| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شمارهها | 881 |
| تعداد مقالات | 7,867 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,700,033 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,550,174 |
مدل ساختاری از تأثیر فشارزاهای تحصیلی بر فرسودگی تحصیلی: نقش واسطهای ادراک از جو آموزشی خلاق و اهمالکاری تحصیلی | ||
| مجله مطالعات آموزش و یادگیری | ||
| دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 82، شهریور 1401، صفحه 67-90 اصل مقاله (812.82 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jsli.2022.42229.3590 | ||
| نویسندگان | ||
| هوشنگ گراوند* 1؛ سعیده سبزیان2؛ حمیده پاکمهر3 | ||
| 1استادیار روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران. | ||
| 2استادیار روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران. | ||
| 3استادیار برنامهریزی درسی، دانشگاه بینالمللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف نقش واسطهای ادراک از جو آموزشی خلاق و اهمالکاری تحصیلی در رابطه میان فشارزاهای تحصیلی و فرسودگی تحصیلی صورت پذیرفت. طرح پژوهش، همبستگی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعة آماری این پژوهش شامل کلیه دانشآموزان متوسطة دوم شهر سنندج در سال تحصیلی 99-1398 بود. 250 دانشآموز متوسطة دوم به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامههای ادراک از جو آموزشی خلاق، اهمالکاری تحصیلی، فرسودگی تحصیلی و فشارزاهای تحصیلی پاسخ دادند. دادهها به روش مدلیابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزارهای آماری SPSS-22 و AMOS-24 تحلیل شد. بر اساس نتایج، مدل پژوهش از برازش مطلوب برخورداراست. نتایج آزمون مدل نشان داد اهمالکاری تحصیلی دارای اثر مستقیم مثبت و معنیدار بر فرسودگی تحصیلی بود. اما فشارزاهای تحصیلی و جو آموزشی خلاق دارای اثر معنیداری بر فرسودگی تحصیلی نبودند. جو آموزشی خلاق دارای اثر مستقیم منفی و معنیدار بر اهمالکاری تحصیلی بود. اما فشارزاهای تحصیلی اثر مستقیم و معنیداری بر اهمالکاری تحصیلی نداشت. همچنین فشارزاهای تحصیلی دارای اثر مستقیم منفی و معنیدار بر جو آموزشی خلاق بود. نتایج اثرات غیرمستقیم مدل نشان داد فشارزاهای تحصیلی از طریق میانجیگری جو آموزشی خلاق و اهمالکاری تحصیلی اثر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی دارد. اما فشارزاهای تحصیلی از طریق میانجیگری جو آموزشی خلاق اثر غیرمستقیم بر اهمالکاری تحصیلی نشان نداد. همچنین، جو آموزشی خلاق از طریق میانجیگری اهمالکاری تحصیلی اثر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی داشت. با توجه به نتایج بهدستآمده، از طریق کاهش فشارزاهای تحصیلی و ایجاد جو آموزشی خلاق، میتوان اهمالکاری را بهبود و از شدت فرسودگی تحصیلی در دانشآموزان کاست. | ||
| کلیدواژهها | ||
| اهمالکاری تحصیلی؛ جوآموزشی خلاق؛ فرسودگی تحصیلی؛ فشارزاهای تحصیلی | ||
| مراجع | ||
|
الف. فارسی
احمدی، ژاله و زینالی، علی. (1397). تاثیر اعتیاد به شبکههای اجتماعی در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان: نقش میانجی کیفیت خواب، اهمالکاری تحصیلی و استرس تحصیلی. فصلنامه علمی- پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 6(22)، 32-21.
امیری، مجید. (1394). تدوین الگوی معادله ساختاری نقش فشارآورهای تحصیلی بر تابآوری، انگیزش و فرسودگی تحصیلی دانشآموزان دختر کنکوری شهر اصفهان، کنفرانس بینالمللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.
ایزدی، صمد؛ صالحیعمران، ابراهیم و منصوریبککی، سیروس. (1391). بررسی صلاحیتهای حرفهای معلمان مرد دوره متوسطه شاخه علوم انسانی بر مبنای رویکرد سازندهگرایی (مورد مطالعه: استان مازندران). مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 4(1)، 28-1.
بختیارپور، سعید و هومن، فرزانه. (1393). رابطه حمایت اجتماعی، فشارزاهای تحصیلی و احساس غربت با اهمالکاری تحصیلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. مجله روانشناسی اجتماعی، 9(32)، 79-63.
برزگربفرویی، کاظم؛ دربیدی، مرجان و همتی، حمیده. (1394). مدل علّی تأثیر انگیزش تحصیلی بر فرسودگی تحصیلی با نقش واسطهای اهمالکاری دانشجویان. مطالعات آموزش و یادگیری، 7 (2)، 152-126.
پروند، محمدحسن. (1388). مقدمات برنامهریزی آموزشی و درسی. تهران: چاپ خورشید.
حسینی، افضلالسادات. (1394). ماهیت خلاقیت و شیوههای پرورش آن. مشهد: آستان قدس رضوی.
پولادی ریشهری، رضا. (1374). ساخت و اعتباریابی مقیاس عوامل استرسزا در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز.
دانشپژوه، زهرا و فرزاد، ولیاله. (1385). ارزشیابی مهارتهای حرفهای معلمان دوره ابتدایی. فصلنامه نوآوریهای آموزش، 5 (18)، 170-135.
رجبلو، قاسم. (1375). بررسی ویژگیهای روش تدریس دبیران علوم انسانی سال دوم متوسطه نظری نظام جدید در منطقه 6 آموزش و پرورش شهر تهران از دیدگاه دانشآموزان. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
روحانی، عباس و ماهر، فرهاد. (1386). اثر نوع ارزشیابی بر جو کلاس، ویژگیهای عاطفی و خلاقیت دانشآموزان. فصلنامه اندیشههای تازه در علوم تربیتی، 2(4)، 70-55.
سپهریان، فیروزه. (1390). اهمالکاری تحصیلی و عوامل پیشبینی کننده آن. فصلنامه علمی مطالعات روانشناختی، 7(4)، 26-9.
سلمانی، منصور؛ خامسان، احمد و اسدی یونسی، محمدرضا. (1396). نقش واسطهای باورهای انگیزشی در رابطة ادراک از جو کلاس و تعللورزی دانشجویان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 13(43)، 141-169.
سواری، کریم. (1390). ساخت و اعتباریابی آزمون اهمالکاری تحصیلی. فصلنامه اندازهگیری تربیتی، 2(5)، 15-1.
سواری، کریم؛ فلاحی، مریم؛ خلیفه، قدرتاله و حاجیعرب، سمیرا. (1399). اثرات فشار روانی بر اهمالکاری تحصیلی از طریق میانجیگری انگیزش تحصیلی و اعتیاد به اینترنت. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 13(6)، 556-553.
سیف، علی اکبر. (1396). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: نشر دوران.
شعبانی، حسن. (1396). مهارتهای آموزشی و پرورشی. تهران: انتشارات سمت.
شولتز، دوان پی. و شولتز، سیدنی الن. (2016/ 1399). نظریههای شخصیت . ترجمه یحیی سید محمدی. ویراست دهم، تهران: نشر دوران.
شهبازیان خونیق، آرش؛ مصرآبادی، جواد و فرید، ابوالفضل. (1397). نقش اهمالکاری تحصیلی و احساس تنهایی در فرسودگی تحصیلی دانشآموزان. رویش روانشناسی، ۷ (۱۰)،183-198.
طهماسبزاده شیخلار، داوود و صادقپور، مهدی (1398). تأثیر شبکههای اجتماعی بر اهمالکاری تحصیلی با نقش واسطهای راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در بین دانشآموزان. فناوری و آموزش، 14(1)، 230-221.
عزیزی ابرقوئی، محسن؛ فلسفینژاد، محمدرضا؛ ابراهیمی قوامآبادی، صغری و درتاج، فریبرز. (1395). بررسی رابطهی علّی فشارزاهای آموزشی وحمایت اجتماعی با فرسودگی تحصیلی با توجه به نقش میانجیگری استرس ادراک شده در دانشجویان دورة کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. فصلنامه توسعه آموزش جندی شاپور اهواز، 7(4)، 245-234.
فاضل، زهرا سادات و یزدخواستی، فریبا. (1395). تدوین الگوی معادله ساختاری نقش فشارآورهای تحصیلی بر تابآوری، انگیزش و فرسودگی تحصیلی دانشآموزان پیشدانشگاهی دختر شهر اصفهان. رویکردهای نوین آموزشی، 11(2)، 126-107.
فکرینوجهده، فوزیه و فولادچنگ، محبوبه. (1398). مدل علّی تأثیر ساختار کلاس بر فرسودگی تحصیلی نقش واسطهای انگیزش. فصلنامه علمی- پژوهشی روانشناسی تحولی، 15(59)، 309-322.
قائدی، بتول؛ قلتاش، عباس؛ هاشمی، سیداحمد و ماشینچی، علی اصغر. (1398). اثربخشی تدریس مبتنی بر ساختنگرایی اجتماعی بر پیشرفت تحصیلی، تفکر انتقادی و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پایة ششم ابتدایی. تدریس پژوهی، 7 (2)، 57-37.
کارگر، عرفانه. (1393). ارتباط تعارض کار- خانواده و انگیزش تحصیلی بافرسودگی تحصیلی در دانشجویان. پایاننامه کارشناسی ارشد تربیت معلم، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران.
کامکاری، کامبیز؛ کیومرثی، فیروز و شکرزاده، شهره. (1389). بررسی اثرات فشارآورهای تحصیلی بر انگیزش تحصیلی دانشجویان دانشگاههای استان تهران. نوآوریهای مدیریت آموزشی، 5(3)، 111-131.
کرمی، مرتضی. (1390). طراحی و سنجش تأثیر محیطهای یادگیری سازندهگرا بر رضایت، نگرش و یادگیری در آموزش عالی (مورد درس روابط انسانی در سازمانهای آموزشی). فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 5(3)، 51-23.
گراوند، هوشنگ و پاکمهر، حمیده. (1400). ارائه مدل علّی تأثیرجهتگیریهای انگیزشی وفشارآورهای تحصیلی برخودکارآمدی پژوهشی: نقش واسطهای روحیه پژوهشی. فصلنامه علمی، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 9 (1)، 83-94.
گراوند، هوشنگ؛ قدمپور، عزتاله و ویسکرمی، حسنعلی. (1396). ارائه مدل علّی ادراک از جو آموزشی خلاق و مهارتهای حل مسئله با انگیزش تحصیلی: نقش واسطهای خودکارآمدی تحصیلی. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 13(46)، 121-95.
محبیامین، سکینه؛ جعفریثانی، حسین؛ سعیدیرضوانی، محمود و امینیزدی، امیر. (1392). وضعیت تدریس خلاق از دیدگاه دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(6)، 68-59.
مرادیزاده، سهراب؛ پیرانی، ذبیحاله و فقیهی، علیرضا. (1397). ارائه مدل ساختاری فرسودگی تحصیلی بر اساس جو حاکم بر مدرسه، خودکارآمدی تحصیلی و حمایت اجتماعی دانشآموزان متوسطه استان لرستان. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 6(2)، 20-9.
موسوی، سیده فاطمه و شکری، فرزانه. (1394). مطالعه پیشرفت تحصیلی دانشجویان بر اساس پیشبینی کنندههای فرسودگی تحصیلی و تنیدگی زندگی دانشجویی. رویش روانشناسی، 4(10)، 59-80.
موسویمنزه، سیده طیبه و قلتاش، عباس. (1395). رابطه جو آموزشی با فرسودگی تحصیلی و کیفیت تجارب یادگیری در دانشآموزان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 7(3)، 89-78.
موسیپور، نعمتاله. (1395). مبانی برنامهریزی آموزش متوسطه. آستان قدس رضوی و دانشگاه کرمان.
نعامی، عبدالزهرا. (1388). رابطة بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز. مطالعات روانشناختی، 5(3)، 134-117.
نوشادی، سهیلا و شیخالاسلامی، راضیه. (1396). رابطة ساختار کلاس و سازگاری دانشجویان با دانشگاه: نقش واسطهای فرسودگی تحصیلی. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، 14(25)، 123-152.
همتی، رضا و صادقی، اسما. (1397). تحلیلی بر فرسودگی تحصیلی در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان. مسائل اجتماعی ایران، 9(2)، 257-233.
ب. انگلیسی
Aihie, O. N., & Ohanaka, B. I. (2019). Perceived academic stress among undergraduate students in a Nigerian University. Journal of Educational and Social Research, 9(2), 56 - 66.
Al-karasneh, S. & Saleh, A. M. (2010). Islamic perspective of creativity: A model for teachers of social studies as leaders. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 412-426.
Bakker, A. B., Demerouti, E., Taris, T. W., Schaufeli, W. B., & Schreurs, P. J. (2003). A multigroup analysis of the job demands-resources model in four home care organizations. International Journal of Stress Management, 10(1), 16-38.
Balkis, M. (2013). The relationship between academic procrastination and students' burnout. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 68-71.
Bresó, E., Salanova, M., & Schaufeli, W. B. (2007). In search of the “third dimension” of burnout: Efficacy or inefficacy? Applied Psychology, 56(3), 460-478.
Brown, P., May, R., Sanchez-Gonzalez, M., Koutnik, A., & Fincham, F. (2013). The relationship of school burnout, anxiety, and depressive symptoms with academic performance. Paper presented at the Poster session presented at the 25th Annual Convention of the Association for Psychological Science, Washington, DC.
Cenberci, S. (2018). The investigation of the creative thinking tendency of prospective mathematics teachers in terms of different variables. Journal of Education and Training Studies, 6(9), 78-85.
Chan, S., & Yuen, M. (2014). Personal and environmental factors affecting teachers’ creativity-fostering practices in Hong Kong. Thinking Skills and Creativity, 12(1), 69-77.
Clabaugh, A., Duque, J. F., & Fields, L. J. (2021). Academic stress and emotional well-being in United States college students following onset of the COVID-19 pandemic. Frontiers in Psychology, 12, 62-87.
Coleman, J. S. (2018). Parents, their children, and schools. New York: Taylor & Francis
Cooper, A. N., Seibert, G. S., May, R. W., Fitzgerald, M. C., & Fincham, F. D. (2017). School burnout and intimate partner violence: The role of self-control. Personality and Individual Differences, 112, 18-25.
Corkin, D. M., Shirley, L. Y., Wolters, C. A., & Wiesner, M. (2014). The role of the college classroom climate on academic procrastination. Learning and Individual Differences, 32, 294-303.
De Lange, A. H., Taris, T. W., Kompier, M. A., Houtman, I. L., & Bongers, P. M. (2004). The relationships between work characteristics and mental health: Examining normal, reversed and reciprocal relationships in a 4-wave study. Work & Stress, 18(2), 149-166.
Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. B. (2001). The job demands-resources model of burnout. Journal of Applied psychology, 86(3), 499-512.
Ekvall G. (1996). Organizational climate for creativity and innovation. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(1), 105 -122.
Ferrari, J. R., Crum, K. P., & Pardo, M. A. (2018). Decisional procrastination: Assessing characterological and contextual variables around indecision. Current Psychology, 37(2), 436-440.
Flett, G. L., Schmidt, D. H., Besser, A., & Hewitt, P. (2016). Interpersonal personality vulnerabilities, stress, and depression in adolescents: Interpersonal hassles as a mediator of sociotropy and socially prescribed perfectionism. International Journal of Child and Adolescent Resilience (IJCAR), 4(1), 103- 121.
Gan, Y., Shang, J., & Zhang, Y. (2007). Coping flexibility and locus of control as predictors of burnout among Chinese college students. Social Behavior and Personality: An International Journal, 35(8), 1087-1098.
Gibson, S. H. (2011). How action-learning coaches foster a climate conducive to learning: Fielding Graduate University, Santa Barbara, CA.
Gort, C., Marcusson-Clavertz, D., & Kuehner, C. (2021). Procrastination, affective state, rumination, and sleep quality: Investigating reciprocal effects with ambulatory assessment. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 39(1), 58-85.
Goss, P., Sonnemann, J., & Griffiths, K. (2017). Engaging students: Creating classrooms that improve learning. Retrieved from https://policycommons.net/artifacts/1844999/engaging-students/2588834/ on 02 Jun 2022. CID: 20.500.12592/9wndg4.
Halbesleben, J. R., & Buckley, M. R. (2004). Burnout in organizational life. Journal of Management, 30(6), 859-879.
Hall, N. C., Lee, S. Y., & Rahimi, S. (2019). Self-efficacy, procrastination, and burnout in post-secondary faculty: An international longitudinal analysis. PloS one, 14(12), e0226716.
Johassen, D., & McAleese, T. (2004). A manifesto for a constructivist approach to technology in higher education. Retrieved October, 19, 2004.
Kagan, M., Calkir, O., Ilhan, T., & Kandemir, M. (2010). The explanation of the academic procrastination behaviour of university students with perfectionism, obsessive-compulsive and five factor personality traits. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2121-2125.
Kim, B., Jee, S., Lee, J., An, S., & Lee, S. M. (2018). Relationships between social support and student burnout: A meta-analytic approach. Stress and Health, 34(1), 372-384.
Kim, K. R., & Seo, E. H. (2015). The relationship between procrastination and academic performance a meta-analysis. Personality and Individual Differences, 82(1), 26-33.
Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. New York, NY: Guilford Press.
Lapeniene, D., & Dumciene, A. (2014). Teachers’ creativity: Different approaches and similar results. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 279–284.
Lee, M. Y., & Lee, S. M. (2018). The effects of psychological maladjustments on predicting developmental trajectories of academic burnout. School Psychology International, 39(3), 217-233.
Loughnan, S., Haslam, N., Murnane, T., Vaes, J., Reynolds, C., & Suitner, C. (2010). Objectification leads to depersonalization: The denial of mind and moral concern to objectify others. European Journal of Social Psychology, 40(5), 709-717.
Maulidia, J., & Usman, O. (2019). Effect of self-efficacy, learning motivation, fear of failure and parent’s social support towards academic procrastination (December 27, 2019). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3510145or https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3510145
Murberg, T. A., & Bru, E. (2004). School-related stress and psychosomatic sympotom among Norwegian adolescents, School Psychology International, 25, 317-332.
Okayasu, T., Shimada, H., Niwa, Y., Mori, T., & Yatomi, N. (1992). The relationship between evaluation of school stressors and stress responses in junior high school students. Shinrigaku kenkyu: The Japanese Journal of Psychology, 63(5), 310-318.
Pilkauskaite-Valickiene, R., Zukauskiene, R., & Raiziene, S. (2011). The role of attachment to school and open classroom climate for discussion on adolescents’ school-related burnout. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 637-641.
Portoghese, I., Galletta, M., Porru, F., Burdorf, A., Sardo, S., D’Aloja, E., & Campagna, M. (2019). Stress among university students: Factorial structure and measurement invariance of the Italian version of the Effort-Reward Imbalance student questionnaire. BMC Psychology, 7(1), 1-7.
Reddy, K. J, Menon, K. R, & Thattil, A. (2018). Academic stress and its sources among university students. Biomedical and Pharmacology Journal, 11(1), 531-537.
Shankland, R., Kotsou, I., Vallet, F., Bouteyre, E., Dantzer, C., & Leys, C. (2018). Burnout in university students: the mediating role of sense of coherence on the relationship between daily hassles and burnout. Higher Education, 8, 107-119.
Sharma, M., & Kaur, G. (2011). Gender differences in procrastination and academic stress among adolescents. Indian Journal of Social Science Researches, 8(1-2), 122-127.
Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2010). Teacher self-efficacy and teacher burnout: A study of relations. Teaching and Teacher Education, 26(4), 1059-1069.
Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self-regulatory failure. Psychological Bulletin, 133(1), 65-94.
Tuckman, B. W. (1991). The development and concurrent validity of the procrastination scale. Educational and Psychological Measurement, 51(2), 473-480.
Tukaev, S. V., Vasheka, T. V., & Dolgova, O. M. (2013). The relationships between emotional burnout and motivational, semantic and communicative features of psychology students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 82, 553-556.
Vavrus, F. (2009). The cultural politics of constructivist pedagogies: Teacher education reform in the United Republic of Tanzania. International Journal of Educational Development, 29(3), 303-311.
Walburg, V. (2014). Burnout among high school students: A literature review. Children and Youth Services Review, 42, 28-33.
Wang, M., Guan, H., Li, Y., Xing, C., & Rui, B. (2019). Academic burnout and professional self-concept of nursing students: A cross-sectional study. Nurse Education Today, 77, 27-31.
Wylie, C., & Lyon, C. (2012). Formative assessment-supporting students’ learning. Research and Development Connection, 19, 1-12.
Zajacova, A., Lynch, S. M., & Espenshade, T. J. (2005). Self-efficacy, stress, and academic success in college. Research in Higher Education, 46(6), 677-706.
Zhang, Y., Gan, Y., & Cham, H. (2007). Perfectionism, academic burnout and engagement among Chinese college students: A structural equation modeling analysis. Personality and Individual Differences, 43(6), 1529-1540.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,025 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 626 |
||