اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات24
تعداد شماره‌ها859
تعداد مقالات7,646
تعداد مشاهده مقاله13,578,485
تعداد دریافت فایل اصل مقاله11,684,903
حیدری آل کثیر, فاطمه, موحدنیا, معصومه, رزمی, حبیب الله. (1403). بررسی تطبیقی قلمرو "جسم" در فیزیک نوین با تبیینی از "تخصص‌های هستی" در حکمت متعالیه. , 24(2), 51-74. doi: 10.22099/jrt.2024.49954.3032
فاطمه حیدری آل کثیر; معصومه موحدنیا; حبیب الله رزمی. "بررسی تطبیقی قلمرو "جسم" در فیزیک نوین با تبیینی از "تخصص‌های هستی" در حکمت متعالیه". , 24, 2, 1403, 51-74. doi: 10.22099/jrt.2024.49954.3032
حیدری آل کثیر, فاطمه, موحدنیا, معصومه, رزمی, حبیب الله. (1403). 'بررسی تطبیقی قلمرو "جسم" در فیزیک نوین با تبیینی از "تخصص‌های هستی" در حکمت متعالیه', , 24(2), pp. 51-74. doi: 10.22099/jrt.2024.49954.3032
حیدری آل کثیر, فاطمه, موحدنیا, معصومه, رزمی, حبیب الله. بررسی تطبیقی قلمرو "جسم" در فیزیک نوین با تبیینی از "تخصص‌های هستی" در حکمت متعالیه. , 1403; 24(2): 51-74. doi: 10.22099/jrt.2024.49954.3032

بررسی تطبیقی قلمرو "جسم" در فیزیک نوین با تبیینی از "تخصص‌های هستی" در حکمت متعالیه

فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز
مقاله 3، دوره 24، شماره 2 - شماره پیاپی 91، تیر 1403، صفحه 51-74    اصل مقاله (849.1 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2024.49954.3032
نویسندگان
فاطمه حیدری آل کثیر* 1؛ معصومه موحدنیا2؛ حبیب الله رزمی3
1کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران .
2استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران.
3استاد گروه فیزیک، دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه قم، قم، ایران.
چکیده
منظور پژوهش حاضر از قلمرو جسم، محدوده‌ای است که مرز جسم و غیر جسم را می‌نمایاند و واکاوی آن به روش کتابخانه‌ای و تحلیلی در فیزیک نوین و حکمت متعالیه صورت گرفت. این قلمرو در فیزیک نوین به‌واسطه مفهوم «میدان کوانتومی» در مقیاس خرد با ویژگی‌های «سیلان»، «ناجایگزیدگی»، «عدم تعین» و «یکپارچگی» شناخته می‌شود و امتداد آن در مقیاس کلان به‌واسطه مفهوم «میدان گرانشی» تا بی‌نهایت محاسبه می‌گردد. ایده پژوهش حاضر تحلیل این یافته‌ها با تکیه‌بر مبحث «تخصص هستی» است که به‌نظر الگویی در هستی‌شناسی است. تخصص هستی به این معنا است که می‌توان به حقیقت واحد با سه رویکرد متفاوت نگریست؛ تخصص اول رویکردی بر مبنای وحدت وجود، تخصص دوم بر مبنای تشکیک وجود و تخصص سوم بر مبنای ماهیت است. با اتکا بر هر تخصص، قلمرویی متفاوت از جسم در نگاه فلسفی جلوه می‌کند. در تطبیق آن‌ها مشخص می‌شود بیان فیزیک نوین از قلمرو جسم منطبق بر تخصص سوم هستی در حکمت متعالیه است و هردو، جسم را بی‌حدومرز معرفی می‌کنند؛ اما مسئله این است که چنین قلمرویی نمی‌تواند گویای مفاهیمی باشد همچون علیت؛ که همواره موضوع مناقشه‌هایی در علم و فلسفه بوده؛ چراکه جایگاه درک این مفاهیم در قلمرو منطبق بر تخصص دوم هستی است. به نظر می‌رسد شناخت همه‌جانبه قلمرو جسم با نظر به ابعاد وجودی و ماهیتی آن در التفات به هر سه تخصص صورت می‌گیرد.
کلیدواژه‌ها
"جسم"؛ " قلمرو جسم"؛ "حکمت متعالیه"؛ "تخصص هستی"؛ "میدان کوانتومی"؛ "میدان گرانشی"
مراجع
  1. اینشتین، آلبرت (1375). فیزیک و واقعیت. (مترجم: محمدرضا خواجه پور). تهران: انتشارات خوارزمی.
  2. اخوان‌الصفا (1403 ق). رسائل اخوان الصفاء و خلان الوفا (جلد 3). بیروت: دار بیروت.
  3. آرش، فیروز (1396). مکانیک کلاسیک (جلد 1). تهران: انتشارات نورپردازان.
  4. جوادی آملی، عبدالله (1386). رحیق مختوم (جلد 1، چاپ سوم). قم: مرکز نشر اسراء.
  5. جوادی آملی، عبدالله (1388). شمس الوحی تبریزی (چاپ سوم). (محقق: علیرضا روغنی­موفق). قم: مرکز نشر اسراء.
  6. جوادی آملی، عبدالله (1393). رحیق مختوم (جلد 14). قم: مرکز نشر اسراء.
  7. حجتی، فرید، منفرد، مهدی، رزمی، حبیب‌الله، و دیرباز، عسگر (1399). بررسی تطبیقی «اتصال جسم طبیعی» در فلسفه اسلامی با مفهوم «میدان» در فیزیک جدید. آیین حکمت، 12(45)، 113ـ140.Doi: 10.22081/PWQ.2020.6965
  8. حجتی، فرید، منفرد، مهدی، و رزمی، حبیب‌الله (1400). بررسی تطبیقی تحوّل جسم طبیعی در فلسفه ملاصدرا با تحوّل مستمر «ذرات» کوانتومی.پژوهش‌های فلسفی کلامی، 23 (1)، 31-54.
Doi: https://doi.org/10.22091/jptr.2020.5394.2296

  1. دهباشی، مهدی (1390). فرهنگ جامع اصطلاحات فلسفی دوسویه انگلیسی ـ فارسی/ فارسی انگلیسی. تهران: نشر ریسمان.
  2. رحمانی زاده، محسن، و سوری، روح‌الله (1402). بازخوانی و نقد حقیقت جسم از نگاه کلامی و فلسفی و ارائه دیدگاه برگزیده. پژوهش‌های مابعدالطبیعی، 4 (7)، 369ـ407.
Doi: http://dx.doi.org/10.61186/mi.4.7.369

  1. رحیمیان، سعید (1374). ماده از دیدگاه فیزیک و فلسفه 1، کیهان اندیشه، -(63)،3ـ31.
  2. رزمی، حبیب‌الله، عابدی آرانی،احمد، و فیروزی،محسن (1395). نقد و بررسی ماهیـت گرانش از منظر فلسفه و فیزیک، آیین حکمت، 8(30)، 143ـ178.
Doi: https://doi.org/10.22081/pwq.2017.63756

  1. ریحانی، علی (1396). نگاهی به هستی و چیستی زمان در فلسفه ابن‌سینا، نسیم خرد.3 (2)، 55-66.
Dor: https://dorl.net/dor/20.1001.1.24764302.1396.3.2.4.4

  1. سجادی، سیدجعفر (1388). فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی. بی‌جا. بی‌نا.
  2. سهروردی، شهاب‌الدین (1372). مجموعه مصنفات شیخ اشراق (جلد2،چاپ دوم). (محقق: هنری کربن). تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  3. حسینی، سیداحمد (1395). خوانشی نو از جایگاه بحث از امکان در نمط پنجم اشارات. فلسفه. 14 (1)، 41ـ52. Doi: https://doi.org/10.22059/jop.2016.61240
  4. صدرالدین شیرازی، محمد [ملاصدرا] (1398). حکمت متعالیه در اسفار عقلی اربعه (سفر دوم از حق به حق). (مترجم: محمد خواجوی). تهران: انتشارات مولی.
  5. صدرالدین شیرازی، محمد [ملاصدرا] (1423ق). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیه (جلد1). (حاشیه علامه طباطبایی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  6. صدرالدین شیرازی، محمد [ملاصدرا] (1428 ق). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیه (جلد 2). قم: انتشارات طلیعة النور.
  7. صدرالدین شیرازی، محمد [ملاصدرا] (1430ق). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیه. (ج 5). قم: انتشارات طلیعة النور.
  8. صدرالدین شیرازی، محمد [ملاصدرا] (1432 ق). الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیه (جلد 3). قم: انتشارات طلیعة النور.
  9. طباطبایی، محمدحسین (1386). نهایة‌الحکمة (جلدهای1و2). (محقق: عباس­علی الزارعی السبزواری). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  10. عبودیت، عبدالرسول (1380). درآمدی بر فلسفه اسلامی. قم: انتشارات مؤسسه امام خمینی.
  11. کاویانی، محمدصادق، پارسانیا، حمید، و رزمی، حبیب‌الله (1400). تبیین سازگاری دیدگاه حکمت متعالیه با شواهد فیزیک مدرن در واقعیت رویدادهای آینده. فلسفه علم، 11 (22)، 159-189. Doi: https://doi.org/10.30465/ps.2021.37541.1546
  12. کلوز، فرانک (1387). فیزیک ذرات. (مترجم: فیروز آرش). تهران: فرهنگ معاصر.
  13. گلشنی، مهدی (1394). تحلیلی از دیدگاه‌های فلسفی فیزیکدانان معاصر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  14. مطهری، مرتضی (1388). مجموعه آثار (جلدهای 6و7). تهران: انتشارات صدرا.
  15. معین، محمد (1371). فرهنگ فارسی (جلدهای 1و2). تهران: انتشارات امیرکبیر.
  16. ملکشاهی،حسن (1375). ترجمه و شرح اشارات و التنبیهات ابن‌سینا (جلد 1). تهران: انتشارات سروش.
  17. نصر، حسین (1377). نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت. تهران: انتشارات خوارزمی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 262
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 209


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب