| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,800 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,478 |
توصیف دستگاه واجی گویش بوالخیری به روش IPA | ||
| زبانشناسی و گویش‌های ایرانی | ||
| دوره 8، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 185-215 اصل مقاله (580.54 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jill.2023.48056.1353 | ||
| نویسندگان | ||
| سهراب غلامی* 1؛ فرخ حاجیانی2 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 2استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| شهرستان تنگستان استان بوشهر، دارای دو بخش مرکزی و دلوار است. روستای بوالخیر، مرکز دهستان بوالخیر از بخش دلوار است. گویش بوالخیری گونه‌ای از گویش تنگسیری (تنگستانی) است. در این مقاله به توصیف و بررسی دستگاه واجی این گویش پرداخته می‌شود. برای برپایی شالودۀ این پژوهش (پیکرۀ زبانی)، از روش مصاحبه با گویشوران، ضبط گفتار و آوانگاری فایلهای صوتی آنها استفاده می‌شود. روش انجام این پژوهش ترکیبی از روش‌های میدانی و توصیفی – تحلیلی با ابزار کتابخانه‌ای است و داده‌های مورد نیاز از همین روشها و به کمک الفبای آوانگاری بین‌المللی (IPA) به ترتیب، جمع‌آوری، بررسی و توصیف می‌شوند. در این پژوهش واجآرایی، توزیع و ویژگیهای همخوانها و واکهها، فرایندهای واجی و ساختمان هجا بررسی و واکاوی می‌شود. بر اساس شواهد به دست آمده، این گویش 25 همخوان و 9 واکه (6 ساده و 3مرکب) دارد. همخوان‌های این گویش همگی از نوع ششی هستند. این گویش، دو همخوان /w, ŋ/ را بیش‌تر از فارسی معیار دارد. ساختمان هجا در این گویش به سه دستۀ (سبک، سنگین، فوق سنگین) از نظر وزن هجا تقسیم می‌شود. برای اجماع انواع هجاها و آرایش واجی در این گویش میتوان فرمول کلی cv(:)(c(c)) را بیان کرد. در این گویش همۀ هجاها با همخوان آغاز می‌شوند، خوشۀ آغازین وجود ندارد و واژگان همانند فارسی معیار به بیش‌تر از دو همخوان ختم نمیشوند. فرایندهای واجی همگونی، ناهمگونی، حذف، افزایش، قلب و ابدال در این گویش دیده می‌شوند و از پرتکرارترین آنها میتوان به ابدال و حذف اشاره کرد که گاهی به صورت توأمان دیده می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گویش تنگسیری؛ گویش بوالخیری؛ واجآرایی؛ جفت کمینه؛ واکه؛ همخوان | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
باباسالاری، زهرا، حیدر یزدانشناس، محمدحسین شرف‌زاده، و سعید یزدانی (1398). بررسی واژه‌بست در گویش تنگستانی. زبان و زبانشناسی، 29، صص. 177-202.
پورابراهیم، شیرین و محمدمهدی واحدی لنگرودی (1392). توصیف و بررسی دستگاه فعل در گویش دلواری. ویژه‌نامۀ فرهنگستان: زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، 2، صص. 107- 123.
ثمره، یدالله (1364). آواشناسی زبان فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
حاجیانی، فرخ (1387). توصیف دستگاه واجی گویش تنگستانی. گویش‌شناسی، 7، صص. 92-106.
حق‌شناس، علی‌محمد (1380). آواشناسی (فونتیک). تهران: آگاه.
خلیلی، محبوبه (1390). بررسی توصیفی- در زمانی دستگاه واجی و صرف اسم و فعل در گویش تنگسیری. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. همدان: دانشگاه بوعلی.
زمردیان، رضا (1380). گردآوری و توصیف گویشها. مشهد: دانشگاه فردوسی.
زنده‌بودی، حسین (1383). فرهنگ، ادب و گویش تنگسیری. بوشهر: انتشارات بوشهر.
علینژاد، بتول (1398). مبانی وا‌ج‌شناسی. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
غلامی، سهراب (1400). بررسی زبانشناسی گویش تنگسیری (بوالخیر): آواشناسی، ساختواژه، نحو،ریشه شناسی و کنکاش در واژگان منتخب. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. شیراز: دانشگاه شیراز.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1399). راهنمای گردآوری گویش های ایرانی. تهران.
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه و شیرین ممسنی (1385). توصیف دستگاه واجی گویش دلواری. زبان و زبانشناسی، 2، صص. 77-93.
مشکوه الدینی، مهدی (1370). ساخت آوایی زبان. مشهد: دانشگاه فردوسی.
نعمتی، فاطمه و سیما نوروزی (1394). حرفاضافۀ سی در دلواری: بازماندهای از حروف اضافۀ فارسی باستان یا سرانجام دستورشدگی اسم؟. زبانشناسی تطبیقی، 9، صص. 227-243.
هایمن، لاری. ام. (1368). نظام آوایی زبان: نظریه و تحلیل. مترجم: یدالله ثمره. تهران: امیرکبیر.
واحدی لنگرودی، محمدمهدی و شیرین ممسنی (1383). بررسی پی بست‌های ضمیری در گویش دلواری. گویش‌شناسی، 3، صص. 64-81.
یارمحمدی، لطف الله (1364). درامدی به آواشناسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
یزدانشناس، حیدر (1384). بررسی زبانشناختی گویش تنگستانی. پایاننامه کارشناسی ارشد. شیراز: دانشگاه شیراز. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,405 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 303 |
||
