| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,795 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,476 |
بررسی جایگاه و قابلیت‌های صوفی هروی در اطعمه‌سرایی و شگردهای طنزپردای او با نگاهی به تأثیرپذیری وی از بسحق اطعمه | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 5، دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 61، آذر 1403، صفحه 79-98 اصل مقاله (1.39 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2024.48634.4461 | ||
| نویسندگان | ||
| ناصر جابری* 1؛ سمیه شرونی2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر | ||
| 2استاد مدعو گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر | ||
| چکیده | ||
| مولانا صوفی محمد هراتی شاعر گمنام قرن نهم هجری است. با آنکه اشعار قابل‌تأملی در زمینه‌ی اطعمه سروده است، در تذکرهها و منابع شناخته‌شده نامی از او و طرز شاعرانگیاش نیست. گمنامی و درعین‌حال قابلیتش در زمینه‌ی اطعمه‌سرایی بستری برای انجام تحقیقی برای معرفی او و شیوه‌های نقیضه‌سرایی او شد. روش تحقیق تحلیلی-تطبیقی-توصیفی است. بدین‌گونه که معیار شعر اطعمه دیوان بسحق بوده است و بر اساس عملکرد او و مطالعه‌ی تطبیقی آن با دیوان صوفی، گونه‌ها و سبک و سیاق صوفی هروی تبیین شده است. این پژوهش نشان می‌دهد که صوفی هروی در انواع اشعار و مطالبی که با موضوع اطعمه سروده و نگاشته، از بسحق متأثر بوده است؛ اما برخی ویژگی‌ها کار او را متفاوت و قابل‌توجه کرده است. در زمینه‌ی غزل آنچه شعر او را متفاوت کرده است، بسامد استفاده از فضای عشق و عرفان است. او غذا را معشوق قرار داده و به کمک فضای آیرونیکِ شعر حافظ که بیشترین استقبال را از آن داشته است، برخی از مفاهیم عرفانی را برای ایجاد یک فضای آیرونیک به کار گرفته است. بر این اساس راوی در شعر او خوراک‌ستایی است که شمسِ دلخواهش نان است و از مشرق تنور طلوع می‌کند و تکه‌نانی در نظر او بر دو جهان برتری دارد. علاوه‌براین فضای آیرونیک، او در زمینه‌های دیگری مانند استعاره، تشبیه، استثنا و... برای غنای تصاویر نقیضی خود بهره برده است و ازاین‌نظر علاقه‌مندان شعر طنز با خواندن اشعار او از استحصال خنده و ظرافت تهی‌دست نخواهند ماند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: بسحق اطعمه؛ صوفی محمد هراتی؛ طنز؛ نقیضه‌ی اطعمه. | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
اصلانی، محمدرضا. (1385). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: کاروان.
اخوانثالث، مهدی. (1374). نقیضه و نقیضهسازان. به‌کوشش ولیالله درودیان، تهران: زمستان.
باقری خلیلی، علی‌اکبر. (1388). «عناصر غالب بلاغی در طنزهای دیوان خروس لاری»، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورۀ 1، شمارة 3؛ صص، 18- 1.
بسحق اطعمه‌ی شیرازی، مولانا جمال الدین حلّاج. (1382). کلیات اطعمه‌ی شیرازی. تصحیح منصور رستگار فسایی، تهران: میراث مکتوب.
حافظ، شمس‌الدین محمد. (1387). دیوان. تصحیح سلیم نیساری، تهران: سخن.
حکیم، سیدمحمدحسین. (1398). «دو دیوان در وصف طعام از شیراز قرن نهم هجری». آینه‌ی میراث، دورۀ هفدهم، شمارهی 2(پیاپی65)، صص ۳۳- ۵۸.
زرین‌کوب، عبدلحسین. (1337). فن شعر. تهران: چاپ بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
سعدی، مصلح الدین (1385). کلیات سعدی، تصحیح محمد علی فروغی، تهران: هرمس.
صدر، رؤیا. (1395). اندیشیدن با طنز (سیزده گفت‌وگو). تهران: مروارید.
صفا، ذبیح الله .(1364). تاریخ ادبیات در ایران، ج4، تهران: انتشارات فردوسی.
صوفی‌هروی، محمد. (1386). دفتر اشعار صوفی. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
طباطبایی، سیدمهدی. (1399). «تتماج در ادبیات فارسی». دوماهنامه‌ی فرهنگ و ادبیات عامه، سال 8، شمارهی 36، صص۳۱–۶۳.
عابدی، محمود. (1387). «دفتر اشعار صوفی». مجله‌ی گزارش میراث، دوره‌ی ۲، سال ۳، شماره‌های 27 و 28، صص 4۳–4۵.
فرخی، مرضیه. (1397). فرهنگ اصطلاحات دیوان صوفی هروی. دانشگاه پیام نور، مرکز فریمان.
قاری یزدی، نظام الدین محمود ابن امیر احمد .(1359). دیوان البسه، به اهتمام محمد مشیری، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.
معرفت، شهره .(1400). «تصحیح و توضیح چند اصطلاح حوزۀ اطعمه در کلّیات بسحاق شیرازی»، کهن نامه ادب پارسی، سال دوازدهم، شماره 2 (پیاپی 33)، صص 416- 393.
..................... .(1401). «تکمله‌ای بر دیوان بسحاق اطعمۀ شیرازی»، مجلۀ شعرپژوهی (بوستان ادب)، سال چهاردهم، شمارهی چهارم، پیاپی 54، صص 149- 164.
همتی، رقیه؛ ولیپور، عبدالله. (1395). «گناه مضاعف حافظ؛ نگاهی به شگردهای طنزپردازی در دیوان حافظ». دوفصلنامه علوم ادبی، سال 6، شمارهی 10، صص 1۷۵- 1۹۳. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 267 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 295 |
||
