| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,708 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,438 |
معانی ثانوی جملههای پرسشی در اشعار فروغ فرخزاد «با تأمل بر تولدی دیگر و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 2، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 59، خرداد 1403، صفحه 29-58 اصل مقاله (1.15 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2024.48083.4433 | ||
| نویسندگان | ||
| زری خدائی1؛ مهری تلخابی* 1؛ حیدر حسنلو2؛ حسین آریان3 | ||
| 1زبان و ادبیات فارسی ، علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران. | ||
| 2استادیار، زبان و ادبیات فارسی، علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی ، زنجان، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| موضوع مقالهی حاضر تأمل بر معانی ثانوی جملههای پرسشی در شعر فروغ است. این امکان در ادبیات وجود دارد که معنای جمله‌ها، بسته به هدف گوینده تغییر کند. بحث درباره‌ی این تغییرات موضوع علم معانی است و ازاین‌منظر با مقولهی منظورشناسی که از شاخههای علم زبانشناسی است، مشابهت دارد. هدف مقاله تبیین نحوهی استفادهی فروغ از ظرفیت چندمعنایی جملههای پرسشی است. مقاله با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی قصد پاسخ به این پرسش را دارد که معانی ثانوی جملههای پرسشی در شعر فروغ چه سمت‌وسویی دارند و چرا باید روی معانی ثانوی این جمله‌ها تأکید کرد؟ اهمیت و ضرورت تحقیق از آنروست که در پی شناخت عمیق شعر فروغ از رهگذر علم معانی است و به‌جای برداشتهای ذوقی از شعر وی با اتکا بر متن، به سیر در اعماق روان فروغ میپردازد. مطالعات و بررسیهای انجام‌یافته نشان میدهد که درمجموع 112جملهی پرسشی (بدون درنظرگرفتن تکرارها) در دو مجموعهی شعری تولدی دیگر (59 عدد-53%) و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد (53 عدد- 47%) به دست آمد که همگی آنها معانی ثانوی دارند. براساس الگوی کتاب معانی شمیسا، تعداد 21 معانی ثانوی در این پرسشها کشف شد که بسامد تکرار معنای ثانوی در دفتر تولدی دیگر 68 بار (54 %) و در مجموعهی ایمان بیاوریم... 56 بار (46%) است. نتایج حاکی از آن است که جملههای پرسشی در اشعار فروغ، همواره غیرمستقیم در نقشهای معنایی به غیر از پرسش به کار رفته و در این میان، معانی تأکیدی و جلب توجه و اظهار عجز و ناامیدی بیشترین بسامد را در معانی ثانوی دارند. همچنین بیشتر جملههای سؤالی هم‌زمان شامل چند معنی ثانوی دیگر هستند. بر این اساس میتوان گفت که هدف اصلی فروغ از طرح این سؤال‌ها جلب‌توجه، دقت و به فکر واداشتن مخاطب و تأکید بر گفتههای خویش است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جملههای پرسشی؛ علم معانی؛ فروغ فرخزاد؛ معانی ثانوی؛ منظورشناسی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
احمدی‌گیوی، حسن؛ انوری، حسن. (1390الف). دستور زبان فارسی1. تهران: فاطمی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1390ب). دستور زبان فارسی2. تهران: فاطمی.
باقریخلیلی، علیاکبر؛ محمودی نوسر، مریم. (1392). «منظورشناسی جملات پرسشی در غزلیات سعدی». سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال ۶، شمارهی ۱، پیاپی 19، صص 43-57.
بهرامی، ناصر؛ نظریانی، عبدالناصر. (1397). «بررسی نقشهای معنایی-منظوری جملات پرسشی در اشعار امیرهوشنگ ابتهاج (سایه)». زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز، سال71، شمارهی 238، صص 49-69.
پارسا، سیداحمد؛ مهدوی، دلارام. (1390). «بررسی نقشهای معنایی- منظوری جملات پرسشی در غزلیات شمس». زبان ادبیات فارسی، سال 19، شمارهی 71، صص 29-58.
پالمر، فرانک.(1385). نگاهی تازه به معنی‌شناسی. ترجمه‌ی کوروش صفوی، تهران: مرکز.
تجلیل، جلیل. (1365). معانی و بیان. تهران: دانشگاهی.
تفتازانی، مسعود بن عمر. (1318). شرح مختصر المعانی. قم: دار الذخائر.
رجایی، محمدخلیل. (1365). معالم‌البلاغه. شیراز: دانشگاه شیراز.
رحمانی، اشرف؛ طارمی، کورش. (1379). علم معانی و نظریهی گراس (مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس زبانشناسی نظری و کاربردی). زیرنظر علی میرعمادی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
سبزعلیپور، جهاندوست؛ واعظی، هنگامه. (1401). «معانی ثانوی جملههای پرسشی در اشعار پروین اعتصامی». متن‌پژوهی ادبی، دورهی 62، شمارهی 26، صص 656-663.
DOI: 10. .22054/LTR.2019.44260.2746
رحیمیان، جلال؛ شکری احمدآبادی، کاظم. (1381). «نقشهای معنایی منظوری جملات پرسشی غزلیات حافظ». مجلهی علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورهی 18، شمارهی 1، صص 17-34.
رحیمیان، جلال؛ بتولی‌آرانی، عباس. (1383). «منظورشناسی جملههای پرسشی در اشعار اخوان ثالث». مجلهی علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورهی 21، شمارهی 7، صص 42-55.
رحیمیان، جلال؛ مددی، هوشنگ. (1387). «نقش های معنایی منظوری جملات پرسشی در شاهنامه». علوم‌انسانی دانشگاه الزهرا (س)، شمارهی 74، صص 49-90.
سلیمان‌پور، مریم ؛ کمرپشتی، عارف. (1400). «معانی ثانوی جملات پرسشی گفت‌وگو در «زهره و منوچهر» ایرج میرزا و «ایرج و هوبره» قاسم لاربن». مطالعات زبان فارسی (شفای دل)، دورهی 4، شمارهی 7، صص 135-155.
4.jshd.2021.269574.1060 DOI:
شمیسا، سیروس. (1373). کلیات سبک‌شناسی. تهران: فردوس.
ـــــــــــــــ. (1376). نگاهی به فروغ. تهران: مروارید.
ـــــــــــــــ. (1386). معانی. تهران: میترا.
طاهری، حمید. (1387). «سؤال و اغراض ثانوی آن در غزلیات حافظ». علوم‌انسانی دانشگاه الزهرا، سال‌های ۱۷ و ۱۸، شماره‌های 68 و69، صص 87-118.
علوی‌مقدم، محمد؛ اشرف‌زاده، رضا. (1381). معانی و بیان. تهران: سمت.
فرخزاد، فروغ. (1382). مجموعه اشعار. تهران: نگاه.
ــــــــــــ. (1345). دفترهای زمانه، دفتر اول (گفت‌وشنود فروغ فرخزاد با م. آزاد). گردآوری سیروس طاهباز.
فرشیدورد، خسرو. (1382). جمله و تحول آن در زبان فارسی. تهران: امیرکبیر.
ـــــــــــــــــ. (1384). دستور مفصل امروز بر پایهی زبانشناسی جدید. تهران: سخن.
کراچی، روحانگیز. (1383). فروغ فرخزاد همراه با کتاب‌شناسی. شیراز: داستانسرا.
کزازی، میرجلال‌الدین. (1373). زیباشناسی سخن: معانی. تهران: کتاب ماد.
ماهیار، عباس؛ افضلیراد، رحیم. (1395). «پرسش و اغراض ثانویهی آن در غزلیات سعدی». زبان ادبیات فارسی، سال 24، شمارهی 80، صص 35-63.
وحیدیان کامیار، تقی؛ عمرانی، غلامرضا. (1379). دستور زبان فارسی. ج۱، تهران: سمت. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 395 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 399 |
||
