| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,673 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,417 |
سیر تکاملی سلوک در داستان شیخ صنعان عطار بر اساس مفهوم «امتزاج افق‌ها»ی هرمنوتیک گادامر | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 4، دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 63، اردیبهشت 1404، صفحه 55-70 اصل مقاله (1.12 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2024.47927.4426 | ||
| نویسندگان | ||
| مژگان عیوضی* 1؛ داوود رمضانی پارسا2؛ محمدحسین نیکداراصل3 | ||
| 1استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجه، دانشگاه پیام نور، تهران ایران. | ||
| 2دکتری زبان و ادبیات فارسی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات انگلیسی، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران | ||
| چکیده | ||
| در طبقه‌بندی آثار منظوم عطار، «منطقالطیر» جایگاه خاصی دارد و در این منظومه داستان بلند «شیخ صنعان» چه از نظر مهارت قصه‌پردازی و چه از دیدگاه پرداختن به معانی بلند عرفانی موقعیتی ممتاز دارد. نقد هرمنوتیکی پس از این‌که به واسطه‌ی دیدگاه‌های متألّه پروتستانی شلایر ماخر ظهور می‌کند، با دیلتای و پس از او هایدگر افقهای تازه‌ای یافته و در اندیشه‌ی والای گادامر قوام تمام می‌یابد. گادامر با طرح و تبیین مفاهیمی چون «افق امتزاج»، «تاریخ تأثیر»، «سنّت» و «پیش‌داوری» و هم‌چنین فاصله گرفتن از «نیّت مؤلف» و تکیه بر «فهم» حاصل از دیالکتیک، نقش خواننده را پررنگ کرده و دریچه‌ی جدیدی را بر نقد ادبی و خوانش متن می‌گشاید. در این مقاله نگارنده با شیوه تحلیل محتوای کیفی، پس از مرور اجمالی تاریخچه‌ی هرمنوتیک به تبیین آرای گادامر و سپس تحلیل این داستان بر اساس مفهوم «امتزاج افق‌ها» ی هرمنوتیک فلسفی گادامر پرداخته است. نتیجه‌ی حاصل این‌که هسته‌ی مرکزی این داستان حرکت از نوعی ریاضت عابدانه به سمت تجربه‌ی عاشقانه که نمودی از همان عشق الهی است می‌باشد. در این تحلیل دختر ترسا نه یک وسیله‌ی آزمون صرف بلکه در نقش زنی کاردان ظاهر می‌شود که برای شیخ صنعان واسطه‌ی تجربه‌ای رو به تکامل در عشق است؛ عشقی که می‌توان آن را به‌منزله‌ی پلی برای درک عشق جاویدان الهی قلمداد کرد و از این نظر دختر ترسا خود نقش پیر راهنما را برای شیخ صنعان یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عطار نیشابوری؛ عشق؛ شیخ صنعان؛ گادامر؛ هرمنوتیک؛ امتزاج افق ها | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. (1385). ترجمهی مهدی الهی قمشهای، قم: حوزه‌ی علمیه.
آتشسودا، محمدعلی. (1390). «تحلیل رمزشناختی داستان شیخ صنعان». شعرپژوهی (بوستان ادب) دانشگاه شیراز، سال ۴، شمارهی 2، صص ۱–۲۲.https://doi.org/10.22099/jba.2012.456
احمدی، بابک. (1391). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
ـــــــــــــ. (1394). ساختار و هرمنوتیک. تهران: گام نو.
اشمیت، لارنس. (1395). درآمدی بر فهم هرمنوتیک. ترجمهی بهنام خداپناه، تهران: ققنوس.
انصاری، زهرا؛ امیراسماعیل، آذر. (1398). «رمزگشایی خوانندهی درون متن در داستان شیخ صنعان». پژوهشنامهی نقد ادبی و بلاغت، شمارهی 1، صص ۴۱-۶۰. https://doi.org/10.22059/jlcr.2019.71456
انصاری، زهرا؛ هاتفی، محمد. (1396). «تحلیل کارکردهای افقهای خوانشی درون متن (داستان عرفانی) شیخ صنعان». مجموعه مقالات سومین همایش متن پژوهی ادبی/ نگاهی تازه به آثار مولانا، صص ۱– ۲۳.
https://civilica.com/doc/639693
بهمنی، یدالله؛ شربتی، علی. (1390). «جایگاه زن در عرفان و تصوف اسلامی (با تکیه بر آثار سنایی، عطار و جامی)». زن و فرهنگ، دوره‌ی 10، شمارهی 59، صص ۵۳-۶۹. http://noo.rs/qkUWY
پالمر، ریچارد. (1398). علم هرمنوتیک. ترجمهی محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: هرمس.
پورنامداریان، تقی. (1376). «تفسیری دیگر از شیخ صنعان». نامهی فرهنگستان، سال ۳، شمارهی 10، صص 1۲۹–1۶۲.
http://noo.rs/DVcEZ
توران، امداد. (1389). تاریخمندی فهم در هرمنوتیک گادامر. تهران: بصیرت.
حسنی، مسعود و دیگران. (1400). «نقد اسطورهشناختی حکایت شیخ صنعان در منطقالطیر عطار نیشابوری بر مبنای نظریهی مناسکگذار». ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، سال ۱۷، شمارهی 2، صص 1۴۷–1۷7.
http://noo.rs/Slx6E
حسینی، مریم. (1393). ریشههای زن‌ستیزی در ادبیات کلاسیک فارسی. تهران: ثالث.
حافظ. (1380). دیوان. تصحیح غنی – قزوینی، به کوشش رضا کاکایی دهکردی. تهران: ققنوس.
رمبرگ، بیورن؛ گیسدال، کریستین. (1398). هرمنوتیک. ترجمهی مهدی محمدی، تهران: ققنوس.
رمضانی پارسا، داود؛ حیدری، محمود. (1397). «غربت عارفانه در شعر حافظ و ابن فارض». مطالعات تطبیقی فارسی و عربی، دوره‌ی 5، شمارهی 1، صص 75-55. http://noo.rs/pxI8S
زرقانی، مهدی. (1385). «تأویل دیگر از حکایت شیخ صنعان». زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، شمارهی 10، صص ۶۳–۸۴.
ستاری، جلال. (1389). عشق صوفیانه. تهران: مرکز.
سجادی، جعفر. (1389). فرهنگ اصطلاحات عرفانی. تهران: طهوری.
شمیسا، سیروس. (1391). نقد ادبی. تهران: میترا.
عطار نیشابوری. (1388). الهی‌نامه. مقدمه تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
ــــــــــــــ. (1391). منطقالطیر. مقدمه تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
ــــــــــــــ. (1399الف). تذکرهالاولیا. ج1، مقدمه تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
ــــــــــــــ. (1399ب). اسرارنامه. مقدمه تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
قلیزاده، حیدر. (1387). «بازخوانی داستان شیخ صنعان». کاوشنامه، سال ۹، شماره 16، صص 1۲۹–1۶۲.
http://noo.rs/Z2xUe
گادامر، هانس گئورگ و دیگران. (1393). هرمنوتیک مدرن. ترجمهی بابک احمدی، مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: مرکز.
لان، کریس. (1395). ویتگنشتاین و گادامر. ترجمهی مرتضی عابدینی فرد، تهران: پارسه.
مولوی. (1360). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: امیرکبیر.
وارنکه، جورجیا. (1395). گادامر. ترجمهی اصغر واعظی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
واعظی، اصغر. (1389). «فهم ازمنظر هرمنوتیک فلسفی گادامر». کتاب فلسفه. شمارهی 40، دی‌ماه، صص 102-108.
Baldick, chris. (2001). Literary Terms.The Concise Dictionary of Literary Terms. Oxford: University press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 223 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 173 |
||
