| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,737 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,449 |
رادیو و سیاست خارجی ایران در حوزه تمدنی آسیای جنوبی (1357-1320) | ||
| مجله ایرانی مطالعات آسیا | ||
| مقاله 4، دوره 1، شماره 1، مهر 1403، صفحه 99-126 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/ijas.2024.50810.1008 | ||
| نویسندگان | ||
| ابراهیم عباسی* 1؛ رضا مختاری اصفهانی2 | ||
| 1دانشیار علوم سیاسی، گروه علم سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| سؤال مهم این مقاله آن است که اهداف ایران در دوره پهلوی دوم در استفاده از رادیو، این ابزار ارتباطی چه بود و چگونه از آن در روابط با کشورهای حوزه تمدنی و فرهنگی به‌ویژه با کشورهای هند، پاکستان، افغانستان و شوروی (ترکمنستان) بهره می‌برد. هدف، بررسی حوزه تمدنی ایران یعنی آسیای جنوبی و جایگاه آن‌ها در سیاست خارجی ایران عصر پهلوی از 1320 تا 1357 در برنامه‌های رادیویی است. فرض مهم این مقاله آن است که سلطنت پهلوی علاوه بر ابزارهای نظامی، به اهمیت نفوذ سیاسی، تبلیغاتی و فرهنگی با دیپلماسی رسانه‌ای نیز پی برده بود. برنامه‌های رادیویی ترکیبی از ایدئولوژی ملیگرایی باستان‌گرا و تجدد غربی با تأکید بر ترقیات سلطنت پهلوی، گسترش زبان فارسی بیشتر از طریق موسیقی و در اواخر، تبلیغ برخی انگاره‌های مذهب شیعه و تلاش برای خنثی‌سازی تبلیغات سوء همسایگان بود. در این مقاله، این موضوع در چارچوب دیپلماسی رسانه‌ای که از ابزارهای دیپلماسی عمومی و بر مبنای قدرت نرم است به آزمون گذاشته می‌شود. از منظر نظری، رابطه رسانه با سیاست خارجی مبتنی بر تأثیرگذاری، تأثیرپذیری و ارتباط متقابل است. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد رادیو و برنامه‌های آن به‌عنوان مهم‌ترین ابزار ارتباطی با افکار عمومی در این مقطع بیشتر به‌عنوان متغیری وابسته به سیاست خارجی پهلوی دوم بود. سلطنت پهلوی با تولید برنامه در رادیو، حفظ روابط مسالمتآمیز با کشورهای جنوب آسیا، گسترش نفوذ فرهنگی ایران در شبهقاره هند خنثی‌سازی تبلیغات شوروی را در رادیوی مشهد، گرگان و زاهدان دنبال می‌کرد. این امر، چشمانداز جدیدی برای بررسی روابط ایران با این کشورها ارائه می‌دهد. داده‌ها بر اساس دسترسی به اسناد فارسی در مراکز اسنادی داخل ایران جمع‌آوری، تنظیم و تحلیل شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آسیای جنوبی؛ پهلوی؛ دیپلماسی عمومی؛ رادیو؛ سیاست خارجی | ||
| مراجع | ||
|
آرشیو مرکز اسناد ریاست جمهوری، پایگاه نخست‌وزیری، اسناد مختلف.
آرشیو مرکز اسناد ریاست جمهوری، پایگاه نخست‌وزیری، شماره 235
آرشیو مرکز اسناد ریاست جمهوری، پایگاه نخست‌وزیری، شماره 236
آرشیو مرکز اسناد ریاست جمهوری، پایگاه نخست‌وزیری، شماره 375
آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، اسناد مختلف
آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، شماره 293007478
اسنادی از تاریخچه رادیو در ایران (1345- 1318 ه.ش)(1379). به کوشش علیرضا اسماعیلی و دیگران، معاونت خدمات مدیریت و اطلاعرسانی دفتر رئیسجمهور، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
اسنادی از سیاستهای فرهنگی و اجتماعی در دوره پهلوی دوم- صورتجلسات کمیسیون بررسی مسائل روز (1356-1346)، (1391). به کوشش بهنام صدری و علیرضا اسماعیلی، ج اول دوم، مرکز پژوهش و اسناد ریاست جمهوری- تهران: خانه کتاب.
اطلاعات (روزنامه)، س 3، ش 740، شنبه، 24 فروردین 1308، ص 1.
اطلاعات (روزنامه)، چهارشنبه 17 اردیبهشت 1354.
حکمت شیرازی، علیاصغر (1379). رهآورد حکمت، به اهتمام سید محمد دبیر سیاقی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
خلیلی سپهری، ابراهیم (1342، شهریورماه). چگونه رادیو تهران تأسیس شد، مجله رادیو ایران، ش 82.
ذوالفقاری، وحید (1399). رفتارشناسی نیروهای اجتماعی در سیاست خارجی، تهران: نگاه معاصر
سرگذشت رادیو در ایران به روایت اسناد (1357 ـ 1310 ش)(1389). به کوشش و تحقیق رضا مختاری اصفهانی، طرح آینده، تهران: دفتر پژوهشهای رادیو.
فرهنگ ستیزی در دوره رضاشاه (1375)، اسناد منتشرنشده سازمان پرورش افکار (1320ـ 1317 هجری شمسی). به کوشش محمد دلفانی، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
کارنامهای از رادیو و تلویزیون ملی ایران تا پایان سال 2535 (2536). به کوشش ژیلا سازگار، تهران: سروش.
متین دفتری، احمد (1371). خاطرات یک نخستوزیر، به کوشش باقر عاقلی، تهران: علمی.
مختاری اصفهانی، رضا، (1388). تاریخ تحولات اجتماعی رادیو در ایران، تهران: طرح آینده.
مورگنتا، هانس. جی (1389). سیاست میان ملت‌ها، ترجمه مشیر زاده، تهران: وزارت امور خارجه.
موسوی و دیگران (1394). موانع همگرایی اجتماعی و فرهنگی ایران و افغانستان در دوره پهلوی، فصلنامه تاریخ ایران و اسلام دانشگاه الزهراء، 25(117): 199-218.
نای، جوزف (1393). قدرت نرم ابزار موفقیت در سیاست بین‌الملل، ترجمه روحانی و ذوالفقاری، تهران: دانشگاه امام صادق.
نصیری فر، حبیب‌الله (1383). تاریخچه تأسیس رادیو تهران (ایران) و هنرمندان آن، تهران: علمی.
نیکلاس، جی کال (1378) دیپلماسی عمومی، ترجمه جمعی از نویسندگان، تهران: دانشکده و پژوهشکده اطلاعات و امنیت.
ولف، چارلز، دوران، برایان (1384). دیپلماسی عمومی، بوسه مرگ، ترجمه علی گل‌محمدی، ماهنامه زمانه، 4(31-32): 93-103.
یزدان فام، محمود (1393). دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Amin, C. (2015). The Press and Public Diplomacy in Iran, 1820-1940, Iranian Studies, 48(2): 269-287. Baran, S. and Davis, D. K. (2006). Mass Communication Theory: Foundations, Ferment and the Future, Thomson Wadsworth. Janson, R. A., Patra, E. R. (2010). Cold War Broadcasting: Impact on the Soviet Union and Eastern Europe, Budapest, Central European Press. Linda, R. (2013). Radios War: Broadcasting in the Cold War, Cold War History, 13(2), 145-152. DOI: 10.1080/14682745.2012.757134. Melissen, J. (2005). The New Public Diplomacy: Soft Power in International Relations, UK, Palgrave Macmillan. Mervin, R. (2019). Operation Countenance: The 1941 Invasion of Iran and the Clash of Propaganda Narratives, Iranian Studies, 52:3-4, DOI: 10.1080/00210862.2019.1628638 Taylor, P.M. (1997). Global Communication, International Affairs and the Media since 1945, Routledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 337 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 132 |
||