| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,227 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,637,809 |
تحلیل تلقّیِ فرآیندی اخوان‌الصفا از فلسفه | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 5، دوره 22، شماره 84، آذر 1401، صفحه 87-99 اصل مقاله (401.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2022.44517.2733 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی متولّی* 1؛ احد فرامرز قراملکی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در طول تاریخ تلقّی‌های مختلفی از فلسفه شده است. اینکه تلقّی ما از فلسفه چیست هم در قبول یا ردّ فلسفه نقش دارد هم چارچوب فلسفه‌ی ما را مشخّص می‌سازد. در تاریخ فلسفه اسلامی اخوان‌الصفا تلقّی متفاوتی از فلسفه پیش نهاده‌اند. ما در این جستار به تحلیل این تلقّی می‌پردازیم و نشان می‌دهیم که فلسفه نزد ایشان یک فرآیند سه مرحله‌ای است. مرحله‌ی اول دوستداری علوم فلسفیه‌ی حقیقیه است و همین مرحله‌ی اول است که وجه تسمیه‌ی فلسفه می‌باشد. این مرحله نیرو و سوختِ مسیر طاقت‌فرسای مرحله‌ی دوم را فراهم می‌آورد. مرحله‌ی دوم معرفت حقائق موجودات به قدر طاقت انسان است که همه‌ی علوم فلسفیِ منطقیات و ریاضیات و طبیعیات و الهیات (شامل حکمت عملی) را در بر می‌گیرد. و مرحله‌ی سوم قول و عملِ هم‌آهنگ با علم است، یعنی فرد باید مهارت یا فضیلت یا هنر عمل موافق با علم را داشته باشد. برای اینگونه عمل کردن فرد باید فراست تشخیص عمل مناسب در موقعیت مربوطه را هم داشته باشد. با این فرآیند، بر خلاف سایر علوم و سایر امور، به دنبال برون‌دادی نیستیم، بلکه این فرآیندْ خودْ زیبایی و مطلوب است. اخوان‌الصفا با ترکیب نظام‌مند به این تلقّی رسیده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخوان‌الصفا؛ فلسفه؛ تلقّی فرآیندی؛ ترکیب نظام مند؛ معرفت حقائق موجودات؛ فضیلت | ||
| مراجع | ||
|
۱. ابن‌سینا، (1404 ق)، التعلیقات، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
۲. اخوان‌الصفا، (1992 م)، رسائل اخوان‌الصفا و خَلان‌الوفاء، ج1، بیروت: الدار الاسلامیة.
۳. اخوان‌الصفا، (1992 م)، رسائل اخوان‌الصفا و خَلان‌الوفاء، ج2، بیروت: الدار الاسلامیة.
۴. اخوان‌الصفا، (1992 م)، رسائل اخوان‌الصفا و خَلان‌الوفاء، ج3، بیروت: الدار الاسلامیة.
۵. اخوان‌الصفا، (1992 م)، رسائل اخوان‌الصفا و خَلان‌الوفاء، ج4، بیروت: الدار الاسلامیة.
۶. میثمی، سایه، (1393 م)، معنا و معرفت در فلسفه‌ی کواین، تهران: نگاه معاصر.
۷. لرر، کیث، (1396)، نظریه معرفت، ترجمه‌ی مهدی عبدالهی، تهران: مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
۸. کشفی، عبدالرسول، (1399)، چیستی و امکان معرفت، تهران: سمت.
۹. خراسانی، شرف‌الدین؛ بینش، تقی، (1399)، «اخوان‌الصفا»، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، https://www.cgie.org.ir/fa/article/229483/%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%A7.
۱۰. رازی، ابی‌بکر محمدبن‌زکریاء، (2005 م)، رسائل فلسفیة، تصحیح پل کراوس، دمشق: بدایات.
۱۱. مظفر، محمدرضا، (1434 ق)، اصول الفقه، ج1-2، تحقیق رحمةالله الرحمتی الاراکی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
۱۲. فارابی، ابونصر محمدبن‌محمد، (1405 ق)، الجمع بین رأیی الحکیمین، تحقیق البیر نصری نادر، تهران: مکتبة الزهراء.
۱۳. فارابی، ابونصر محمدبن‌محمد، (1413 ق)، الاعمال الفلسفیة، تحقیق جعفر ال یاسین، بیروت: دار المناهل.
۱۴. فارابی، ابونصر محمدبن‌محمد، (1364)، فصولٌ منتزعة، تحقیق فوزی متری نجار، تهران: مکتبة الزهراء.
۱۵. کندی، یعقوب‌بن‌اسحاق، (1978 م)، رسائل الکندی الفلسفیة، تحقیق ابو ریده، قاهره: دار الفکر العربی.
۱۶. ویل‌دورانت، (1385)، لذات فلسفه، ترجمه‌ی عباس زریاب‌خوئی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 369 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 306 |
||