| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,642 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,558,352 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,670,451 |
بررسی سیرتحول آوا در منظومه‌های عاشقانه (از آغاز شعر فارسی تاپایان قرن هشتم هجری) | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 8، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 51، اردیبهشت 1401، صفحه 195-224 اصل مقاله (550.47 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2021.39459.3949 | ||
| نویسندگان | ||
| پروانه صانعی1؛ حسین آقاحسینی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان. ایران | ||
| 2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| بررسی سیرتحول آوا در منظومه‌های عاشقانه (از آغاز شعر فارسی تاپایان قرن هشتم هجری) پروانه صانعی* حسین آقاحسینی ** چکیده زبان از مهم‌ترین ابزارهای انتقال پیام بین انسان‌هاست که شاعران از آن استفاده‌ی هنرمندانه می‌کنند. آن‌ها با استفاده از امکانات زبان، توانایی‌های خود را بروز می‌دهند و می‌کوشند دیگران را با دنیای خویش آشنا کنند. توجه و دقت در استفاده از آواها و واج‌های زبانی می‌تواند شاعر را در رسیدن به مقصود خویش و القای نوع ادبی اثر یاری دهد. در این پژوهش باتوجه به دیدگاه‌های صاحب‌نظران اروپایی مانند گرامون و ژانت و فارسی‌زبان همچون فارابی، ابن‌سینا و غیره سیر تحول آوایی و واجی در چهارده منظومه‌ی عاشقانه‌ی فارسی از آغاز تا پایان قرن هشتم‌هـ (جمعاً 64485 بیت) به‌شیوه‌ی استقرای تام و با بهره‌گیری از نرم‌افزار سیمیا بررسی شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، آواهای سایشی در این منظومه‌ها بیشترین کاربرد را دارند. آواهای خیشومی و روان به‌عنوان تسهیل‌کننده و ایجاد روانی در خوانش در جایگاه بعدی قرارمی‌گیرند. اگرچه آواهای انفجاری در منظومه‌های نخستین کاربرد وسیعی دارند؛ ولی به‌سبب غلبه‌ی سبک عراقی و نوع ادبی غنایی کم‌رنگ می‌شوند. نظامی و خواجوی کرمانی ازنظر استفاده‌ی صحیح و هدفمند از واج‌ها برای القای مفاهیم، در منظومه‌های عاشقانه‌ی خود، سرآمد شاعران در این دوران هستند. واژه‌های کلیدی: آوا، انفجاری، زبان، سایشی، منظومه‌ی عاشقانه. * دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات غنایی) دانشگاه اصفهان p.saneai68@gmail.com ** استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان h.aghahosaini@ltr.ui.ac.ir (نویسنده‌ی مسئول) تاریخ دریافت مقاله: 18/11/1399 تاریخ پذیرش مقاله: 20/6/1400 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: آوا؛ انفجاری؛ زبان؛ سایشی؛ منظومه‌ی عاشقانه | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابوعلی‌سینا. (1405). الشفا. به‌تحقیق عبدالحمید صبره و همکاران، قم: مکتبه آیه‌الله مرعشی.
اخوان‌الصفا. (1380). رسائل. ترجمه‌ی محمد شهریاری، تهران: نگاه معاصر.
امیرخسرو دهلوی. (1962). شیرین و خسرو. مقدمه‌ی غضنفر علی یف، مسکو: خاور.
ـــــــــــــــــ. (1965). مجنون و لیلی. مقدمه‌ی طاهراحمد اوغلی محرم اوف، مسکو: آکادمی‌علوم جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان و انستیتوی خاورشناسی.
ـــــــــــــــــ. (1972). هشت بهشت. تصحیح جعفر افتخار، مسکو: آکادمی‌علوم جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان و انستیتوی خاورشناسی.
ـــــــــــــــــ. (1975). خضرخان و دولرانی. تصحیح محمد وفا، دوشنبه: دانش.
بهادری، محمدجلیل؛ شیری، علی اکبر. (1392). «نقش و کارکرد آواها در شعرفارسی (با بررسی شعر حافظ)». زیباشناسی ادبی، دورهی4، شمارهی17، صص84-117.
پارساپور، زهرا. (1383). مقایسه‌ی زبان غنایی و حماسی با تکیه بر خسرو و شیرین و اسکندرنامه نظامی. تهران: دانشگاه تهران.
حسن دهلوی. (1383). عشق‌نامه. به‌اهتمام احمد بهشتی شیرازی و حمیدرضا قلیچ‌خانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
حق‌شناس، علی‌محمد. (1374). آواشناس (فونتیک). تهران: آگاه.
خواجوی کرمانی، محمودبن علی. (1350). گل و نوروز. به‌کوشش صدالدین عینی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1370). همای و همایون. به‌کوشش صدالدین عینی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
دیهیم، گیتی. (1358). درآمدی بر آواشناسی عمومی. تهران: دانشگاه تهران.
ذاکری، گیتا و همکاران. (1396). «آوا و معنا در شاهنامه». شعرپژوهی (بوستان ادب)، سال9، شمارهی1، بهار، پیاپی31، صص 98-120.
ریپکا، یان. (1383). تاریخ ادبیات ایران. ترجمه‌ی ابوالقاسم سری، تهران: سخن.
سلمان ساوجی. (1348). جمشید و خورشید. به‌اهتمام پ. اسموس و فریدن وهمن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
شهبازی، اصغر و همکاران. (1391). «الگوی بررسی زبان حماسی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دورهی 10، شمارهی 24، بهار، صص 143- 179.
صفا، ذبیح‌الله. (1339). تاریخ ادبیات ایران. ج5، تهران: سیروس.
عظیمی، محمدجواد. (1388). موسیقی شعر حافظ. تهران: نشر دانشگاهی.
عیوقی. (1343). ورقه و گلشاه. به اهتمام ذبیح‌الله صفا، تهران: دانشگاه تهران.
فخرالدین اسعدگرگانی. (1337). ویس و رامین. به اهتمام محمدجعفر محجوب، تهران: اندیشه.
قویمی، مهوش. (1383). آوا و القا: رهیافتی به شعر اخوان ثالث. تهران: هرمس.
مشتاق مهر، رحمان؛ بافکر، سردار. (1395). «شاخص‌های محتوایی و صوری ادب غنایی». پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 14، شمارهی 26، بهار و تابستان، صص 183-202.
مشکات‌الدینی، مهدی. (1370). دستور زبان بر پایه‌ی نظریه‌ی گشتاری. مشهد: دانشگاه فردوسی.
نزاری قهستانی. (1394). مثنوی ازهر و مزهر. به‌کوشش محمود رفیعی، تهران: هیرمند.
نصیرالدین طوسی. (1361). اساس الاقتباس. به‌تصحیح مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
نظامی، الیاس بن یوسف. (1388). خسرو و شیرین. تصحیح حسن وحیددستگردی، به‌کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
ـــــــــــــــــــــــــ. (1390الف). لیلی و مجنون. تصحیح حسن وحیددستگردی، به‌کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
ـــــــــــــــــــــــــ. (1390ب). هفت‌پیکر. تصحیح حسن وحیددستگردی، به‌کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
نیکوبخت، ناصر. (1383). «صوت آواها و نظریه منشاء زبان». پژوهش‌های ادبی، دورهی 1، شمارهی 3، صص 115-133.
وحیدیان‌کامیار، تقی. (1375). فرهنگ نام‌آوایی فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
Brown, Keith. ed. (2004). Encyclopedia of Language and Linguistics. Amsterdam: Elsevier. Bussmann, Hadumod. (2006) .Routledge Dictionary of Language and Linguistics. Translated and edited by Gregory Trauth and Kerstin Kazzazi, London and New York: Routledge. This edition published in the Taylor & Francis e-Library. Crystal, David. (2008). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. 6th ed., Singapore: Blackwell Publishing. Genette, Gerared. (1980). Narrative Discourse. Trans: J. E. Lewin. Ithaca: Cornell Univercity Perss. Grammont, Maurice). 1960.( Traite de phonetique, Delagrave. Paris. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 606 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 408 |
||
