| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,819 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,638,175 |
بررسی تطبیقی مبانی خاص انسان‌شناسی اخلاق عرفانی از دیدگاه علامه طباطبایی و فیض کاشانی | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 2، دوره 21، شماره 81، اسفند 1400، صفحه 29-52 اصل مقاله (492.16 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2021.41261.2513 | ||
| نویسندگان | ||
| مصطفی سلطانی* 1؛ هادی یعقوبی هیزنی2 | ||
| 1دانشکده مذاهب وهابیت‌شناسی، گروه: مذاهب اسلامی (کلامی)، مرتبه علمی: استادیار: دانشگاه ادیان و مذاهب قم | ||
| 2دانشجوی دکترای رشته مذاهب کلامی دانشگاه ادیان و مذاهب قم. | ||
| چکیده | ||
| اخلاق عرفانی که بازتاب داستان سالکانه‌ی انسان کامل است، راه را برای رسیدن به مرتبه‌ی وصول هموار می‌سازد و ملکات اخلاقی حاصله از این باریابی به بارگاه قدس ربوبی نیازمند به شناخت دقیق مبانی آن و تأثیر آن مبانی بر خُلقیات توحیدی انسان دارد. در این میان علامه فیض کاشانی و علامه طباطبایی بر اساس اندیشه‌های توحیدی خود، شکل اخلاقی زیستن و ضمانت زیست کرد اخلاقی را توحید و عشق به ذات حق بیان نموده‌اند و در این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی، مبانی خاص انسان‌شناسی اخلاق عرفانی از دیدگاه علامه طباطبایی و فیض کاشانی به روش تطبیقی تبیین نموده و نتیجه اینکه: اصلی‌ترین مبانی خاص انسان‌شناسی اخلاق عرفانی، ذو مراتب بودن وجودی آدمی است که تجلی«الظاهر و الباطن» خداوند است. انسان با نفی خودیت و گذر از عوالم وجودی خود، مقیم عوالم توحیدی گردیده و مظهر تام اسمای الهی می‌شود و در هر موطن وجودی، متصف به صفات همان موطن شده و ملکات اخلاقی را در خود مستقر می‌نمایاند و منظومه اخلاقی خود را بر همین گذر و استقرارها ترسیم می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق عرفانی؛ عرفان اسلامی؛ انسان‌شناسی؛ فیض کاشانی؛ علامه طباطبایی | ||
| مراجع | ||
|
۳. ابن‌عربی، محی‌الدین، (بی‌تا)، الفتوحات المکیة، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
۴. ابن‌مسکویه رازی، احمد‌بن‌‌علی، (1381)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، ترجمه‌ی علی اصغر حلبی، تهران: اساطیر.
۵. احمدپور، مهدی، (1389)، کتاب‌شناخت اخلاق اسلامی: گزارش تحلیلی میراث مکاتب اخلاق اسلامی، به همراه جمعی از نویسندگان، چاپ سوم، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
۶. افلاطون، (1367)، مجموعه‌آثار افلاطون، ترجمه‌ی محمدحسین لطفی و رضا کاویانی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
۷. آمدی، عبدالواحد، (1360)، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه‌ی سید جمال‌الدین محدث، تهران: دانشگاه تهران.
۸. آملی، حیدر، (1368)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تصحیح هانری کربن و عثمان اسماعیل یحیی، تهران: انجمن ایران‌شناسی فرانسه و شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
۹. حسن‌زاده آملی، حسن، (1373)، عیون مسائل النفس، تهران: مؤسسه‌ی انتشارات امیرکبیر.
۱۰. حسن‌زاده آملی، حسن، (1375) رساله‌ی لقاء الله، ترجمه‌ی ابراهیم احمدیان، قم: قیام.
۱۱. حسن‌زاده آملی، حسن، (1383)، دروس شرح اشارات و تنبیهات، به اهتمام صادق حسن‌زاده، قم: مطبوعات دینی.
۱۲. حکیم دارابی، عباس، (1372)، تحفة المراد؛ شرح قصیده‌ی میرفندرسکی، تحقیق: محمدحسین اکبری ساوی، تهران: الزهرا.
۱۳. رازی، نجم الدین، (1352)، مرصاد العباد، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
۱۴. رجبی، محمود، (1390)، انسان‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی.
۱۵. سبزواری، ملاهادی، (1375)، شرح الاسماء الحسنی (شرح دعای جوشن کبیر)، به کوشش نجفقلی حبیبی، تهران: دانشگاه تهران.
۱۶. شجاری، مرتضی، (1388)، انسان‌شناسی در عرفان و حکمت متعالیه، تبریز: دانشگاه تبریز.
۱۷. شیرازی، صدرالدین محمد، (1387)، تفسیر القرآن الکریم، چاپ دوم، قم: انتشارات بیدار.
۱۸. شیرازی، صدرالدین محمد، (1382)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، چاپ سوم، قم: بوستان کتاب.
۱۹. طباطبایی، محمدحسین، (1361)، رسالة الولایة با مقدمه‌ای از علامه حسن حسن‌زاده آملی، در یادنامه‌ی مفسر کبیر، استاد علامه طباطبایی، قم: شفق
۲۰. طباطبایی، محمدحسین، (1364)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، تهران: صدرا.
۲۱. طباطبایی، محمدحسین، (1371)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه‌ی سیدمحمدباقر موسوی‌همدانی، چاپ پنجم، قم: انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم).
۲۲. طباطبایی، محمدحسین، (1387)، انسان از آغاز تا انجام، چاپ دوم، قم: بوستان کتاب.
۲۳. طباطبائی، محمدحسین، (1389)، رساله‌ی لب اللباب به ضمیمه‌ی مصاحبات، قم: بوستان کتاب.
۲۴. طباطبایی، محمدحسین، (بی‌تا)، نقدهای علامه طباطبایی بر علامه مجلسی (حواشی بر بحارالانوار)، تحقیق: مرتضی رضوی، قم: بی‌جا.
۲۵. طباطبایی، محمدحسین، (بی‌تا)، نهایة الحکمة، چاپ دوازدهم، قم: جامعه‌ی مدرسین.
۲۶. غزالی، ابوحامد محمد، (بی‌تا)، احیاء علوم الدین، بیروت: دارالکتب العربی.
۲۷. فضلی، علی، (1389)، علم سلوک، قم: دفتر نشر معارف.
۲۸. فناری، محمدبن‌حمزه، (1363)، مصباح الانس بین المعقول و المشهود، تصحیح محمد خواجوی، تهران: مولی.
۲۹. فیض کاشانی، ملامحسن، (1371)، ده رساله (آیینه‌ی شاهی، الفت‌نامه، مشواق، المحاکمة، الانصاف، زاد السالک، الحق المبین و ...)، اصفهان: مرکز تحقیقات علمی و دینی امام امیرالمؤمنین علی.
۳۰. فیض کاشانی، ملامحسن، (1375)، اصول المعارف، محقق: سیدجلال‌الدین آشتیانی، چاپ سوم، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
۳۱. فیض کاشانی، ملامحسن، (1377)، علم الیقین فی اصول الدین، قم: انتشارات بیدار.
۳۲. فیض کاشانی، ملامحسن، (1415ق)، تفسیر الصافی، چاپ دوم، تهران: مکتبة الصدر.
۳۳. فیض کاشانی، ملامحسن، (1417ق)، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
۳۴. قونوی، صدرالدین، (1375)، النفحات الالهیة، تصحیح محمد خواجوی، تهران: مولی.
۳۵. قیصری، داوود، (1386)، شرح فصوص الحکم ابن‌عربی، تحقیق: حسن حسن‌زاده آملی، قم: بوستان کتاب.
۳۶. کاپلستون، فردریک، (1368)، تاریخ فلسفه، ترجمه‌ی سیدجلال‌الدین مجتبوی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
۳۷. کاشانی، عبدالرزاق، (1368)، تفسیر قرآن کریم، تهران: ناصرخسرو.
۳۸. کاشانی، عبدالرزاق، (1381)، شرح منازل السائرین، چاپ دوم، قم: انتشارات بیدار.
۳۹. کلینی، محمد بن یعقوب، (1408ق)، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
۴۰. مازندرانی، ملاصالح، (1342)، شرح اصول کافی، تهران: المکتبة الاسلامیة.
۴۱. مجلسی، محمدتقی، (1404ق)، بحارالانوار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
۴۲. مصباح یزدی، محمدتقی، (1380)، اخلاق در قرآن، قم: مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
۴۳. مطهری، مرتضی، (1382)، انسان کامل، قم: صدرا.
۴۴. نراقی، محمدمهدی، (1381)، جامع السعادات، ترجمه‌ی جلال‌الدین مجتبوی، تهران: حکمت.
۴۵. همدانی، عبدالصمد، (1395)، بحر المعارف، تهران: نشر حکمت.
۴۶. یزدان‌پناه، یدالله، (1388)، مبانی و اصول عرفان نظری، چاپ دوم، قم: مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 392 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 479 |
||