| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,757 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,454 |
خوانشی برمولفه های عرفانی تاثیر گذار نفس بر سلامت بدن از دیدگاه مولوی | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 2، دوره 23، شماره 87، شهریور 1402، صفحه 21-46 اصل مقاله (467.99 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2023.47647.2883 | ||
| نویسنده | ||
| عابدین درویش پور* | ||
| دانشیار گروه معارف و فلسفه اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مسئله ی نفس و چگونگی ارتباط آن با بدن، همواره یکی از مهم ترین دغدغه های عارفان وپزشکان بوده، و این امر منشاء شکل گیری مباحث متعددی در حوزه پزشکی شده است.عرفان مکتب مبتنی بر کشف وشهود و برخاسته از تهذیب وتزکیه نفس است که مبانی نظری آن در متون دینی و آثـارعرفانی وادبی تجلی یافته است.هدف از این پژوهش تبیین مولفه های اثر گذار سلامت نفس بر بدن در منظر مولوی است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و گردآوری داده ها بر اساس روش کتابخانه ای است که با تحلیل محتوا به بررسی مولفه های اثرگذار نفس برسلامت بدن می پردازد. این پژوهش نشان می دهد؛ مولوی با الهام گرفتن از آموزه های دینی معتقداست ارتباط تنگاتنگی بین سلامت نفس وبدن وجود دارد به نحوی که تغییر جزئی در سلامت هریک ( نفس و بدن ) بر سلامت دیگری تأثیر می‌گذارد.بنابراین باید با مراقبت از نفس، از جسم خود نیز محافظت کرد زیرا سلامتی این دو به یکدیگر وابسته است.درواقع عارف از رهگذر تزکیه ﻧﻔـﺲ،تعادل و هماهنگی در ابعاد ظاهری و باطنی میان نفس وبدن را ممکن می سازد. لذا جهت تصفیه درون و صیقل جان باید جسم را نیز به ریاضت کشاند تا هم زمان زمینه ساز کمال سلامت روح و تن را فراهم آورد.براین اساس نفس دارای جامعیت و قوت وجودی است که بر بدن تاثیر و تسلط دارد و دلایل این اثرگذاری نفس بربدن؛ مقام جانشینی،امتزاج معنوی نفس، و بدن ، مقام احدیت ، قدرت سازنده نفس است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مولوی؛ نفس؛ تزکیه؛ سلامت؛ بدن | ||
| مراجع | ||
|
۱. ابن‌عربی، محی‌الدین، (۱۴۲۲ق)، تفسیر ابن‌العربی، ج۲، تـحقیق سـمیر مـصطفی رباب، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
۲. ابن‌عربی، محی‌الدین، (۱۳۷۵)، فصوص الحکم، تحقیق حسن‌زاده‌آملی، تهران: انتشارات فرهنگ وارشاد.
۳. ابن‌عربی، محی‌الدین، (۱۴۰۵ق)، الفتوحات المکیه، تحقیق عـثمان یحیی، قاهره: المکتبه العربیه.
۴. ابن‌عربی، محی‌الدین، (۱۹۸۱)، فصوص الحکم، قاهره: دار إحـیاء الکتـب العربیه.
۵. ابن‌عربی، محی‌الدین، (١٣٨٣)، الفـتوحات المـکیه فـی اسـرار المـالکیه و الملکیه، ترجمهی محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.
۶. ابن‌منظور محمد‌بن‌مکرم‌بن‌احمد انصارى، (۱۴۰۵ق)، لسان العرب، قم: نشر أدب الحوزه.
۷. ابن‌ترکه اصفهانی، علی‌بن‌محمد، (۱۴۱۱ق)، تمهید القواعد، تهران: چاپ جلال‌الدین آشتیانی.
۹. ابن‌سینا، حسین‌‌بن‌‌عبدالله، (۱۴۱۱ق)، طبیعیات الشفاء، تحقیق سعید زاید و الاب القواتی، بیروت: دار الترث.
۱۰. احمدبن‌محمد حسینی‌‌اردکانی، (۱۴۰۸ق)، مرآت الاکوان، تحقیق عبدالله نورانی.
۱۱. اسدی، محمدرضا، (۱۳۸۶)، حدیث آرزومندی: بررسی آرای انسان‌شناسانه‌ی هیدگر و ملاصدرا، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
۱۲. استعلامی، محمد، (۱۳۹۲)، شرح مثنوی، تهران: نشر سخن.
۱۳. انقروی، اسمعاعیل، (۱۳۸۹)، شرح کبیر انقروی بر مثنوی مولوی، ترجمهی عصمت ستارزاده، تهران: نگارستان کتاب.
۱۴. افضلی، محمدرضا، (۱۳۸۸)، سروش آسمانی، قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
۱۵. اکبرآبادی، ولی‌محمد، (۱۳۸۷)، شرح مثنوی مولوی (موسوم به مخزن الاسرار)، تهران: قطره.
۱۶. بهشتی، محمد، (۱۳۷۵)، «کیفیت ارتباط ساختمان وجود انسان»، حوزه و دانشگاه، شماره‌ی ۹.
۱۷. حر عاملی، محمدبن‌حسن، (۱۳۸۹)، کلیات حدیث قدسی، ترجمهی کتاب جواهر السنیه، ترجمهی زین‌العابدین کاظمی‌خلخالی، تهران: نشر دهقان.
۱۸. جعفری، محمدتقی، (۱۳۷۶)، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی جلال‌الدین محمد بلخی، ج۵، چاپ سیزدهم، تهران: اسلامی.
۱۹. جوادی‌آملی، عبدالله، (۱۳۸۹)، تفسیر موضوعی قرآن، ج۱۲، قم: اسراء.
۲۰. جهانگیری، محسن، (۱۳۶۷)، محی‌الدین عربی چهره‌ی برجسته‌ی عـرفان اسـلامی، تهران: دانـشگاه تهران.
۲۱. جندى، مؤیدالدین، (۱۴۲۳ق)، شرح فصوص الحکم، تصحیح جلال‌الدین آشتیانى، چاپ دوم، قم: بوستان کتاب.
۲۲. جامی، نورالدین عبدالرحمن، (۱۳۷۰)، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، تهران: مـؤسسه‌ی مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
۲۳. چیتیک، ویلیام، (۱۳۸۳)، طریق صوفیانه‌ی عشق، ترجمهی مهدی سرررشته‌داری، تهران: انتشارات مهراندیش.
۲۴. حسن‌زاده‌آملى، حسن، (۱۳۷۱)، عیون مسائل النفس، تـهران: امـیرکبیر.
۲۵. حـسینی‌تهرانی، سیدمحمدحسین، (۱۴۱۹)، مهر تابان، چاپ نهم، تهران: علامه طباطبایی.
۲۶. حسینی، احمد‌بن‌احمد اردکانی، (۱۳۷۵)، مرآت الاکوان تحریر شرح هدایه ملاصدرا، تهران: علمی و فرهنگی.
۲۷. خوارزمی، کمال‌الدین حسین، (۱۳۸۴)، جواهر الاسرار و زواهر الانوار، تهران: اساطیر.
۲۸. دهخدا، علی‌اکبر، (۱۳۷۵)، لغت‌نامه‌ی دهخدا، تهران: سیروس.
۲۹. راغب‌‌اصفهانی، حسین، (۱۴۱۲ق)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار العلم.
۳۱. زرین‌کوب، عبدالحسین، (۱۳۷۲)، بحر در کوزه، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی.
۳۲. زمانی، کریم، (۱۳۹۸)، شرح جامع مثنوی معنوی، تهران: انتشارات اطلاعات.
۳۳. سهروردی، شهاب‌الدین، (۱۳۹۳)، عوارف المعارف، ترجمهی عبدالمؤمن اصفهانی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
۳۴. سبزواری، ملاهادی، (۱۴۱۳ق)، شرح المنظومه، ج۴، تصحیح و تعلیق علامه حسن‌زاده‌آملی، تهران: ناب.
۳۵. سبزواری، ملاهادی، (۱۳۸۰)، اسرار الحکم، تهران: دار الکـتب الاسلامیه.
۳۶. سجادی، سیدجعفر، (۱۳۸۷)، فرهنگ اصطلاحات فلسفی، تهران: طبع و نشر.
۳۷. شیبانی، محمدبن‌حسن، (۱۴۱۳ق)، نهج البیان عن کشف مـعانی القـرآن، حسین درگاهی، تهران: بنیاد دایرة‌المـعارف اسـلامی.
۳۸. شهیدی، سیدجعفر، (۱۳۷۶)، شرح مثنوی، تهران: نشر اطلاعات.
۳۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، (۱۴۱۷ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، چاپ پنجم، قم: دفـتر انـتشارات اسـلامی.
۴۰. طبرسی، فضل‌بن‌حسن، (۱۳۷۲)، مجمع البـیان فـی تفسیر القرآن، ج۷، چاپ سوم، تحقیق محمدجواد بلاغی، تهران: ناصر خسرو.
۴۱. فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد، (۱۳۸۳)، العین فى اللغه، تهران: اسوه.
۴۲. فرانکلین، دین لوییس، (۱۳۹۰)، مولانا، دیروز تا امروز، شرق تا غرب، ترجمهی حسن لاهوتی، تهران: نشر نامک.
۴۳. فخررازی، محمدبنعمر، (۱۳۸۱)، تفسیر کبیر مفاتیح الغیب، ترجمهی علی‌اصغر حلبی، تهران: اساطیر.
۴۴. فروزانفر، بدیع‌الزمان، (۱۳۷۹)، شرح مثنوی شریف، تهران: انتشارات زوار.
۴۵. فدائی، غلامرضا، (۱۳۹۵)، جستارهایی در هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، تهران: امیرکبیر.
۴۶. قیصری، محمدداوود، (۱۳۸۴)، رسائل، تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، تهران: مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه‌ی ایران.
۴۷. قجاوند، مهدی؛ حاج کاظمیان، محسن، (۱۳۹۵)، «تمایز روح و نفس در قرآن کریم و روایات»، مطالعات قرآن و حدیث، شماره‌ی ۹، ص۹۷ـ۱۲۲.
۴۸. قونوى، صدرالدین، (۱۳۷۲)، شرح الأربعین حدیثا، قم: بیدار.
۴۹ قونوى، صدرالدین، (۱۳۷۵)، مقدمه‌ی شرح فصوص الحکم، تهران: تبلیغات اسلامی.
۵۰. کاپلستون، فردیک چارلز، (۱۳۸۸)، تاریخ فلسفه، ترجمهی جلال‌الدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
۵۱. کاشانی، عبد‌الرزاق، (۱۳۷۰)، اصطلاحات الصوفیه، قم: انـتشارات بـیدار.
۵۲. کاشانی، عبد‌الرزاق، (۱۳۷۹)، لطائف الأعلام فـی اشـارات اهـل الالهام، تحقیق مجید هادی‌زاده، تهران: میراث مکتوب.
۵۳. کاشانی، عبد‌الرزاق، (۱۳۷۰)، شرح فصوص الحکم، چاپ چهارم، قم: بیدار.
۵۴. کلینی، مـحمدبـن‌یعقوب، (۱۴۰۷ق)، الکافی، ج۱ و ۲، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الاسلامی.
۵۵. گولیپنارلی، عبدالباقی، (۱۳۸۲)، مولویه پس از مولانا، ترجمهی توفیق هاشم‌پور، تهران: نشر علم.
۵۶. لینگز، مارتین، (۱۳۹۱)، رمز و مثال اعلی: تحقیقی در معنای وجود، ترجمهی فاطمه صانعی، تهران: حکمت.
۵۷ عیاشی، محمد‌بن‌مسعود، (۱۳۸۰)، التفسیر، تصحیح رسولی هاشم، تهران: مکبته العلمیه.
۵۸. عفیفی، ابوالعلا، (۱۳۶۶)، تصحیح و تعلیق فصوص الحکم، تهران: الزهرا.
۵۹. عبودیت، عبدالرسول، (۱۳۸۷)، نظام حکمت صدرایی، قم: مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
۶1. مولوی، جلال‌الدین محمد، (۱۳۸۲)، مثنوی معنوی، به اهتمام توفیق سبحانی، تهران: روزنه.
۶2. مولوی، جلال‌الدین محمد، (۱۳۸۲ب)، فیه ما فیه، تهران: روزنه.
۶3. صدوق، محمد‌بن‌على، (۱۴۱۴ق)، التوحید، قم: کنگره‌ی شیخ مفید.
۶4. مجلسی، محمدتقی، (۱۳۷۸)، بحار الانوار، تهران: انتشارات اسلامیه.
۶5. میری، محمد، (۱۳۹۴)، «یگانگی نفس و بدن در اندیشه‌ی اهل معرفت»، پژوهشنامه‌ی عرفان، شماره‌ی ۱۳، ص۱۲۱ـ۱۴۳.
۶6. مصباح‌یزدى، محمدتقى، (۱۳۹۱)، آموزش فلسفه، قم: مؤسسه‌ی آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
۶7. همایی، جلال‌الدین، (۱۳۸۵)، تفسیر مثنوی مولوی، تهران: نشر هـما.
۶8. ویل دورانت، (۱۳۸۹)، تاریخ تمدن، ترجمهی عباس زریاب، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
۶9. هـجویری، عـلی‌‌بن‌عثمان، (۱۳۸۳)، کشف المحجوب، به تصحیح دکتر محمود عابدی، تهران: سروش.
۷1. نیکلسون، رینولد الین، (۱۳۷۸)، شرح مثنوى معنوى مولوى، ترجمه و تعلیق حسین لاهوتی، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى.
۷2. نثری، موسی، (۱۳۷۵)، نثر و شرح مثنوی مولوی، ج۱، تحقیق محمد رمضانی، تهران: کلاله خاور.
۷3. نصری، عبدالله، (۱۳۷۶)، سیمای انسان کامل از دیدگاه مکاتب، تهران: انتشارات دانشگاه عـلامه طـباطبایی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 422 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 277 |
||