اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات24
تعداد شماره‌ها851
تعداد مقالات7,575
تعداد مشاهده مقاله13,413,770
تعداد دریافت فایل اصل مقاله11,580,462
عظیمی دستگردی, جواد, ارشد ریاحی, علی. (1403). تحلیل «اضافه» و «نسبت» و جایگاه آن‌ها در حکمت سینوی. , 24(1), 43-62. doi: 10.22099/jrt.2024.49508.3001
جواد عظیمی دستگردی; علی ارشد ریاحی. "تحلیل «اضافه» و «نسبت» و جایگاه آن‌ها در حکمت سینوی". , 24, 1, 1403, 43-62. doi: 10.22099/jrt.2024.49508.3001
عظیمی دستگردی, جواد, ارشد ریاحی, علی. (1403). 'تحلیل «اضافه» و «نسبت» و جایگاه آن‌ها در حکمت سینوی', , 24(1), pp. 43-62. doi: 10.22099/jrt.2024.49508.3001
عظیمی دستگردی, جواد, ارشد ریاحی, علی. تحلیل «اضافه» و «نسبت» و جایگاه آن‌ها در حکمت سینوی. , 1403; 24(1): 43-62. doi: 10.22099/jrt.2024.49508.3001

تحلیل «اضافه» و «نسبت» و جایگاه آن‌ها در حکمت سینوی

فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز
مقاله 3، دوره 24، شماره 1 - شماره پیاپی 90، فروردین 1403، صفحه 43-62    اصل مقاله (503.18 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2024.49508.3001
نویسندگان
جواد عظیمی دستگردی1؛ علی ارشد ریاحی* 2
1دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
2استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
اگرچه درحکمت سینوی فقط برای اضافه وجودی غیرمستقل در نظر گرفته میشود، اما نسبتها نیز خصوصیت‌هایی مشابه با اضافه دارند. از نظر ابنسینا نسبت به معنای اعمّش هر گونه ربط بین دو طرف است. این نسبت در خارج، سبب تحقّق اعراض نسبی می‌شود؛ و اما در ذهن، نسبت، به علاقهای اطلاق میشود که مقولات نسبی لازم دارند. وقتی این نسبت (علاقه) از جهت خود نسبت ملاحظه گردد، به ناچار هر دو طرف، از جهت همین نسبت، نه از جهت ذاتشان، مورد نظر است و در این صورت چیزی جز اضافه نیست، ولی وقتی این علاقه فقط از یک طرف منظور شود، شامل شش مقولهی نسبی است و «نسبت» در یک معنای دیگر مختص به آنها می‌شود. از این معانی نسبت به دست میآید که در فلسفه ابنسینا نسبت همان وجود غیرمستقلی است که برای اضافه اثبات میشود. مقولاتی که متوقف بر چنین نسبتیاند، علاقهای را لازم دارند که به حسب این علاقه، تعقّلشان نیز در مقایسه با غیر به دست میآید. از چنین وجودی، مفاهیمی اضافی مانند خود نسبت و ربط انتزاع میشوند که از افراد اضافه به شمار میآیند و میتوان آنها را اضافه وجودی در مقابل اضافات ماهوی نامید.
کلیدواژه‌ها
نسبت؛ اضافه؛ وجود؛ رابط؛ ابن سینا
مراجع
  1. ابن بابویه، محمد بن علی (1398ق). التوحید. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  2. ابن سینا (1373). المباحثات. قم: بیدارفر.
  3. ابن سینا (1404ق). التعلیقات. (تحقیق: عبدالرحمن بدوی). بیروت: مکتبة الاعلام الاسلامی.
  4. ابن‌سینا (1376). الالهیات من کتاب الشفاء. (تصحیح: حسن حسن زاده آملی). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  5. احسایی، احمد بن زین­الدین (1384). شرح العرشیة. بیروت: مؤسسة البلاغ.
  6. اشعری، ابوالحسن (1400ق). مقالات الإسلامیّین و اختلاف المصلّین. آلمان: ویسبادن‏.
  7. آشتیانی، میرزامهدی (1377). اساس التوحید: مبحث قاعده‌ی الواحد و وحدت وجود. تهران: امیرکبیر.
  8. بهمنیار (1375). التحصیل. (تصحیح: مرتضی مطهّری). تهران: دانشگاه تهران.
  9. توکلی، محمدهادی (1400). هستی، ظهور و انسان در عرفان شیعی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  10. جرجانی، میرسیدشریف (1325ق). شرح المواقف. (تصحیح: بدرالدین نعسانی‏). قم: الشریف الرضی‏.
  11. جعفری، محمدتقی (1397). معارف الهی؛ تفسیری بر احتجاج امام علی بن موسی الرضا (ع) با «عمران صابی». تهران: مؤسسه‌ی تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
  12. حسینی­حائری­رشتی، سیدمحمدکاظم (1426ق). شرح حدیث عمران الصابی. کویت: مکتبة العذراء.
  13. خویی، محمدبن ابوالقاسم (1387). سیف منتضی، شرح حدیث امام رضا (ع). (تصحیح: علی صدرایی خوئی). میراث حدیثی شیعه، دفتر نوزدهم، قم: دارالحدیث، صص 235-350.
  14. سهروردی، شهاب­الدین (1380). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. (تصحیح: هانری کربن، سیدحسین نصر و نجفقلی حبیبی). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  15. شعرانی، ابوالحسن (1382ق). حاشیه بر شرح اصول ‌الکافی للمازندرانی، تهران: المکتبة ‌الإسلامیة.
  16. شهرزوری، شمس‌الدین محمّد (1383). رسائل الشجرة الالهیة فی علوم الحقائق الربانیة. (تحقیق: نجفقلی حبیبی). تهران: مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه‌ی ایران.
  17. صدرالمتألهین شیرازی، صدرالدین محمّد[ملاصدرا] (1360). الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة. (تصحیح: سیدجلال­الدین آشتیانى). مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
  18. صدر المتألهین شیرازی، صدرالدین محمّد[ملاصدرا] (1383). شرح أصول‌الکافی لصدرالمتألهین. (تصحیح: محمّد خواجوى و تحقیق: على عابدى شاهرودى‏). تهران: مؤسسه‌ی مطالعات و تحقیقات فرهنگى.
  19. صدر المتألهین شیرازی، صدرالدین محمّد[ملاصدرا] (1981). الحکمة ‌المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة. بیروت: دار احیاء ‌التراث.
  20. طباطبایی، سید محمدحسین (1399ق). الرسائل التوحیدیة. بیروت: النعمان.
  21. طباطبایی، سید محمدحسین (1414ق). بدایة الحکمة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏.
  22. طباطبایی، سید محمدحسین (1416ق). نهایة الحکمة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏.
  23. طباطبایی، سید محمدحسین (1981). حاشیه بر الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة العقلیة، بیروت: دار احیاء التراث.
  24. طباطبایی، سیدمحمّدحسین (1423ق). تعلیقه بر بحار الأنوار، بیروت: دار احیاء‌ التراث العربی.
  25. طباطبایی، سیدمحمّدحسین (1428ق). الانسان و العقیدة [مجموعه رسائلی از علامه طباطبایی]. قم: باقیات.
  26. طباطبایی، سیدمحمدکاظم (1396). درآمدی بر فهم احادیث مشکل. قم: مؤسسه‌ی فرهنگی دار الحدیث.
  27. عابدی شاهرودی، علی (1394). نقد قوه‌ی شناخت. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی.
  28. عبودیت، عبدالرسول (1386). درآمدی بر نظام حکمت صدرایی (جلد 2). قم: مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  29. قزوینی، عبدالنبی (1407ق). تتمیم امل الآمل. قم: کتابخانه‌ی آیة الله مرعشی نجفی.
  30. قمی، قاضی سعید (1378). حواشی بر اثولوجیا (تصحیح: سیدجلال‌الدین آشتیانی). منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، ج3، صص 149-286، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  31. قمی، قاضی سعید (1379). شرح الاربعین. تهران: میراث مکتوب.
  32. قونوی، صدرالدین (2010). مفتاح الغیب. بیروت: دار الکتب العلمیة.
  33. کلینى، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  34. مجلسی، محمّدباقر (1423ق). بحار ‌الانوار. بیروت: دار احیاء ‌التراث العربی.
  35. مختاری نائینی، بهاء الدین محمد (1380). شرح حدیث «عمران صابی». (تصحیح: علیرضا هزار). میراث حدیثی شیعه، دفتر ششم، قم: دار الحدیث، صص 463-478.
  36. مدرس زنوزی، آقاعلی (1378). مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی. تهران: اطلاعات.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 287
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 231


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب