| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 852 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,420,717 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,583,396 |
تطبیق الگوی کنشی، نقش مضمونی و برنامه‌ی روایی قصه های «نخودی و دیو و نارنج و ترنج» با بازنویسی های آنها از اسدالله شعبانی | ||
| مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 11، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 30، اسفند 1403، صفحه 179-198 اصل مقاله (1.63 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jcls.2024.47499.1987 | ||
| نویسنده | ||
| ابراهیم ظاهری* | ||
| دانشیار زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه شهرکرد و پژوهشکده بختیاری شناسی، شهرکرد، ایران | ||
| چکیده | ||
| باتوجه‌به نقش قصه‌های عامه در آشکارسازی مؤلفه‌های هویّت ملّی و قومی، اسدالله شعبانی، قصه‌هایی چون نخودی و دیو و نارنج و ترنج را که بن‌مایه‌های آنها ریشه در اساطیر دارد، برای مخاطبان کودک بازنویسی کرده است که در این پژوهش، هدف تطبیق این بازنویسی‌ها با اصل آنها، براساس الگوی کنشی گریماس و بررسی خوانش اسدالله شعبانی از آنها، بر مبنای نگرش استوارت هال درباره‌ی خوانش مخاطب از رمزگان متون، با رویکرد توصیفی‌تطبیقی و روش اسنادی است تا نشان داده شود نگرش‌ها و نیازهای زندگی در دوره‌ی معاصر چه تأثیری بر ایجاد تغییر در محتوای بازنویسی‌ها از قصه‌های کهن داشته است و این امر، چه اثری بر الگوی کنشی، نقش مضمونی و برنامه‌ی روایی این قصه‌ها گذاشته است؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد شعبانی باتوجه‌به نگرش‌های دوران معاصر به زندگی، نیازهای زیستی و با هدف انتقال مؤلفه‌های هویّتی مثبت به‌زعم خود، در بازنویسی قصه‌های کهن، بخش‌هایی از آنها را حذف یا تغییر داده؛ چنان‌که مسأله‌ی چندهمسری، قضاوت‌کردن دیگران براساس رنگ پوست، حیوان‌آزاری و رفتار خودمحورانه را در داستان‌های بازنویسی حذف و نقش‌های مضمونی‌ای چون تیرانداز، اسب‌سوار، کشاورز و حسود را به آنها اضافه کرده است. این امر سبب شده است تغییراتی در الگوی کنشی و به‌ویژه برنامه‌ی روایی قصه‌های بازنویسی ایجاد شود؛ تغییراتی که در برخی آثار به ضعف در ارتباط بین مرحله‌ی تحریک‌پذیری و مرحله‌ی فرجام در برنامه‌ی روایی قصه‌های بازنویسی منجر شده است. از منظر نظریه‌ی استوارت هال نیز خوانش شعبانی از قصه‌ها، از نوع جرح و تعدیل بوده است. او از یک سو، برخی از رمزگان گفتمان سنتی را تأیید و از سوی دیگر، برخی از رمزگان گفتمان سنتی را تغییر داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الگوی کنشی گریماس؛ برنامه‌ی‌روایی؛ خوانش رمزگان فرهنگی؛ شعبانی؛ هویّت ملّی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
آزادارمکی، تقی. (1393). جامعه‌شناسی خانواده‌ی ایرانی. تهران: سمت.
احمدی، بابک. (1370). ساختار و تأیل متن؛ نشانه‌شناسی و ساختارگرایی. تهران: مرکز.
احمدی، شیرین و پرهام، فاطمه. (1401). «نمودهای هویت ملّی در متون تألیفی و ترجمه‌ای ادبیات نوجوان». مطالعات زبان و ترجمه، دوره‌ی 55، شماره‌ی3 ، صص121-153. https://doi.org/10.22067/jlts.2022.73622.1092
اسکولز، رابرت. (1379). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمه‌ی فرزانه طاهری، تهران: آگاه.
امیری، عاطفی و سادات‌شریفی، فرشید. (1395). «تحلیل شخصیت پری در قصه‌های عامیانه‌ی فارس؛ موردپژوهشی: تیله مار، دختر ماه و ستاره و دختر نارنج و ترنج»، ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین، شماره‌ی 14، صص1-17.
برتنس، یوهانس ویلم. (1391) .مبانی نظریه‌ی ادبی. ترجمه‌ی محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
پاینده، حسین. (1397). نظریه و نقد ادبی: درسنامه میان‌رشته‌ای. تهران: سمت.
پایور، جعفر. (1384). «بازنویسی و بازآفرینی از فرهنگ عامه؛ قصه‌ها، قصه‌مثل‌ها، مثل‌ها در ادبیات نمایشی کودک». فرهنگ مردم، شماره‌ی 13، صص99-103.
پرینس، جرالد. (1400). روایت‌شناسی؛ درآمدی به روایت‌شناسی. ترجمه‌ی هوشنگ رهنما، تهران: هرمس.
توکلی‌‌راد، مهرداد و کلانتری، عبدالحسین. (1393). «گونه‌ها و عوامل تأثیرگذار بر وقوع فعالیت‌های نذری در جامعه ایرانی»، اسلام و مطالعات اجتماعی، سال 2، شماره‌ی1، صص49-71.
جلیلی‌جشن‌‌آبادی، صغری. (1396). «تحلیل و بررسی داستان عامیانه حسینا و دل آرام (بر پایه روایت‌شناسی ساختاری گریماس)». مطالعات داستانی، سال 5، شماره‌ی 2، صص 27-46.
حائری مهریزی، ع. و همکاران. (1396). «دلایل تمایل و عدم تمایل به فرزندآوری در میان مردم شهری و روستایی ایران: یک مطالعه‌ی ملی». پایش، دوره‌ی 16، شماره‌ی5، صص 637-645.
حاج‌‌نصرالله، شکوه. (1394). «قصه‌ی نخودی و گذر از کشمکش‌های کودکی» نقد و تحلیل افسانه‌های ایرانی (نخودی). جلداول. تهران: کارگاه کودک.
حسینی‌سروری، نجمه. (1398). «مقایسه‌ی سندبادنامه و بختیارنامه از نظر الگوی مشارکت‌کنندگان روایت». متن‌شناسی ادب فارسی، سال55، شماره‌ی1، صص89-108. Doi:10.22108/RPLL.2018.109539.1275
خدیش، پگاه. (1391). ریخت‌شناسی افسانه‌های جادویی. تهران: علمی و فرهنگی.
ذاکری، مختار و شمشیری، بابک. (1394). «بررسی مفهوم هویت در مجموعه داستان‌های قصه‌های شیرین مغزدار و قصه‌بازی شادی». مطالعات ادبیات کودک، سال 6، شماره‌ی 3، صص59-86.
ذوالفقاری، حسن. (1396). زبان و ادبیات عامّه‌ی ایران. تهران: سمت.
ــــــــــــــــ. (1395). «قصه‌شناسی افسانه‌ی نخودی». مطالعات ادبیات کودک، دوره‌ی7، شماره‌ی2، صص75-100. Doi:10.22099/JCLS.2017.3703
زین‌العابدینی، پیام و امیری، بهاره. (1400). «مطالعه و ظرفیت و جایگاه مؤلفه‌های فانتزی داستان‌های عامیانه ایرانی در هویت‌سازی انیمیشن ملی». مطالعات ملی، سال22، شماره‌ی1، صص139-158.
ژوو، ونسان. (1394). بوطیقای رمان. تهران: علمی و فرهنگی. https://doi.org/10.22034/rjnsq.2021.128219
شکرانه، اسدالله. (1392). درآمدی بر بازنویسی و بازآفرینی: قاف روایت. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شعبانی، اسدالله. (1399). نخودک و دیو کلک. تهران: فاطمی.
ــــــــــــــ. (1400). دختر نارنج و ترنج. تهران: فاطمی.
شعیری، حمیدرضا. (1385). تجزیه و تحلیل نشانه‌معناشناختی گفتمان. تهران: سمت.
صدیق، سارا. (1394). «نخودی مسافری کوچک از روزگاران کهن». نقد و تحلیل افسانه‌های ایرانی (نخودی). جلد اول، تهران: کارگاه کودک.
عبدی، عباس. (1393). مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌شناسی خانواده در ایران. تهران: نی.
عقیقی‌بخشایشی، عبدالرحیم. (1351). «اسب‌دوانی و تیراندازی در فقه اسلامی». درس‌هایی از مکتب اسلام، سال 13، شماره‌ی 9، صص40-48.
کشاورزحداد، غلامرضا. (1393). «کودکان کار در خانوارهای ایران». مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، دوره‌ی 10، شماره‌ی 1، صص49-74. Doi:10.22096/esp.2014.17993
گرکانی، گیتا. (1394). «نخودی». نقد و تحلیل افسانه‌های ایرانی(نخودی). ج1، تهران: کارگاه کودک.
گنجیان، علی و همکاران. (1393). «بن‌مایه‌های اسطوره‌ای مشترک میان زن فرشتگان میوه‌زاد رساله‌ی الغفران معری و دختران نارنج و ترنج در قصه‌ی دختر نارنج و ترنج». متن‌پژوهشی ادبی، دوره‌ی 18، شماره‌ی 63، صص 73-103
محجوب، محمدجعفر. (1387). ادبیات عامیانه‌ی ایران (مجموعه مقالات درباره‌ی افسانه‌ها و آداب و رسوم مردم ایران). به‌کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه.
محسنی‌دهکلانی، محمد و رضانژاد، علی. (1397).«تحلیل پدیده‌ی حیوان‌آزاری در فقه امامیه و حقوق ایران». تحقیقات حقوقی، شماره‌ی 8، صص113-136. Doi:10.22034/JLR.2018.113118
مشهدی، محمدامیر و ثواب، فاطمه. (1393). «تحلیل ساختار روایتی داستان بهرام و گل‌اندام بر پایه‌ی نظریّه‌ی گریماس». متن‌پژوهشی ادبی، سال 18، شماره‌ی 61، صص83-105.
موسوی، مصطفی و اسپرغم، ثمین. (1389). «نقد اسطوره‌شناسی قصه‌ی نارنج و ترنج و بررسی پیش‌زمینه‌های فرهنگی کاربرد نارنج، ترنج و انار». نقد ادبی، سال 3، شماره‌ی 11و12، صص233- 255.
مهتدی، فضل‌الله. (1388). قصه‌های صبحی(جلد اول). تهران: معین.
میرمجربیان، لیلا و ابراهیمی، فاطمه. (1401). «تحلیل روایی داستان دختر نارنج و ترنج بر اساس نظریه‌ی زبان و جنسیت». فرهنگ و ادبیات عامه، سال 10، شماره‌ی 48، صص107-161.
Doi:20.1001.1.23454466.1401.10.48.10.3
نبی‌لو، علیرضا. (1392). «بررسی ساختار روایی داستان کودکان بر مبنای نظریه‌ی گریماس». کاوش‌نامه، سال 14، شماره‌ی 26، صص147-172.
همدانی‌‌زاده، مینو و فرهنگی، سهیلا. (1399). «تحلیل تطبیقی شخصیت‌های ریزه در افسانه‌های عامیانه ایران، آلمان و ژاپن». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره‌ی 57، صص1-25.
یزدانی، حسین و ذبیح‌نیا، آسیه. (1398). ادبیات داستانی عامه. تهران: روزگار.
یوسفی، هادی. (1392). «جسارتی که کامل نشد؛ نخودی روایتی که من انتخاب کردم». نقد و تحلیل افسانه‌های ایرانی (نخودی). ج 1، تهران: کارگاه کودک. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 232 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 235 |
||
