| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,765 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,455 |
منظومه ی «اسرارالولایة» راز شیرازی: حماسه‌ای دینی‌عرفانی | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 6، دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 61، آذر 1403، صفحه 99-146 اصل مقاله (1.65 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2024.46832.4362 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا جوان* 1؛ کتایون کتیبه2؛ سمیرا بختیاری‌نسب3 | ||
| 1دانش‌آموخته‌ی کارشناسی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز | ||
| 2دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز | ||
| چکیده | ||
| منظومه‌ی اسرارالولایه از آثار میرزاابوالقاسم رازشیرازی، عارف شیعی قرن سیزدهم هجری‌قمری، است. پژوهش حاضر که به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی و با کمک منابع کتابخانه‌ای و مراجعه به چهار نسخه‌ی خطّی و یک نسخه‌ی چاپ‌سنگی انجام شده، به معرفی شاعر، شالوده‌ی اندیشگانی او و ویژگی‌های منظومه‌ی اسرارالولایه می‌پردازد. ازنظر ساختاری، اسرارالولایه شامل سه بخش است. متن در بخش میانی با پرداختن به نبردهای حضرت علی (ع) و کرامت‌های ایشان در زمره‌ی حماسه‌ی دینی قلمداد می‌شود؛ امّا در بخش ابتدایی و پایانی، متن آشکارا بر مباحث عمیق عرفانی متمرکز است. آنچه باعث انسجام ساختار این اثر و ارتباط سه بخش آن با یکدیگر می‌شود، مفهوم ولایت است. راز شیرازی در ابتدا و انتهای اثر به باطن ولیّ و در میانه‌ی آن به ظاهر او پرداخته است. بدین‌ترتیب او با جایگزین کردن مفهوم ابرانسان یا قهرمان با مفهوم ولیّ، دو ویژگی مهم به اسرارالولایه بخشیده است: ۱. این مثنوی را با ساختاری منسجم در مرز میان حماسه‌ی دینی و حماسه‌ی عرفانی قرار داده‌است؛ ۲. با جدا کردن (نسبی) مباحث عرفانی و حماسی از یکدیگر، هوشمندانه دو وجه ظاهر و باطن ولیّ را در ساختار اثر گنجانده است و به مخاطب عرضه می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسرارالولایه؛ حماسه‌ی دینی؛ حماسه‌ی عرفانی؛ راز شیرازی؛ ولایت | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. (1398). ترجمه‌ی بهاالدّین خرّمشاهی، تهران: دوستان.
بردبار، مریم‌بانو. (1379). شرح و تفسیر ولایت در آثار راز شیرازی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا.
خاوری، اسدالله. (۱۳۹۸). ذهبیّه: تصوّف علمی و آثار ادبی. تهران: دانشگاه تهران.
خوسفی، ابن‌حسام. (1392). خاوران‌نامه. تهران: ثالث.
راز شیرازی، میرزاابوالقاسم. (1372). کوثرنامه. شیراز: خانقاه احمدی.
ــــــــــــــــــــــــــ. شیراز: کتابخانه‌ی آستان شاهچراغ. نمره مسلسل 1 /۶۲۹. [نسخه ی خطّی]
تألیفِ 1۲۸۵ه.ق. تاریخ کتابت: 1۳۰۷ه.ق.
ـــــــــــــــــــــــــــ. شیراز: کتابخانه‌ی خانقاه احمدی شیراز. [نسخه‌ی خطّی] تألیفِ
1۲۸۵ه.ق. تاریخ کتابت ۱۲۵۸ه.ق.
ــــــــــــــــــــــــــ. تهران: کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه تهران. نمره‌ی مسلسل 1 /۳۷۰1. [نسخه‌ی
خطّی] تألیفِ 1۲۸۵ه.ق. تاریخ کتابت 1۳۰۵ه.ق.
ــــــــــــــــــــــــــ. تهران: کتابخانه‌ی ملّی ملک. نمره‌ی مسلسل 1 /۴۸۵۸. [نسخه‌ی خطّی]
تألیفِ 1۲۸۵ق. تاریخ کتابت 1۳۰۷ه.ق.
ــــــــــــــــــــــــــ. (ف۱۲۸۶ه.ق.) اسرارالولایه. تبریز: چاپ سنگی.
ــــــــــــــــــــــــــ. (۱۳۸۳). قوائم‌الانوار و طوالع الأسرار. به‌تصحیح خیرالله محمودی، شیراز: دریای نور.
______________________. (1397). تصحیح و شرح پنج رساله از ابوالقاسم راز شیرازی(مرآت‌العارفین، مناسک‌العاشقین، قنوتیّه، مرصادالعباد، منامیّه). به‌تصحیح و شرح عبّاس مرادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین‌بن‌محمّد. (1387). المفردات فی غریب القرآن. تحقیق و ضبط محمّدخلیل اتیانی، تهران: موسسه‌ی فرهنگی آرایه.
رحمانی، شهریار. (1394). تحلیل مباحث عرفانی در غزلیات راز شیرازی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی.
رؤیا، رضامنش. (1400). نظریه‌‌ی انسان کامل از دیدگاه راز شیرازی با تکیه بر شرح خطبه‌البیان. رساله‌ی دکتری. دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهریِ دانشگاه فردوسی مشهد.
سپهر، محمّدتقی لسان‌الملک. (1390). ناسخ‌التّواریخ. به‌اهتمام جمشید کیان‌فر، تهران: اساطیر.
شمیسا، سیروس. (1394). انواع ادبی. تهران: میترا.
شهبازی، اصغر. (۱۳۹۳). «حماسه‌سرایی دینی در ادب فارسی»، آینه‌ی میراث. دوره‌ی ۱۲، شماره‌ی ۲، صص۱۸۳-۲۱۰.
صفا، ذبیح‌الله. (1369). حماسه‌سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.
صفی‌علی‌شاه، میرزاحسن. (1361). زبده‌الاسرار. تهران: بنگاه مطبوعاتی صفی‌علی‌شاه.
عطّار نیشابوری، فریدالدّین محمّد. (1395). منطق‌الطّیر. تهران: سخن.
فخر احمد، آمنه. (1373). احوال و آثارِ راز شیرازی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد. دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز.
فردوسی توسی، ابوالقاسم حسن‌بن‌منصور. (1399). شاهنامه. تهران: سخن.
قبادی، حسین‌علی. (1381). «حماسه‌ی عرفانی، یکی از انواع ادبی در ادبیات فارسی». فصلنامه‌ی پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره‌ی جدید، شماره‌ی 1، صص1-.
کی‌منش، عبّاس (1379). «پیوند حماسه با عرفان». پژوهشنامه‌ی علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، شماره‌ی 27، صص 127-.
محمودی، خیرالله؛ ادبی فیروزجائی، حسین. (۱۳۹۶). «بنیاد حماسه‌ی عرفانی و مصداق‌های آن در مثنوی»، فصلنامه‌ی تخصصی تفسیر و تحلیل متون ادب فارسی. دوره‌ی ۲، شماره‌ی ۳۳، صص ۱۳۳-۱۵۲.
مرادی، عبّاس؛ نیّری، محمّدیوسف. (1391). «ولایت در نگاه راز شیرازی»، مجلّه‌ی بوستان ادب دانشگاه شیراز. سال 4، شماره‌ی 1، صص 197-222.
مولانا، جلال‌الدین محمد. (1394). مثنوی معنوی. تهران: روزنه.
نیّری، محمّدیوسف. (1۳۸۶). امیر جان‌افروز. شیراز: دریای نور.
ـــــــــــــــــــ. (1۳۹۵). نرگس عاشقان: تحلیلی ساده و بنیادی مبانی محوری عرفان اسلامی. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
ــــــــــــــــــ. (1۴۰۰). عروس حضرت قرآن: درآمدی بر قرآن‌شناسی عرفانی و هندسه‌ی عرفانی زبان قرآن. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 397 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 415 |
||
