| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,238 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,637,820 |
داستان‌های اپیزودیک در روایت‌های حماسی ایرانی و پیوند آن با قصه‌های پریان (بررسی موردی: شاهنامه و بهمن‌نامه) | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 7، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 50، بهمن 1400، صفحه 128-154 اصل مقاله (341.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2021.39582.3960 | ||
| نویسنده | ||
| فردین حسین پناهی* | ||
| استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان | ||
| چکیده | ||
| داستان‌های اپیزودیک در روایت‌های حماسی ایرانی و پیوند آن با قصه‌های پریان (بررسی موردی: شاهنامه و بهمن‌نامه) فردین حسین‌پناهی * چکیده وحدت و انسجام روایی و داستانی از ویژگی‌هایی است که از دیرباز به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم در نگاه به روایت‌های حماسی مطرح بوده است. حماسه‌های ایرانی به‌ویژه با توجه به متأخربودن زمان نگارش آن‌ها در مقایسه با حماسه‌های هندی و یونانی، گاه ساختاری اپیزودیک دارند و درخلال سلسله داستان‌ها، اپیزودهایی بدون ارتباط منسجم با داستان‌های پیش و پسِ خود آمده است، چنان‌که در ساختار کلان اثر حماسی نمی‌گنجند و به‌لحاظ ساختاری، روایت‌هایی فرعی هستند که به زنجیره‌ی خطی روایت حماسی افزوده شده‌اند. با توجه به بسامد این ویژگی در روایت‌های حماسیِ ایرانی، شناخت الگوهای روایی و اسطوره‌ایِ حاکم بر داستان‌های اپیزودیک از ضروریات پژوهش در این حوزه است. براین‌اساس با بررسی دو اثر شاهنامه و بهمن‌نامه یازده داستان اپیزودیک استخراج شده است؛ سپس با استخراج کمینه‌های رواییِ این داستان‌ها، تببین ساختار روایی آن‌ها، تحلیل ژرف‌ساخت اسطوره‌ای و بررسی چگونگی پیوند یافتن آن‌ها با ساختار کلان اثر در جریان تکوین روایت حماسی، در پی تبیین الگوهای روایی و اسطوره‌ایِ حاکم بر داستان‌های اپیزودیک در روایت‌های حماسی هستیم. نتایج تحقیق بیانگر تفاوت‌های قابل‌توجه خاستگاه‌ها و ساختارهای روایی و اسطوره‌ایِ این اپیزودها با ساختار کلان روایت‌های حماسی و ارتباط آن‌ها با قصه‌های پریان است. واژه‌های کلیدی: حماسه، وحدت، داستان‌های اپیزودیک، اسطوره، قصه‌های پریان. * استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان fardin.hp@uok.ac.ir تاریخ دریافت مقاله: 6/11/99 تاریخ پذیرش مقاله: 26/2/1400 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: حماسه؛ وحدت؛ داستان‌های اپیزودیک؛ اسطوره؛ قصه‌های پریان | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
آیدنلو، سجاد. (1384). «فرضیه‌ای درباره‌ی مادر سیاوش». نامه فرهنگستان، شماره‌ی 27، صص27-46.
ارجانی، فرامرز بن‌خداداد. (1347). سمک عیار. تصحیح پرویز ناتل‌خانلری، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ارسطو. (1353). فن شعر. ترجمه‌ی عبدالحسین زرین‌کوب، تهران: بنگاه ترجمه و نشرکتاب.
الیاده، میرچا. (1368). آیین‌ها و نمادهای آشناسازی؛ رازهای زادن و دوباره زادن. ترجمه‌ی نصرالله زنگویی، تهران: آگه.
ایرانشاه بن ابی‌الخیر. (1370). بهمن‌نامه. ویراسته‌ی رحیم عفیفی، تهران: علمی‌وفرهنگی.
برفر، محمد. (1389). آینه‌ی جادویی خیال: پژوهشی در قصه‌های پریان جهان (به‌ضمیمه‌ی سیزده افسانه‌ی جادویی). تهران: امیرکبیر.
بندهش. (1390). فرنبغ‌دادگی. گزارش مهرداد بهار، تهران: توس.
حمیدیان، سعید. (1387). درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی. تهران: ناهید.
خالقی‌مطلق، جلال. (1372). گل رنج‌های کهن (برگزیده‌ی مقالات درباره‌ی شاهنامه فردوسی). بهکوشش علی دهباشی، تهران: مرکز.
ــــــــــــــــــ (1390). «شاهنامه‌ی فردوسی؛ فردوسی و شاهنامه‌سرایی». به سرپرستی اسماعیل سعادت، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، صص157-280.
خواجوی‌کرمانی، ابوالعطا کمال‌الدین‌محمود. (1370). همای و همایون. بهکوشش کمال عینی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
دوستخواه، جلیل. (1384). شناخت‌نامه‌ی فردوسی و شاهنامه. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
ستاری، رضا و خسروی، سوگل. (1396). «بررسی مشابهت‌های پری و زن جادو در منظومه‌های حماسی پس از شاهنامه». متن‌پژوهی ادبی، شماره‌ی 74، صص7-30.
سرکاراتی، بهمن. (1378). سایه‌های شکار شده: گزیده مقالات فارسی. تهران: قطره.
شریفیان، مهدی و اتونی، بهزاد. (1392). «پدیدارشناسی زن جادو(با تکیه بر شاهنامه و شهریارنامه)». ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، شماره‌ی 32، صص129-167.
صفا، ذبیح‌الله. (1363). حماسه‌سرایی در ایران: از قدیمی‌ترین عهد تاریخی تا قرن چهاردهم هجری. تهران: امیرکبیر.
علیمرادی، معصومه و اشرف‌زاده، رضا. (1398). ««معشوقِ پهلوان»: بازشناخت صورت دوگانه‌ی کهن‌الگوی پری در تقابل با شش شخصیت حماسی». پژوهشنامه‌ی ادب غنایی، شماره‌ی 33، صص209-232.
فرانتس، ماری-لوئیز فن. (1396). تعبیر قصه‌های پریان و آنیما و آنیموس در قصه‌های پریان. ترجمه‌ی مهدی سررشته‌داری، تهران: مهراندیش.
فردوسی، ابوالقاسم. (1385). شاهنامه. تصحیح ژول مُل، تهران: الهام.
ــــــــــــــــ (1386). شاهنامه. تصحیح جلال خالقی‌مطلق، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
ــــــــــــــــ (1388). شاهنامه. براساس چاپ مسکو، بهکوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
کریستن‌سن، آرتور. (1355). آفرینش زیانکار در روایات ایرانی. ترجمه‌ی احمد طباطبایی، تبریز: مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
لوفلر-دلاشو، مارگریت. (1386). زبان رمزی قصه‌های پریوار. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: توس.
مالمیر، تیمور. (1387). «ساختار فنی شاهنامه». کاوش‌نامه، شماره‌ی16، صص199-224.
ـــــــــــــ (1388). «دیباچه در شاهنامه و رسالت فردوسی». مطالعات ایرانی، شماره‌ی 16، صص233-247.
مالمیر، تیمور و حسین‌پناهی، فردین. (1391). «اسطوره‌ی اژدهاکشی و طرح آن در شاهنامه فردوسی». شعرپژوهی (بوستان ادب)، شماره‌ی 14، صص147-171.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1395). «اهمیت «خوانش» در تکوین روایت‌های حماسی». جستارهای نوین ادبی، شماره‌ی 195، صص111-136.
مزداپور، کتایون. (1371). «افسانه‌ی پری در هزار و یک شب». شناخت هویت زن ایرانی در گستره‌ی پیشتاریخ و تاریخ، بهکوشش شهلا لاهیجی و مهرانگیز کار، تهران: روشنگران.
مظهر، سلیمان. (1420ق). اساطیر من الشرق. قاهره: دارالشروق.
میهن‌دوست، محسن. (1381). اوسنه‌های پهلوانی-تغزلی. تهران: مرکز.
نظامی، الیاس بن یوسف. (1382). هفت پیکر. کلیات خمسه نظامی. تصحیح وحید دستگردی، تهران: علم.
نولدکه، تئودور. (1384). حماسه ملی ایران. ترجمه‌ی بزرگ علوی، تهران: نگاه.
وراوینی، سعدالدین. (1355). مرزبان‌نامه. تصحیح محمد روشن، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
وندیداد. (1376). ترجمه‌ی هاشم رضی، تهران: فکر روز.
وینریچ، هارالد. (1374). «ساختارهای نقلیِ اسطوره». اسطوره و رمز: مجموعه مقالات، ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: سروش، صص81-99.
هانزن، کورت هاینریش. (1374). شاهنامه‌ی فردوسی ساختار و قالب. ترجمه‌ی کیکاووس جهانداری، تهران: فرزان روز.
یشت‌ها. (1377). ترجمه و تفسیر ابراهیم پورداود، تهران: اساطیر.
یونگ، کارل گوستاو. (1387). انسان و سمبل‌هایش. با همکاری ماری-لوئیز فن فرانتس و دیگران، ترجمه‌ی محمود سلطانیه، تهران: جامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 673 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 464 |
||
