| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,861 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,638,229 |
دیدگاه ابن سینا پیرامون نقش عوامل مادی در شکل گیری صفات اخلاقی | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 2، دوره 23، شماره 86، فروردین 1402، صفحه 23-48 اصل مقاله (561.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2023.45073.2768 | ||
| نویسنده | ||
| فروغ السادات رحیم پور* | ||
| دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع) ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| صفات اخلاقی تحت تأثیر عوامل مختلف شکل می گیرند. با جستجو در آثار ابن سینا مجموع این عوامل را میتوان در دو گروه مادی و معنوی قرارداد. عوامل مادی شامل عوامل بدنی و غیر بدنی است که این پژوهش با هدف بررسی آنها تنظیم شده است. در میان این عوامل بدن محوریت دارد چرا که مطابق رأی ابن سینا: 1.صفات اخلاقی اگر چه کیفیات نفسانیند اما منشاء آنها بدن است 2. افعال با اعضاء و قوای بدنی انجام می شود 3. مزاج بدن، شکل دهنده بسیار مهم اخلاق است 4. عوامل غیر بدنی تأثیر خود را از طریق منفعل کردن بدن ظاهر می کنند. مبانی انسان شناسانه سینوی از جمله تأثیرپذیری نفس مجرد از بدن مادی، تربیت پذیری انسان، امکان تغییر اخلاق و... زیربنای مباحث مقاله است. توجه به مبادی ایجاد خلق، نحوه شکل گیری، تغییر و تثبیت اخلاق بواسطه هر مبدأ، اهمیت ویژه دارد و در مقام عمل پرکار برد است. باید توجه داشت که از نگاه ابن سینا مسأله اوصاف اخلاقی از جمله مسایل مشترک میان فلسفه و طب است و او دانش طبی خود را نیز در این جهت به کار می گیرد. به همین سبب، از خلال مباحث مطرح شده از سوی او، میتوان علاوه بر معرفت نظری، راهکارهای عملی اصلاح اخلاق را به دست آورد و از آنها در جهت اتصاف به فضایل استفاده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن سینا؛ اخلاق؛ مزاج؛ افعال؛ عوامل بدنی؛ عوامل غیر بدنی | ||
| مراجع | ||
|
۱. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله، (1363)، المبدأ و المعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل با همکاری دانشگاه تهران.
۱2. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله، (1984م/ ب)، الارجوزه فی الطب، دراسه و تحقیق الدکتور محمدزهیر البابا، حلب: معهد التراث العلمی و معهد المخطوطات العربیه.
۲۳. ابن‌مسکویه، احمدبن‌محمد، (2011)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، دراسه و تحقیق عماد الهلالی، بیروت: منشورات الجمل.
۲۴. اکبری، رضا، (1376)، «رابطه‌ی نفس و بدن نزد فیلسوفان پس‌دکارتی»، روش‌شناسی علوم انسانی، دوره‌ی1، شماره‌ی 13، صص: 1-14.
۲۵. رازی، محمدبن‌عمر، (بی تا)، المباحث المشرقیه، ج1، قم: انتشارات بیدار.
۲۶. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی، (1373)، حکمه الاشراق، مندرج در مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج۲، مقدمه و تصحیح هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
۲۷. صدرالمتألهین، محمد‌بن‌ابراهیم، (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ج2، 8، 9، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
28 . صانعی دره‌بیدی، منوچهر، (1376)، فلسفه‌ی دکارت، تهران: انتشارات الهدی.
۲۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، (1362)، «رساله المنامات و النبوات»، مندرج در رسایل سبعه، قم: انتشارات علمی و فکری علامه طباطبایی.
۳۰. طوسی، محمدبن‌محمد، (1367)، اساس الاقتباس، تصحیح مدرس‌رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
۳۱. طوسی، محمدبن‌محمد، (1413ق)، اخلاق ناصری، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه.
۳۲. فیض‌کاشانی، محمدمحسن، (1406ق)، الوافی، ج1، اصفهان: کتابخانه‌ی امیرالمؤمنین.
۳۳. کاتینگم، جان، ( 1392)، دکارت، ترجمه‌ی سیدمصطفی شهرآیینی، تهران: نشر نی.
۳۴. کاپلستون، فردریک، (1388)، تاریخ فلسفه‌ی کاپلستون، ج4، ترجمه‌ی غلامرضا اعوانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
۳۵. کاپلستون، فردریک، (1388)، تاریخ فلسفه‌ی کاپلستون، ج5، ترجمه امیرجلال‌الدین اعلم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
۳۶. کندی، یعقوب‌بن‌اسحاق، (1950)، «رساله فی حدود الاشیاء و رسومها»، مندرج در رسائل الکندی الفلسفیه، مقدمه و تصدیر ابو ریده، مصر: مطبعه الاعتماد.
۳۷. کندی، یعقوب‌بن‌اسحاق، «رساله فی عله الکون و الفساد»، مندرج در رسائل الکندی الفلسفیه، مقدمه و تصدیر ابو ریده، مصر: مطبعه الاعتماد. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 646 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 349 |
||