| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 852 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,420,766 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,583,411 |
جایگاه شریعت در اندیشه سید حیدر آملی | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 3، دوره 22، شماره 85، اسفند 1401، صفحه 57-78 اصل مقاله (421.05 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2023.46336.2790 | ||
| نویسندگان | ||
| مهرداد حسن بیگی* 1؛ محمد حسن وکیلی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران | ||
| 2مدرس حوزه علمیه مشهد، موسسه راهبردی علوم و معارف اسلام، مشهد ، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در نگاه سید حیدر آملی مراتب سه‌گانه شریعت، مراتب طولی یک حقیقت است که هرگز از یکدیگر انفکاک ندارند. وی تکامل معنوی انسان را منطبق بر مراتب سه‌گانه شریعت می‌داند. در نگاه او نیل به کمالات معین هر شخص، ممکن نمی‌شود مگر با لحاظ تناسب مناسک شرعی با استعداد ذاتی افراد؛ به همین دلیل، هر کسی برای رسیدن به کمالات معین خود به برنامه و دستور‌العمل خاص نیازمند است که در شریعت ملاحظه شده است. ظهور شریعت و تبیین پذیری آن به وسیله عقل است. عقل محدود، ناتوان از فهم مناسک شرعی است و به دلیل محدودیت‌های ادراکی، انسان نیازمند به شریعت است. هدف شریعت تکمیل قوای علمی و عملی انسان است. از جمله دستاوردهای دیدگاه سید حیدر، پیوند مناسک شریعت با متن واقعیت است. با لایه های سه‌گانه‌ای که در متن هستی، معرفت و شریعت وجود دارد، تمام لایه ها به یک حقیقت عینی واحد باز می‌گردد. در واقع تمام لایه-های شریعت، اعم از مناسک شرعی و باورها ریشه حقیقی و اتصالی تکوینی خواهند داشت. در این نگاه، انسان در حین معرفت یابی به شریعت، التزام جدی به حفظ ظواهر متن شریعت را دارد. در ساحت عمل نمی‌توان بدون تحفظ به ظاهرمناسک شرعی، به باطن آن راه یافت. در این نوشتار با روش تحلیلی-توصیفی مبانی عرفانی این دیدگاه را استخراج نموده و ارتباط هر کدام از این اصول را با ابعاد مختلف دیدگاه سیدحیدر تبیین شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شریعت؛ تکامل معنوی؛ مناسک شرعی | ||
| مراجع | ||
|
۱. افضلی، علی، (1386)، هستی‌شناسی عرفانی از دیدگاه میرزا هاشم اشکوری، قم: نشر ادیان.
۱2. جعفری، محمدتقی، (1377)، تفسیر و نقد مثنوی معنوی، ج 11، تهران: انتشارات اسلامی.
۱3. حسن‌زاده، حسن، (1378)، ممد الهمم در شرح فصوص الحکم، تهران: انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
۱4. حسینی‌شاهرودی، سیدمرتضی، (1381)، «انسان‌شناسی از دیدگاه سیدحیدر آملی وافلوطین»، پایگاه اطلاع رسانی طهور.
۱5. خمینی، سیدروح‌الله، (1376)، مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه، تهران: مؤسسه‌ی نشر آثار امام خمینی.
۱6. خمینی، سیدروح‌الله، (1385)، شرح دعای سحر، تهران: مؤسسه‌ی نشر آثار امام خمینی.
۱7. دهخدا، علی‌اکبر، (1377)، لغت‌نامه‌ی دهخدا، چ دوم، تهران: انتشارات روزنه.
۱8. راغب‌اصفهانی، محمد، (1914)، تفصیل النشأتین و تحصیل السعادتین، تصحیح جواد شبر، قم: دار الهجرة.
۱9. رودگر، محمدجواد، (1392)، «علامه طباطبائی و عرفان شیعی»، پژوهش‌های اعتقادی‌ـ‌کلامی، شماره‌ی ۹، ص ۴۹ـ۷۶.
۲۲. صدرالدین شیرازی، محمد‌بن‌ابراهیم، (1991)، مفاتیح الغیب، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی.
۲۳. صدرالدین شیرازی، محمد‌بن‌ابراهیم، (1981)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة، بیروت: دار الاحیا تراث العلمیة.
۲۴. صدرالدین شیرازی، محمد‌بن‌ابراهیم، (1366)، شرح اصول کافی، تهران: مؤسسه‌ی مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
۲۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، (1428ق)، مجموعه رسائل العلامة الطباطبائی، قم: مکتبة فدک.
۲۶. علامه حلی، حسن‌بن‌یوسف، (1388)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم:جماعة المدرسین.
۲۷. غزالی، محمدبن‌محمد، (1989)، احیاء العلـوم الدین، بیروت: دارلاحیـاء التـراث العربـی.
۲۸. قشیری، عبدالکریم، (1395)، رساله القشیریه، تهران: انتشارات سخن.
۲۹. قمشه‌ای، محمدرضا، (1378)، حکیم صهبا، اصفهان: انتشارات کانون پژوهش.
۳۰. قونوی، صدرالدین محمد‌بن‌اسحاق، (1374)، تهران: انتشارات مولی.
۳۱. قونوی، صدرالدین محمد‌بن‌اسحاق، (1391)، تصحیح سیدجلال آشتیانی، قم: بوستان کتاب.
۳۲. فرغانی، سعیدالدین، (1386)، منتهی المدارک (شرح تائیه ابن فارض)، قم: انتشارات آیت اشراق.
۳۳. قیصری، داودبن‌محمود، (1375)، شرح فصوص الحکم، تصحیح سیدجلال آشتیانی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
۳۴. کاشانی عبدالرزاق، (1388)، لطائف الاعلام فی اشارات اهل الالهام، تصحیح مجید هادی‌زاده، تهران: میرات مکتوب.
۳۵. کاکایی، قاسم؛ وطن‌خواه، علیرضا، (1399)، «مبانی معرفت‌شناسی عرفان شیعی با تأکید بر جامع الاسرار سیدحیدر آملی»، پژوهش‌نامه‌ی عرفان، شماره‌ی ۲۳، صص۱۴۱ـ۱۶۱.
۳۶. کلابادی، ابوبکر محمد، (1364)، التعرف لمذهب التصوف، ترجمه‌ی محمدجواد شـریعت، تهران: انتشارات اساطیر.
۳۷. لاهیجی، محمـد، (1371)، مفاتیح الاعجـاز فـی شـرح گلشـن راز، مقدمـه و تصـحیح محمدرضا برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران: انتشارات زوار.
۳۸. مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی، (1384)، مثنوی معنوی، مقدمه‌ی حسین محی‌الدین الهـی‌قمشـه‌ای، تصحیح ناهید فرشادمهر، تهران: نشر محمد.
۳۹. هجویری، ابوالحسن علی، (1428ق)، کشف المحجوب، مصحح احمدعبدالرحیم السایح، قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة.
۴۰. یزدان‌پناه، سیدیدالله، (1395)، فروغ معرفت در اسرار خلافت و ولایت، تهران: مؤسسه‌ی چاپ و نشر عروج.
۴۱. یزدان‌پناه، سیدیدالله، (1381)، «راز و رمز تأویل عرفانی از دیدگاه اهل معرفت»، کنگره‌ی اندیشه‌های اخلاقی عرفانی امام خمینی.
۴۲. یزدان‌پناه، سیدیدالله، (1389)، مبانی و اصول عرفان نظری، قم: مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 390 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 348 |
||