| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شمارهها | 886 |
| تعداد مقالات | 7,900 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,905,377 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,668,142 |
چهرهی لیلی در شعر معاصر فارسی با توجه به رویکرد اسطورهکاوی (مطالعهی موردی: نصرت رحمانی، فروغ فرخزاد و حسین منزوی) | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 4، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 56، شهریور 1402، صفحه 81-106 اصل مقاله (740.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2023.46649.4355 | ||
| نویسندگان | ||
| لیلا معصومی نایینی1؛ مرتضی هاشمی* 2؛ محمد رضا نصر اصفهانی3 | ||
| 1ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ایران | ||
| 2گروه ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، ایران | ||
| 3گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه اصفهان ایران | ||
| چکیده | ||
| شناخت شخصیتهای اساطیری و زنان اساطیری بهطورخاص در شعر معاصر فارسی، راهی برای شناخت زن در روزگار معاصر و نیز شناخت شعر، لایههای معنایی و تحلیل آن است. در میان زنان، چهرهی لیلی در شعر فارسی اعم از کلاسیک و معاصر چهرهای شاخص است. لیلی در شعر فارسی یکی از بارزترین نمادهای معشوق است که در این پژوهش با تمرکز بر اشعار حسین منزوی، نصرت رحمانی و فروغ فرخزاد بازتاب چهرهی لیلی در شعر معاصر بررسی میشود. دلیل انتخاب این سه شاعر توجه آنان به جایگاه لیلی از حیث کمیت و کیفیت بوده است. پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که لیلی بهعنوان یکی از شخصیتهای مهم زن اسطورهای در ادبیات فارسی، در شعر معاصر چگونه بازتاب یافته و چه نسبتی با چهرهی حقیقی زن در روزگار ما دارد. در این مجال پس از توضیح مبانی نظری، به کاربست نظریهی اسطورهکاوی ژیلبر دوران در بازخوانی اسطورهی لیلی در شعر نصرت رحمانی، حسین منزوی و فروغ فرخزاد پرداخته شده است. رویکرد اسطورهکاوی دوران رویکردی است که در آن بررسی چگونگی تأثیر زندگی شخصی مؤلف در کنار بافت- متنپژوهی بهمعنای تأثیرات تاریخی و اجتماعی در تألیف اثر موردتوجه است. این مقاله در سه بخش به کاربست الگوی دوران در بازخوانی اسطورهی لیلی در شعر سه شاعر نامبرده میپردازد. در این پژوهش مشخص میشود که هر سه شاعر برگزیده نگاهی متفاوت به اسطورهی لیلی داشتهاند و کارکرد اسطورهها در شعر معاصر از وجوه گوناگون با کارکرد اسطوره در شعر سنتی متفاوت است. نصرت رحمانی از چهرهی لیلی اسطورهزدایی میکند. لیلی شعر نصرت، رها، آزاد و بیمرز است. در شعر منزوی گاه لیلی همان معشوق اساطیری است و گاه شاعر، لیلی را بهخاطر اتخاذ موضع منفعلانه در عشق نکوهش میکند و فروغ نیز اسطورهی لیلی را اسطورهای کهنه برای عشقورزی در زمانهی معاصر میداند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| اسطورهکاوی؛ بافت-متنپژوهی؛ حسین منزوی؛ زن اسطورهای؛ شعر معاصر؛ شعر نصرت رحمانی؛ فروغ فرخزاد؛ لیلی | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
اسعد گرگانی، فخرالدین. (1389). ویس و رامین. تصحیح محمد روشن، تهران: صدای معاصر.
آبشیرینی، اسد. (1396). «تقابل عشق و مرگ در ساختار شعر فروغ فرخزاد». شعرپژوهی (بوستان ادب)، سال ۹، شمارهی 2 (پیاپی 32).
بهفر، مهری.(1377 و 1378). «عاشقانهسرایی در شعر پارسی». گلستانه، شمارههای 3 و4
ترقی، گلی. (1386). بزرگ بانوی هستی: اسطوره، نماد، صور ازلی. تهران: نیلوفر.
جلالی، بهروز. (1376). در غروبی ابدی. تهران: مروارید.
حسینی، مریم. (1381). «زن در آیینهی شعر فارسی». مطالعات راهبردی زنان، شمارهی 15.
رحمانی، آرش (1393). آیینهدار رابطه، گفتوگو با نصرت رحمانی. تهران: نگاه.
رحمانی، نصرت. (1389). مجموعه اشعار. تهران: نگاه.
سعیدیسیرجانی، علیاکبر. (1377). سیمای دو زن. تهران: پیکان.
شاکر، کریم. (1388). «جلوههای عشق در شعر حسین منزوی». عرفان اسلامی (ادیان و عرفان)، دورهی 6، شمارهی 21، صص 225 - 240.
شریفی، فیض. (1391). شعر زمان ما. نصرت رحمانی. تهران: نگاه.
شیخموسی. (1380). «زن در آیینهی شعر فارسی». مطالعات راهبردی زنان، شمارهی 13.
شیری، قهرمان و همکاران. (1391). «بررسی تحلیلی رمانتیسم سیاه در سرودههای نصرت رحمانی». پژوهش زبان و ادب فارسی، شمارهی 27، صص 72 - 97.
کاظمی، روح الله. (1388). سیب نقرهای ماه. تهران، نشر مروارید.
کریمی قرهبابا، سعید. (1399). «شیرین در چشمهی نظامی گنجوی: تصویری تأثیرگذار در شعر معاصر فارسی». دو فصلنامهی زبان و ادبیات فارسی، سال 28، شمارهی 88، صص 280 - 302.
فرخزاد، فروغ. (1380). دیوان اشعار. تهران: جاجرمی.
عوضپور، بهروز. (1395). رسالهی اسطورهکاوی، تهران: نشر کتابآرایی ایرانی.
عوضپور، بهروز؛ نامورمطلق، بهمن. (1393). «ژیلبر دوران و نقد اسطورهای (پیکرهی مطالعاتی: رمان قلب سگی اثر میخاییل بولگاکف)». مجلهی ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، شمارهی 37، صص 205-236.
غزالی، احمد. (1368). سوانح. بهتصحیح هلموت ریتر، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مخبر، عباس. (1396). مبانی اسطورهشناسی. تهران: نشر مرکز.
مختاری، محمد. (1378). هفتاد سال عاشقانه: تحلیلی از ذهنیت غنایی معاصر و گزینهی شعر 200 شاعر. تهران: تیراژه.
مرادینژاد، سمیه و همکاران. (۱۳۹۷). «مهمترین کارکردهای عرفانی داستان لیلی و مجنون». پژوهش ادب عرفانی (گوهر گویا)، دورهی 12، شمارهی 3، صص 47 - 72.
منزوی، حسین. (1389). مجموعه اشعار. تهران: نگاه.
نامورمطلق، بهمن. (1388). «گذر از اسطورهسنجی به اسطورهکاوی (بررسی دو روش اسطورهای و روابط آنها)». پژوهشنامهی فرهنگستان هنر، شمارهی 14، صص 92-108.
......................... (1392). درآمدی بر اسطورهشناسی، نظریهها و کاربردها. تهران: سخن.
.......................... (1397). اسطورهکاوی عشق در فرهنگ ایرانی. تهران: سخن. نماز علیزاده، سهیلا؛ موسوی لر، اشرفالسادات. (1398). «نگرش عارفانهی احمد غزالی و استحالهی عشق عذری لیلی و مجنون». ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، سال ۱۵، شمارهی 55، صص 293- 311.
یاحقی، جعفر. (1381). جویبار لحظهها: ادبیات معاصر فارسی، نظم و نثر. تهران: جام.
یزدانی، زینب. (1378). زن در شعر فارسی. تهران: فردوس
Bastid, Reger, 1947, Éléments De Sociologie Religieuse, Paris.
Durand, Gilbert (1960), Les Structures Anthoplogiques Limaginaires, Paris: Dunod, 1960.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 658 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 533 |
||
