانند زنبور عسل، بچه‌اردک و در یک موضع کلاغ، به‌سبب دیدن تصویری خیالی از خودِ انسجام‌یافته در آینه‌ای که دیگری کوچک یا مادر آن را مقابل کودک گرفته، احساس یکپارچگی و تمامیت می‌کرده‌اند. تمنای کودکانه تا آن‌جا برای فرد پایدار بود که وی با فقدان موجود در خود روبه‌رو نشده بود و ایگو را به‌منزله‌ی هویتی اخته بازشناسی نکرده بود. همچنین، زمانی که فرد ایگو را به‌منزله‌ی موجودیتی اخته شناسایی می‌کند، برای اینکه بتواند دوباره منِ آرمانی خود را در مقام تمنایی کودکانه بازیابی نماید، وارد انطباق هویت ثانویه یا حیطه‌ی امر نمادین میل دیگری بزرگ می‌شود. در این مرحله، فرد از زنجیره‌ی دلالت امر نمادین به امیدِ احراز مجدد تمنای کودکانه‌ی پیشین، تبعیت می‌نماید؛ اما هر بار تلاش او به‌سبب بازنمایی‌شدن دالِ اضطراب، با شکست مواجه می‌شود. در فیل کوچولو نیز، گذر از فانتزی بنیادین و مواجهه با دال میل حقیقی، سبب رفع اختگی و بازیابی تمنای کودکانه‌ی پیشینِ فرد نمی‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ژاک لکان؛ شعر و داستان کودک؛ فیل کوچولو کجا خوابیدی؟؛ معلم مورچه‌ها؛ نقد روان‌کاوانه | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
احمدسلطانی، منیره. (1383). «تأثیر روابط بینا فرهنگی در عناصر ادبی، زیبایی‌شناسی و فرم ادبیات کودک و نوجوان». پژوهش‌نامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی 38، صص 60-64.
ارجی، علی‌اصغر. (1395). مجموعه مقالات نخستین همایش دوسالانه‌ی ادبیات کودک و مطالعات کودکی «ادبیات دیروز، کودک امروز». به‌کوشش حسین شیخرضائی، تهران: مؤسسه‌ی خانه‌ی کتاب.
آسون، پل لوران. (1399). لکان. ترجمه‌ی مرضیه خزائی و مهرگان نظامی‌زاده، تهران: ثالث.
بهرامی کمیل، نظام. (1384). «نظریه‌پردازی برای دوران کودکی (جامعه‌شناسی دوران کودکی)». پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی 41، صص 82-91.
بوتبی، ریچارد. (1400). مرگ و میل: نظریه‌ی روان‌کاوی در بازگشت لکان به فروید. تهران: بیدگل.
پرتو، رمضان. (1395). کودک و قصه. ترجمه‌ی عباس فرهادی توپکانلو، قم: عموعلوی.
حسن‌زاده، علیرضا و همکاران.(1395). کودکان و جهان افسانه. تهران: پژوهشکده‌ی مردم‌شناسی افکار.
خومحمدی خیرآبادی، سعید. (1383). «در قلمرو ادبیات و شعر کودک». مجموعه مقالات همایش ادبیات کودک و نوجوانان، به اهتمام محمدحسین قرشی، دانشگاه بیرجند.
دریدا، ژاک و لاکان، ژاک. (1395). بر سر کوه موریه: ادبیات در سرّ، مقدمه‌ای بر نام‌های پدر. ترجمه‌ی مینا جعفری ثابت، تهران: چترنگ.
ژیژک، اسلاوی. (1385). به برهوت حقیقت خوش آمدید. ترجمه‌ی فتاح محمدی، تهران: هزاره‌ی سوم.
سهرابی، محمد. (1393). معلم مورچه‌ها. تهران: سوره‌ی مهر.
سیدآبادی، علی‌اصغر. (1385). «بدن کودک و پایان‌پذیری ادبیات کودکان». پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی 44، صص 31-36.
شیخ‌الاسلامی، حسین.(1385). «کودکی در آینه (نگاهی شکل‌شناسانه به رابطه‌ی ادبیات کودک و ارزش‌های مسلط زندگی)». پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی 45 و 46، صص 48-58.
طایفی، شیرزاد. (1402). «از فقدان تا مازاد در کلام: خوانش لکانی داستان‌های قصر پرندگان غمگین و سکته قبلی». پژوهشنامه ادبیات کردی، سال 9، شماره‌ی 1 (پیاپی 15)، صص 1-16.
فینک، بروس. (1397). سوژه‌ی لاکانی: بین زبان و ژوئیسانس. ترجمه‌ی محمدعلی جعفری، تهران: ققنوس.
قاسم‌زاده، سیدعلی و همکاران. (1400). «فرایند سه مرحله‌ای روایت در ادبیات کودک و نوجوانان (بر اساس نظریه‌ی ماریا نیکولایوا)». مطالعات ادبیات کودک، شماره‌ی 1 (پیاپی23)، صص 141-166.
کلرو، ژان پی‌یر. (1398). واژگان لکان. ترجمه‌ی کرامت موللی، تهران: نی.
گِرِنبی، اورویل. (1399). ادبیات کودک. ترجمه‌ی آرش خوش‌صفا، تهران: حکمت کلمه.
لاکان، ژاک. (1398). آموزه‌های من. ترجمه‌ی احسان کیانی‌خواه، تهران: حرفه‌ی نویسنده.
لواین، استیون زد. (1395). لکان در قابی دیگر. ترجمه‌ی مهدی ملک، تهران: شَوَند.
لوکلر، سرژ. (1400). کودکی کشته می‌شود: درباب خودشیفتگی آغازین و رانه‌ی مرگ. ترجمه‌ی علی حسن‌زاده، تهران: لگا.
محمدی، محمدهادی. (1378). فانتزی در ادبیات کودکان. تهران: روزگار.
مسیحا، میترا. (1395). فیل کوچولو کجا خوابیدی؟. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
مشیری، مهشید. (1371). فرهنگ افعال فرانسه (الفبائی- قیاسی). تهران: سروش.
مقدم، آزاده. (1354). شعر نوجوانان و کودکان در ده قرن (از پنجاه شاعر متقدم و معاصر). مشهد: دانشگاه فردوسی.
مکتبی‌فرد، لیلا و منصوریان، یزدان. (1391). «تبارشناسی پژوهش‌های ادبیات کودکان از منظر روش‌شناختی». مطالعات ادبیات کودک، سال 3، شماره‌ی 1 (پیاپی 5)، صص 137-152. https://doi.org/10.22099/jcls.2012.427
ملک‌زاده، علیرضا. (1400). فرهنگ‌نامه مطبوعات کودک و نوجوان. به‌مقدمه‌ی سیدفرید قاسمی، تهران: افق مَلک.
موللی، کرامت. (1398). مقدماتی بر روان‌کاوی لکان: منطق و توپولژی. تهران: دانژه.
نصرت‌نژاد، وحید. (1398). من کیست؟ تو چه می‌خواهی؟: روان‌پریشی از منظر ژاک لکان. تهران: سیب سرخ.
هانت، پیتر. (1400). نقد، نظریه و ادبیات کودک. ترجمه‌ی سهراب رضوانی و امین ایزدپناه، تهران: مدرسه.
وقفی‌پور، شهریار. (1398). ایده روان‌کاوی: مقدمه‌ای بر ساختارهای روانی(روان‌نژندی، انحراف، روان‌پریشی). تهران: سیب سرخ.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 184 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 213 |
||
