| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 852 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,420,661 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,583,380 |
زمان و نمود در دستور سنتی زبان ترکی آذربایجانی در مقایسه با رویکرد نظام دستور نقشی | ||
| زبان‌شناسی و گویش‌های ایرانی | ||
| دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 8، شهریور 1400، صفحه 265-290 اصل مقاله (489.19 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jill.2021.40282.1247 | ||
| نویسندگان | ||
| بهرام مختاری خیاوی؛ مسعود ذوقی* ؛ نادر اسدی | ||
| گروه زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهر، آذربایجان شرقی، ایران. | ||
| چکیده | ||
| با توجه به این‌که منابع دستوری زبان ترکی آذربایجانی عموماً بر پایة دستور سنتی است و تمایزی بین عنصر زمان و نمود در این دستور صورت نگرفته است، بنابراین جستار حاضر به بررسی و مقایسة عنصر زمان و نمود در زبان ترکی و انگلیسی با رویکرد دستور نقشی هلیدی می‌پردازد. در مرحلة نخست تحلیل داده‌ها، پیوندهای زمان در زبان ترکی و سپس ساختار وجه در قالب جملات انگلیسی با معادل‌های ترکی‌شان مقایسه و بررسی شدند که این نتایج به دست آمد: در تمامی منابع دستور سنتی ترکی آذربایجانی، پیوندهای -ir، ar/әr و –miş که بیانگر فرآیند وقوع فعل هستند، به‌عنوان پیوندهای زمان در نظر گرفته شدند. به بیان دیگر، در دستور سنتی با نوعی از آمیختگی زمان و نمود مواجه هستیم. از طرف دیگر، این تکواژها در رویکرد دستور نقشی در گروه زمان‌داری‌ها قرار نمی‌گیرند، بلکه در بخش باقی‌مانده، نقش اول محمول‌ها یعنی فرآیند زمانی وقوع فعل را بازی می‌کنند. همچنین مشخص شد که تکواژ زمان حال در ترکی- برخلاف نگرش دستور سنتی- با عدم حضور پیوند زمان گذشته (di-) نمود پیدا می‌کند؛ یعنی با تکواژ صفر و مطابق دستور نقشی در بخش «محمول» واقع می‌شود. برخلاف زبان انگلیسی که تکواژهای زمان‌داری در مواردی به شکل ادغام با فعل واژگانی نمود پیدا می‌کنند، این تکواژها در ترکی همیشه به شکل تکواژ وابسته، به پایة فعل واژگانی متصل می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| باقی‌مانده؛ گرامر نقشی؛ زمان دستوری؛ محمول؛ نمود | ||
| مراجع | ||
|
ابوالحسنی چیمه، زهرا. (1383). پژوهش‌های در فعل‌های نمودی در زبان فارسی. مجموعه مقاله‌های ششمین کنفرانس زبان‌شناسی، به کوشش ابراهیم کاظمی. جلد 1. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی
ابوالحسنی چیمه، زهرا. (1390). انواع نمود واژگانی در افعال فارسی. مجله ادب فارسی دانشگاه تهران، 1، 6، صص101-120
احمدی گیوی، حسن. (1383). دستور تطبیقی زبان ترکی و فارسی. تهران: قطره.
استاجی، اعظم و فاخته نخاولی. (1391). بررسی نمود و انواع مختلف آن و تمایزات نمودی عمده در زبان فارسی. مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، به کوشش دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، صص. 33-41
خلخالی، عبدالعلی. (1387). قاعده زبان ترکی. تبریز: یاران.
رحمانی خیاوی، صمد. (1391). دستور زبان آذربایجانی. تبریز: اختر.
رضایی، والی. (1391). نمود استمراری در فارسی معاصر. مجله فنون ادبی، 4(1)، صص. 79-92.
فرزانه، محمدعلی. (1358). مبانی دستور زبان آذربایجانی. جلد (1). تهران: یاران.
گلفام، ارسلان. (1385). اصول دستور زبان. تهران: سمت.
مجیدی، مریم. (1388). جلوه‌ها و کارکردهای نمود فعل در فارسی. پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، (15)، صص. 145-158.
محمدی، علی. (1397). دستور زبان ترکی آذربایجانی. قم: رسالت یعقوبی.
مشکوةالدینی، مهدی. (1379). دستور زبان فارسی بر پایة نظریة گشتاری. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
میراحمدی، فرزاد. (1383). بررسی نظام وجه زبان فارسی براساس چارچوب نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
هادی، اسماعیل. (1374). ترکی هنر است. تبریز: احرار.
هلیدی، مایکل و رقیه حسن. (1393). زبان بافت و متن. ترجمه مجتبی منشی‌زاده و طاهره ایشانی. تهران: علمی.
Comrie, B. (1976). Aspect. Cambridge: Cambridge University Press Crystal, D. (1992). An encyclopedic dictionary of language and languages. Cambridge: Cambridge University Press. Eggins, s. (2004). An introduction to systemic functional linguistics. 2nd ed. London: Continuum. Halliday, M. A. K. (1985). An introduction to functional grammar. Oxford: Oxford University Press. Halliday, M., & C. Matthiessen. (2004). An introduction to functional grammar, 2nd ed. London: Arnold. Heine, B. (1997). Cognitive Foundations of Grammar. Oxford: Oxford University Press. Palmer, F. R. (1986). Mood and Modality. Cambridge: Cambridge University Press. Shopen, T. (1985). Language typology and syntactic description. Cambridge: Cambridge university press. Thompson. G. (2014). Introducing functional grammar. 3rd ed. London: Routledge Vendler, Z. (1967). Linguistics in philosophy. Ithaca: Cornell University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 591 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 342 |
||