| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,646 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,580,688 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,686,364 |
تأملی بر دیدگاههای زینر در کتاب عرفان هندو و اسلامی | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 4، دوره 22، شماره 84، آذر 1401، صفحه 71-86 اصل مقاله (418.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2022.44026.2708 | ||
| نویسنده | ||
| نوری سادات شاهنگیان* | ||
| گروه ادیان و عرفان ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی ، دانشگاه الزهرا (س) ، تهران ، ایران | ||
| چکیده | ||
| روبرت چارلز زینر از جمله مستشرقانی است که تصوف را انحراف از راست کیشی اسلامی و برآمده از اندیشه ها و مکاتب بیگانه دانسته است . از نظر او عامل اصلی این انحراف ابویزید بسطامی است که اندیشه های وحدت وجودی مکتب ودانته هندو را که از استاد هندی خود فراگرفته بود ، در اسلام رواج داد. کتاب هندو و اسلامی زینر تلاشی در جهت اثبات مدعیات او است. تفکیک ادیان به توحیدی و عرفانی ، مسیر پیشرفت اسلام را بر خلاف هندوئیزم از توحید و عرفانه عاشقانه به جانب وحدت وجود دانستن ، استشهاد به واژه ها و تعابیر مشابه در مکتب ودانته و در شطحیات بایزید از جمله مدعیات او و در تأیید نظر خویش است . مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با هدف اعتبار سنجی نظریات زینر به نقد و بررسی آنها پرداخته است. نتایج حاصل از بررسی این اثر حاکی از عدم بررسی جامع منابع اصلی و معتبر توسط او ، اکتفا به برخی منابع مشخص در هر دو سنت ، فقدان ژرف‌اندیشی و عدم توجه به عمق مفاهیم و اصطلاحات کاربردی و استنتاج بر مبنای پاره ای شباهت های صوری در اقوال است ؛ بی آن که مسیر اخذ و اقتباس به دقت و درستی ترسیم شده باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "عرفان"؛ " اسلام"؛ " ودانته "؛ " وحدت وجود"؛ " ابویزید بسطامی"؛ زینر | ||
| مراجع | ||
|
۱. آشتیانی، سیدجلال الدین، (1365)، شرح مقدمه‌ی قیصری، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
۲. ابن‌منظور، محمد‌بن‌مکرم، (1414 ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار صادر.
۳. ابن‌الندیم، محمد‌بن‌اسحق، (1997)، الفهرست، به کوشش ابراهیم رمضان، بیروت: دارالمعرفه.
۴. الیاده، میرچا، (1394)، تاریخ اندیشه‌های دینی، ترجمه‌ی بهزاد سالکی، به کوشش مینا غرویان، چاپ دوم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه.
۵. الامام الجنید سید الطائفتین، (1971)، به کوشش احمد فرید المزیدی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
۶. توکلی، محمدهادی، (1397)، «بررسی ادعای یکسان‌انگاری «فتکون انت ذاک» در بیان بایزید بسطامی و «تت توام اسی» در اوپانیشاد چاندوگیه»، مطالعات عرفانی، شماره‌ی 27، صص ۵ـ۳۰.
۷. توکلی، محمدهادی، (1400)، «بررسی دیدگاه زینر در یکسان‌انگاری مایا در اوپانیشاد شوتاشوتره و خدعه در معراج‌نامه‌ی بایزید»، جاویدان خرد، شماره‌ی 39، صص ۵۷ـ۸۴.
۸. راغب‌اصفهانی، (1404 ق)، المفردات فی غریب القرآن، چاپ دوم، تهران: دفتر نشر کتاب.
۹. زرین‌کوب، عبدالحسین، (1369)، جستجو در تصوف، تهران: انتشارات امیرکبیر.
۱۰. سراج‌طوسی، ابونصر، (1914 م) اللمع فی التصوف، به کوشش رینولد الن نیکلسون، لیدن: بریل.
۱۱. سهلگی، محمد‌بن‌علی، (1384)، دفتر روشنایی: از میراث عرفانی بایزید بسطامی، ترجمه‌ی محمدرضا شفیعی‌کدکنی، تهران: انتشارات سخن.
۱۲. شایگان، داریوش، (1362)، ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، چاپ سوم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
۱۳. شیمل، آنه ماری (1387)، ابعاد عرفانی اسلام، ترجمه‌ی عبدالرحیم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
۱۴. ضامن سیاه اسطلخ، فهیمه؛ شاهنگیان، نوری سادات، (1395)، «دو مفهوم مایا در مکتب ودانته و امر در کلام اسماعیلیه؛ مقایسه و نقد دیدگاه زینر»، معرفت ادیان، سال هفتم، شماره‌ی 2، قم: مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
۱۵. غنی، قاسم، (1366)، بحث در آثار و افکار و احوال حافظ، چاپ چهارم، تهران: انتشارات زوار.
۱۶. کراع النمل، (1988 م)، المنجد فی اللغه، به کوشش احمد مختار عمر و ضاحی عبدالباقی، چاپ دوم، قاهره: عالم الکتب.
۱۷. گراوند، سعید ؛ پیغامی، نوروز، (1396)، «بررسی آموزه‌ی مایا در سنت هندویی»، مطالعات شبه‌قاره، شماره‌ی 33، صص۵۱ـ۶۸.
۱۸. گیتا (بهگودگیتا) سروده‌ی خدایان، (1374)، ترجمه و مقدمه‌ی محمدعلی موحد، چاپ دوم، تهران: انتشارات خوارزمی.
۱۹. لاهیجی، شمس‌الدین محمد، (1374)، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، به کوشش محمدرضا برزگرخالقی و عفت کرباسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات زوار.
۲۰. نصر، سیدحسین، (1360)، سه حکیم مسلمان، ترجمه‌ی احمد آرام، تهران: امیرکبیر.
۲۱. هجویری، علی‌بن‌عثمان، (1376)، کشف المحجوب، چاپ پنجم، تهران: امیرکبیر.
۲۲. یاقوت‌حموی، شهاب الدین، (1957 م)، معجم البلدان، بیروت: دار صادر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 477 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 376 |
||