اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات24
تعداد شماره‌ها851
تعداد مقالات7,575
تعداد مشاهده مقاله13,413,722
تعداد دریافت فایل اصل مقاله11,580,441
گراوند, سعید, رخساری دولت آبادی, سلوی. (1403). نظریه تلبیس (التباس)در منظومه فکری شنکره چاریه و روزبهان بقلی شیرازی. , 24(2), 123-140. doi: 10.22099/jrt.2024.50074.3039
سعید گراوند; سلوی رخساری دولت آبادی. "نظریه تلبیس (التباس)در منظومه فکری شنکره چاریه و روزبهان بقلی شیرازی". , 24, 2, 1403, 123-140. doi: 10.22099/jrt.2024.50074.3039
گراوند, سعید, رخساری دولت آبادی, سلوی. (1403). 'نظریه تلبیس (التباس)در منظومه فکری شنکره چاریه و روزبهان بقلی شیرازی', , 24(2), pp. 123-140. doi: 10.22099/jrt.2024.50074.3039
گراوند, سعید, رخساری دولت آبادی, سلوی. نظریه تلبیس (التباس)در منظومه فکری شنکره چاریه و روزبهان بقلی شیرازی. , 1403; 24(2): 123-140. doi: 10.22099/jrt.2024.50074.3039

نظریه تلبیس (التباس)در منظومه فکری شنکره چاریه و روزبهان بقلی شیرازی

فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز
مقاله 6، دوره 24، شماره 2 - شماره پیاپی 91، تیر 1403، صفحه 123-140    اصل مقاله (663.37 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2024.50074.3039
نویسندگان
سعید گراوند* 1؛ سلوی رخساری دولت آبادی2
1دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران .
2دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.
چکیده
در منظومه فکری شنکره چاریه، نظریه تلبیس یکی از مهم ترین نظریه هایی است که تحلیل و بررسی تطبیقی آن میزان همانندی اندیشه های خداشناسی و جهانشناسی این دو حکیم را در دو سنت فکری متفاوت نشان می دهد. در منظومه فکری شنکره چاریه تلبیس همان مایا است که عبارت است از قدرت خلاقه برهمن که نسبت میان عالم شهود و وجود مطلق را تصویر می کند. در منظومه فکری شنکره چاریه، برهمن از طریق قدرت تلبیس است که به آفرینش جهان و کثرات موجود در آن می پردازد. در منظومه فکری روزبهان بقلی نظریه تلبیس یکی از بنیادی ترین اجزای فهم طریقت صوفیانه و سنت فکری او است که برای تبیین رابطه میان عالم شهود و علت غایی جهان کاربرد دارد. در اندیشه روزبهان خداوند در مقام تلبیس از طریق صفاتش در قالب آیات در عالم محسوس تجلی می کند. در منظومه فکری روزبهان عالم محسوس محل تجلی حضرت حق تعالی است. هر دو حکیم برای تبیین نسبت میان عالم شهود و وجود مطلق از نظریه تلبیس سود جسته اند و بر این باورند که ویژگی متمایز تلبیس ابهام و پوشانندگی و توهم و فریب کیهانی است. براین اساس خداوند از طریق تلبیس است که خود را در جهان شهودات ظاهر می سازد. از جمله اختلاف های این دو حکیم این است که انگیزه خداوند در هنگام تجلی و ظهور متفاوت است. برهمن از سر بازی و تفریح دست به آفرینش عالم می زند اما خدای روزبهان از سر عشق به آفرینش عالم می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در منظومه فکری هر دو حکیم نظریه تلبیس نقش بنیادین در تبیین امر آفرینش و فهم حقائق جهانشناسی دارد.
کلیدواژه‌ها
جهان؛ تلبیس؛ التباس؛ برهمن؛ حق تعالی
مراجع
  1. القرآن الکریم.
  2. اسکندری، زهرا (1401)، برسی جهان به مثابه یک­رویا از دیدگاه شنکره. معرفت ادیان، 2(50)، 117-134.
  3. اشعری، ابوالحسن­علی‌بن­اسماعیل (بی‌تا)، الابانة عن اصول الادیانة. (تعلیقات: عبدالله­محمود محمّدعمر). بیروت: دارالکتب العلمیة.
  4. افراسیاب­پور، علی­اکبر (1386). عرفان جمالی (اندیشه­های زیبایی­پرستی ایرانی در اندیشه عین‌القضات و…). تهران: فرهنگ.
  5. بی نام (1345). گزیده اوپانیشادها. (ترجمه و تألیف: دکتر شفق رضازاده). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  6. بقلی، روزبهان (1360). شرح شطحیات.(تصحیح: هانری کربن) تهران: کتابخانه طهوری.
  7. بقلی، روزبهان (1366). عبهرالعاشقین (چاپ سوم). (به اهتمام: کربن و معین). تهران: منوچهری.
  8. بقلی،روزبهان (1381). رساله غلطات السالکین (رساله قدس و رساله غلطات السالکین). (تصحیح: جواد نوربخش). تهران: یلدا قم.
  9. بقلی، روزبهان (1388). عرائس البیان فی تفسیر القران. (ترجمه: علی بابایی) تهران: انتشارات مولی.
  10. بقلی، روزبهان (1393). کشف الاسرار و مکاشفات الانوار. (تصحیح و ترجمه: مریم‌ حسینی). تهران: سخن.
  11. پارسا، خواجه­محمد (1366). شرح فصوص الحکم. (تصحیح: جلیل مسگرنژاد). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  12. خوشحال، طاهره (1390). نقد و تحلیل پدیدار شناختی عرفان روزبهان با تاکید بر مبحث تجلیات التباسی در عبهر العاشقین. ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، 3(5)، 1-26.
Doi: https://doi.org/10.22051/jml.2013.91

  1. داراشکوه، محمد (1356). سر اکبر. تهران: کتابخانه طهوری.
  2. راداکریشنان، سروپالی (1382). تاریخ فلسفه شرق و غرب. (ترجمه: خسرو جهانداری). تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
  3. رحیمیان، سعید (1383). مبانی عرفان نظری. تهران: انتشارات سمت.
  4. روزبهان­ثانی، شرف­الدین ابراهیم­ابن­صدرالدین (1382). تحفه اهل عرفان. (تصحیح: جواد نوربخش). تهران: یلدا قم.
  5. زرین کوب، عبدالحسین (1367). جستجو در تصوف. تهران: نشر امیرکبیر.
  6. شایگان، داریوش (1382). آیین هندو و عرفان اسلامی. (ترجمه: جمشید ارجمند). تهران: نشر فرزان­روز.
  7. شایگان، داریوش (1389). ادیان و مکتب های فلسفی هند. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  8. شمس، محمدجواد (1389). تنزیه و تشبیه در مکتب ودانته و مکتب ابن­عربی. قم: نشر ادیان.
  9. طوبایی، فاطمه، و نیری، محمدیوسف (1402). بررسی و تحلیل سطوح معنایی اصطلاح «التباس» و نسبت آن با تثلیثِ «عشق، زیبایی و تجلیّ» در نگرش عرفانی شیخروزبهان. ادیان و عرفان، 56(1)31-53.Doi:10.22059/JRM.2023.356404.630428
  10. فاموری، مهدی (1389). نگاهی به مفهوم‌ التباس در نزد شیخ روزبهان­ بقلی. مطالعات عرفانی، 6(2)، 163-184.
  11. گراوند، سعید، و پیغامی، نوروز (1396). برسی آموزه مایا در سنت هندویی. مطالعات شبه قاره هند دانشگاه سیستان و بلوچستان، 9(33)، 51-68.
Doi: https://doi.org/10.22111/jsr.2017.3914

  1. محمودی، ابولفضل (1392). مشرق در دو افق مقدمه‌ای بر مطالعه مقایسه‌ای عرفان اسلامی عرفان اسلامی و هندویی (ابن عربی،شنکره و رامانوجا). قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
  2. نوری، علی، و همکاران (1396). تحلیل و تطبیق سه اصطلاح تمثّل، التباس و منازله در نظام فکریعین‌القضات همدانی،روزبهان بقلی و محیالدین عربی. پژوهش های ادب عرفانی، 11(3)، 97-128. Doi: https://doi.org/10.22108/jpll.2017.83285.0
  3. نیری، محمدیوسف (1395). نرگس عاشقان. شیراز: دانشگاه شیراز.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 214
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 212


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب