اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات24
تعداد شماره‌ها886
تعداد مقالات7,900
تعداد مشاهده مقاله14,907,686
تعداد دریافت فایل اصل مقاله12,669,329
جعفری ولنی, علی اصغر, اسدی فخر نژاد, دنیا. (1402). مطالعه موردپژوهانه تحلیل دوگانه مباحث معرفت‌شناختی مبتنی بر تمایز میان ابن‌سینای متقدم و متأخر. , 23(89), 29-48. doi: 10.22099/jrt.2024.47983.2903
علی اصغر جعفری ولنی; دنیا اسدی فخر نژاد. "مطالعه موردپژوهانه تحلیل دوگانه مباحث معرفت‌شناختی مبتنی بر تمایز میان ابن‌سینای متقدم و متأخر". , 23, 89, 1402, 29-48. doi: 10.22099/jrt.2024.47983.2903
جعفری ولنی, علی اصغر, اسدی فخر نژاد, دنیا. (1402). 'مطالعه موردپژوهانه تحلیل دوگانه مباحث معرفت‌شناختی مبتنی بر تمایز میان ابن‌سینای متقدم و متأخر', , 23(89), pp. 29-48. doi: 10.22099/jrt.2024.47983.2903
جعفری ولنی, علی اصغر, اسدی فخر نژاد, دنیا. مطالعه موردپژوهانه تحلیل دوگانه مباحث معرفت‌شناختی مبتنی بر تمایز میان ابن‌سینای متقدم و متأخر. , 1402; 23(89): 29-48. doi: 10.22099/jrt.2024.47983.2903

مطالعه موردپژوهانه تحلیل دوگانه مباحث معرفت‌شناختی مبتنی بر تمایز میان ابن‌سینای متقدم و متأخر

فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز
مقاله 2، دوره 23، شماره 89، اسفند 1402، صفحه 29-48    اصل مقاله (472.82 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2024.47983.2903
نویسندگان
علی اصغر جعفری ولنی* 1؛ دنیا اسدی فخر نژاد2
1دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید مطهری(ره)، تهران، ایران
2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه شهید مطهری(ره)، تهران، ایران.
چکیده
مطالعه سیر معرفت‌شناسی در فلسفه اسلامی، نشانگر این است که گرچه مباحث معرفت‌شناسی به‌طور جداگانه و جدی مورد بحث واقع نشده و معمولاً به‌طور ضمنی تحت عناوین مرتبط با هستی‌شناسی مورد بحث قرار ‌گرفته است، درعین‌حال مطالبی وجود دارد که می‌تواند راهگشای مشکلات موجود در مباحث معرفت‌شناسی‌ باشد. در چنین فضای فکری مسأله پژوهش به‌طور مشخص این است که چگونه می‌توان با بررسی و استخراج موردپژوهانه برخی مسائل معرفت‌شناسی، رویکرد معرفت‌شناسانه در فلسفه ابن‌سینا را نشان داد. البته که دیدگاههای هستی‌شناختی ابن‌سینا بر مباحث معرفت‌شناسی‌ وی مانند علم، ابصار، خیال، و ... سایه افکنده؛ اما باتوجه به‌اینکه مبانی معرفت‌شناسی در فلسفه اسلامی مبتنی بر سه پایه حس، عقل و یا شهود است، می‌توان به نظام معرفت‌شناسی فلاسفه اسلامی به‌طور عام، و حکمت مشاء به‌طور خاص (عمدتاً مبتنی بر عقل و استدلال) و حکمت سینوی به‌طور اخص (مبتنی بر عقل و استدلال به‌همراه عنصر شهود) پی برد. اهمیت مسأله پژوهش، درشرایطی است که تاریخ فلسفه یک کل به‌هم‌پیوسته است و نشان‌دادن این پیوستگی، زوایای گوناگون و بعضاً ناپیدای تفکر فلاسفه، به‌ویژه ابن‌سینا و پیروان او را نمایان می‌سازد. درواقع پژوهش پیش‌رو براساس تحلیل دقیق مسائل معرفت‌شناسی ابن‌سینا، از ابن‌سینای دیگری رونمایی می‌کند.
کلیدواژه‌ها
معرفت شناسی؛ تعریف؛ علم؛ ابصار؛ خیال؛ ابن‌سینا
مراجع
  1. ابن سینا (1331 الف). رسالة نفس. (تحقیق موسی عمید). تهران: انجمن آثار ملی.
  2. ابن سینا (1331ب). طبیعیات دانشنامه علائی. (تصحیح محمد مشکوه). تهران: نشر مولا.
  3. ابن سینا (1371). المباحثات. (تحقیق محسن بیدارفر). قم، بیدار.
  4. ابن سینا (1375الف). الإشارات والتنبیهات مع المحاکمات (ج 1، 2 و 3). قم: البلاغه.
  5. ابن سینا (1375ب). النفس من کتاب الشفاء. (تحقیق آیت‌الله حسن‌زاده آملی). قم: مرکز النشر التابع لمکتب الأعلام الإسلامی.
  6. ابن سینا (1385). الهیات نجات. قم: بوستان کتاب.
  7. ابن سینا (1387). کتاب نفس شفاء. (ترجمه و شرح محمد حسین ناجی). تهران: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  8. ابن سینا (1379). النجاة من الغرق فی بحر الضلالات. (مقدمه و تصحیح از محمد تقی دانش پژوه). تهران: دانشگاه تهران.
  9. ابن سینا (1391). برهان شفا. (ترجمه‌ مهدی قوام صفری). قم: فکر روز.
  10. ابن سینا (1953). عیون الحکمه. (تصحیح عبدالرحمن بدوی). مصر: نشر قاهره.
  11. ابن سینا (1404ق الف). التعلیقات. (تحقیق عبدالرحمن بدوی). قم: مکتبة الأعلام الإسلامی.
  12. ابن سینا (1404ق ب). الشفاء (الإلهیات). قم: مکتبة آیة الله المرعشى.
  13. ابن سینا (1405ق). الشفاء(الطبیعیات). (به کوشش ابراهیم مدکور، ج2). قم.
  14. ابن کمونه، سعدبن منصور (1387). شرح التلویحات اللوحیه و العرشیه. (نجفقلی حبیبی، ج 2). تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
  15. ارسطو، آریستوتلس (1398). منطق ارسطو (ارغنون). (ترجمه‌ میر شمس‌الدین ادیب سلطانی). تهران: مؤسسه‌ی انتشارات نگاه.
  16. اصغری، ایرج (1394). مقایسه‌ی علم حضوری از دیدگاه ابن‌سینا و سهروردی. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده‌ الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه شهید مدنی آذربایجان تبریز.
  17. اکبریان، رضا (1388). قوه‌ی خیال و عالم صور خیالی. نشریه‌ی آموزه‌های فلسفه‌ی اسلامی، 5(8)، صص 3-32.
  18. ایمانپور، منصور (1382). مسأله تطابق ذهن و عین در فلسفه‌ی مشاء و حکمت متعالیه. نشریه‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی تبریز، -(186)، صص 23-49.
  19. برقعی، زهره (1387). تحلیل و بررسی خیال از نظر ابن‌سینا و صدرالمتالهین. رساله دکتری. دانشکده‌ الهیات و معارف اسلامی. مرکز تربیت مدرس. دانشگاه قم.
  20. جبر، فرید، دغیم، سمیح و دیگران (1996). موسوعة مصطلحات المنطق عند العرب. لبنان: مکتبة لبنان ناشرون.
  21. ذبیحی، محمد (1386). فلسفه‌ی مشاء با تکیه بر اهم آراء ابن‌سینا. تهران: سمت.
  22. رازی، محمد قطب‌الدین (1393). شرح المطالع. تهران: دانشگاه تهران.
  23. سهروردی، شهاب‌الدین (1373). مجموعه‌ مصنفات شیخ اشراق (ج1). تهران: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى.
  24. سهروردی، شهاب‌الدین (1380). مجموعه مصنفات شیخ اشراق (ج 2). (مقدمه و تصحیح هانری کربن) تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  25. سهروردی، شهاب‌الدین (1385). المشارع و المطارحات. (تصحیح مقصود محمدی و اشرف عالی پور، چ اول). تهران: حق یاوران.
  26. سهروردی، شهاب‌الدین (1334). منطق التلویحات. (تصحیح علی اکبر فیاض). تهران: دانشگاه تهران.
  27. الفاخوری، حنا، و الجر، خلیل (1358). تاریخ فلسفه در جهان اسلام (ج2). تهران: با همکاری سازمان انتشارات آموزشی انقلاب اسلامی.
  28. فعالی، محمد تقی (1379). علم حضوری و حصولی. نشریه‌ی ذهن، 1(2)، صص 42-58.
  29. کردفیروزجائی، یارعلی (1394). حکمت مشاء. قم: مرکز نشر هاجر.
  30. معلمی، حسن (1387). نگاهی به معرفت‌شناسی در فلسفه‌ی اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  31. میرهادی، سید مهدی، و نجفی، محمد (1400). هستی شناسی و نقش ادراکی خیال در فلسفه‌ اسلامی (از ابن‌سینا تا ملاصدرا). حکمت صدرائی، 9(2)، صص 117-127.
Doi: https://doi.org/10.30473/pms.2019.41476.1625

  1. یزدان‌پناه، سید یدالله (1391). حکمت اشراق؛ گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب الدین سهروردی (ج2). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 388
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 311


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب