| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,757 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,454 |
تحلیل نقش موقعیت در دانش‌های بلاغی و تحلیل انتقادی گفتمان با محوریت خسرو و شیرین نظامی | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 1، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 49، آذر 1400، صفحه 1-26 اصل مقاله (375.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2020.35635.3686 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا امینی شلمزاری1؛ محمدرضا نصراصفهانی* 2؛ سیده مریم روضاتیان2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| چکیده تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی بین‌رشته‌ای است که در آن سعی می‌شود نقش تحولات اجتماعی در مطالعات زبانی برجسته شود. این شیوه در پی آن است که نقش گفتمان را در روابط اجتماعی به‌ویژه روابطی که قدرت نابرابر را نشان می‌دهد، آشکار کند. فرکلاف، زبان‌شناس و پژوهشگر بریتانیایی، با ارائه‌ی مدل سه‌بعدی (توصیف، تفسیر و تبیین) چارچوب گسترده‌تری را برای این نظریه ایجاد کرد، به‌گونه‌ای که نقش موقعیت و اجتماع در آن به‌نحوچشمگیری برجسته شده است. به‌سبب گسترده‌بودن مباحث تحلیل گفتمان فرکلاف، در این پژوهش کوشش شده است تا مباحث گفتمان‌شناسی تنها در بخش واژه‌ها1 با علوم معانی، بیان و بدیع مقایسه و برای تحلیل خسرو و شیرین نظامی به کار گرفته شود. هدف این پژوهش آن است که با مقایسه‌ی دانش‌های بلاغی و رویکرد فرکلاف، تحلیل روشن‌تری از این رویکرد ارائه شود. نقش موقعیت و مقتضای حال در علم معانی به‌طورکامل بررسی شده؛ اما در علم بیان و بدیع به‌جز تعریض موردتوجه قرار نگرفته است. در نظریه‌ی فرکلاف موقعیت به‌همراه قدرت در تبیین مسائل مختلف به کار می‌رود. باتوجه به برجسته‌بودن نقش موقعیت در علم معانی و تحلیل گفتمان فرکلاف، کوشش شده است که نقش موقعیت در مباحث علم بیان و بدیع نیز تحلیل شود. از دستاوردهای این پژوهش آن است که نظامی در خسرو و شیرین در هر سه حوزه یعنی معانی، بیان و بدیع به نقش موقعیت و مقتضای حال مخاطب توجه داشته است. به بیان دیگر کوشیده‌ایم تا نشان دهیم بیان و بدیع در منظومه‌ی خسرو و شیرین در ساخت موقعیت برجسته برای کنش‌های کنشگران نقش اساسی و بنیادین ایفا می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: بلاغت؛ تحلیل گفتمان انتقادی؛ توصیف؛ خسرو و شیرین؛ فرکلاف؛ موقعیت | ||
| مراجع | ||
|
آقاحسینی، حسین، محبوبه همتیان. (1394). نگاهی تحلیلی به علم بیان. تهران: سمت.
آقازینالی، زهرا، حسین آقاحسینی. (1386). «مقایسه‌ی اجمالی صورخیال در بلاغت فارسی و انگلیسی». گوهر گویا، دوره‌ی 1، شماره‌ی 1، صص49-77.
آقاگل‌زاده، فردوس. (1394). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی.
امیرپور، فرزانه؛ روضاتیان، سیدمریم. (1397). «بررسی الگوی تحلیل گفتمان میشل فوکو و مباحث علم معانی در نامه‌های عاشقانه چهارمنظومه غنایی». متن‌شناسی ادب پارسی، شماره‌ی 2، پیاپی 38، صص53-79.
بستان، زهرا. (1391). «تحلیل گفتمان انتقادی هویت ایرانی در شاهنامه فردوسی». جامعه‌شناسی تاریخی، دوره‌ی 4، شماره‌ی 2، پاییز و زمستان، صص 145- 172.
تجلیل، جلیل. (1385). معانی و بیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ــــــــــــ (1385). جناس در پهنه ادب فارسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
حسینی‌مقدم، اسما، ابوالقاسم قوام. (1396). «تحلیل دگرگونی شخصیت شیرین از روایت فردوسی تا روایت نظامی با تکیه بر عناصر گفتمان‌مدار شاهنامه و خسرو و شیرین». متن‌شناسی ادب فارسی، شماره‌ی 4، زمستان، صص93-113.
حلمی، احمد کمال‌الدین. (1384). دولت سلجوقیان. ترجمه و اضافات عبدالله ناصری طاهری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
رستگارفسایی، منصور. (1369). تصویرآفرینی در شاهنامه فردوسی. شیراز: دانشگاه شیراز.
رضایی، رضا. (1394). «بلاغت اسلوب تکرار در مضامین طنز محمد مهدی جواهری و تحلیل معانی ثانویه». زبان و ادبیات عربی،شماره‌ی12،بهار و تابستان،صص101-136.
رمضانی سیاهرودی، صادق. (1395). بررسی و تحلیل گروه‌های فعلی در شاهنامه و خسرو شیرین با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه بین‌المللی قزوین.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1346). شعر بی‌دروغ شعر بی‌نقاب. تهران: محمد‌علی علمی.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1366). شاعر آینه‌ها. تهران: آگاه.
_____________________. (1385). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1386). معانی. تهران: میترا.
_____________. (1386). نگاهی تازه به بدیع. تهران: میترا.
علوی‌مقدم، محمد؛ اشرف‌زاده، رضا. (1390). معانی و بیان. تهران: سمت.
عبدالقاهر بن عبدالرحمن جرجانی. (1422). اسرار البلاغه فی علم بیان. تحقیق عبدالحمید هنداوی، لبنان: بیروت، دارالکتب العلمیه.
فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمه‌ی فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فخرالدین اسعدگرگانی. (1314). ویس و رامین. به کوشش مجتبی مینوی، تهران: بروخیم.
قجری، حسینعلی؛ نظری، جواد. (1392). کاربرد تحلیل‌گفتمان در تحقیقات اجتماعی. تهران: جامعه‌شناسان.
کزازی، میرجلال‌الدین. (1373). بدیع و زیبایی‌شناسی شعر پارسی. تهران: مرکز.
مصلح‌الدین سعدی. (1368). گلستان. تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
نظامی، الیاس‌بن‌یوسف. (1378). خسرو و شیرین. با حواشی حسن وحید دستگردی، تهران: قطره.
وحیدیان‌کامیار، تقی. (1375). «کنایه نقاشی زبان». نامه‌ی فرهنگستان، سال 2، شماره‌ی4، پیاپی 8، صص 55-69.
یورگنسن، ماریان؛ لوئیز فیلیپس. (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. تهران: نی.
یوسف بن محمد بن علی سکاکی. (1420). مفتاح العلوم. لبنان: بیروت، دارالکتب العلمیه.
Fairclough, Norman (1989). language and power, publish in the United states of America, by Longman Inc, New York.
------------------------- (2003). Anahysing Discourse, textual analysis for social reseaych, london, New York, Routledge.
oxford American Dictionary (2011). oxford: University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 957 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 448 |
||