| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,737 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,449 |
بررسی و تحلیل تکنیک‌های انضباطی گفتمان قدرت و شیوه‌های مقاومت کودک در نمایش‌نامه‌ی دیکته غلامحسین ساعدی | ||
| مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 10، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، شهریور 1401، صفحه 239-264 اصل مقاله (288.27 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jcls.2021.40028.1868 | ||
| نویسندگان | ||
| سارا مطوری* 1؛ فرامرز خجسته2؛ مصطفی صدیقی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان | ||
| چکیده | ||
| بررسی و تحلیل تکنیک‌های انضباطی گفتمان قدرت و شیوه‌های مقاومت کودک در نمایش‌نامه‌ی دیکته غلامحسین ساعدی سارا مطوری* فرامرز خجسته ** مصطفی صدیقی *** چکیده کودکی، مفهومی برساخته‌ی تاریخ و متأثر از گفتمان‌های گوناگون است. نمایش‌نامه یکی از بسترهایی است که می‌توان برای بازشناخت این تصویر و مفهوم در دوره‌ای خاص از آن بهره برد؛ زیرا نمایش‌نامه‌ها همچون دیگر آثار هنری، همراهی یا تقابل گفتمان‌ها را می‌توانند نشان دهند. غلامحسین ساعدی در نمایش‌نامه‌ی دیکته (1347ش) جدال دو گفتمان را که یکی متأثر از گفتمان قدرت و دیگری تحت تأثیر گفتمان مقاومت است به تصویر می‌کشد. گفتمان قدرت خواهان کودکی منقاد است و در این راه نهاد مدرسه با بهره‌گیری از تکنیک‌های انضباطی، تداوم‌بخش این گفتمان‌اند. گفتمان مقاومت نیز از ابزار و شیوه‌های گوناگونی بهره می‌برد؛ کودک در این نمایش‌نامه در میانه‌ی جدال این دو گفتمان است. این پژوهش با بهره‌گیری از آرای فوکو، تکنیک‌های انضباطی و منقاد‌ساز و شیوه‌های مقاومت و مبارزه‌ی کودک، این نمایش‌نامه را بررسی کرده و مشخص شد که گفتمان قدرت از تکنیک‌هایی مثل مرزبندی، ایجاد ترس از عاقبت بد و طرد، تهدید و تشویق برای به‌اطاعت‌واداشتن کودک سود می‌جوید. در مقابل کودک از شیوه‌هایی همچون سکوت و نافرمانی، پرسش‌گری و عصیان، خنده و استهزاء برای مقاومت استفاده می‌کند. واژه‌های کلیدی: دهه‌ی چهل، ساعدی، کودک، قدرت، مقاومت، نمایش‌نامه‌ی دیکته. * دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان saramatoori1981@gmail.com (نویسنده‌ی مسئول) ** دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان faramarz.khojasteh@gmail.com *** دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان navisa_man@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله: 19/12/1399 تاریخ پذیرش مقاله: 1/3/1400 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ساعدی؛ کودک؛ قدرت؛ مقاومت؛ دیکته | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
آلتوسر، لویی. (1395). ایدئولوژی و سازوبرگهای ایدئولوژیک دولت. ترجمه‌ی روزبه صدرآرا، تهران: چشمه.
احمدی، بابک. (1393). معمای مدرنیته. تهران: مرکز.
اعلم، مظفر. (1317). «نیروی ایمان». مجموعه سخنرانی‌ها و قطعات موسیقی و نمایش‌نامه‌های پرورش افکار. تهران: سازمان پرورش افکار.
امن‌خانی، عیسی؛ خوجه، عایشه. (1395). «ادبیات کودک و ایدئولوژی‌های معاصر». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره‌ی14، شماره‌ی42، صص 139-166.
امینی‌راد، کوثر. (1397). بررسی نمایش‌نامه‌های غلامحسین ساعدی با تکیه بر سمبولیسم سیاسی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی‌ارشد دانشگاه تبریز.
بر، ویوین. (1398). برساختگرایی اجتماعی. ترجمه‌ی اشکان صالحی، تهران: نی.
بشیریه، حسین. (1397). زمینه‌های اجتماعی انقلاب ایران. ترجمه‌ی علی اردستانی، تهران: نگاه معاصر.
بهرنگی، صمد. (1348). کندوکاو در مسائل تربیتی ایران. تهران: بامداد.
بیضایی، بهرام. (1387). نمایش در ایران. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
بی‌نظیر، نگین. (1397). «گفتمان قدرت و سازوکارهای تکنولوژی انضباطی؛ مطالعه موردی: قصه‌های مجید». مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، سال9، شماره‌ی17، صص21-48.
بیگدلو، رضا؛ شهیدانی، شهاب. (1396). «تحلیل نوسازی نظام آموزشی ایران در دهه‌ی چهل و اوایل دهه‌ی پنجاه: با تأکید بر کنفرانس انقلاب آموزشی رامسر». تاریخ ایران، دوره‌ی10، شماره‌ی3، صص25-44.
تبریزی، منصوره. (1393). «تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و اسقرایی». علوم اجتماعی، دوره‌ی21، شماره‌ی 64، صص105-138.
تجبر، نیما. (1390). نظریه‌ی طنز بر بنیاد متون برجسته‌ی طنز فارسی. تهران: مهرویستا.
جوادی، آسیه. (1393). تکه قبل از تکه‌شدن. تهران: افراز.
داوری‌اردکانی، رضا. (1390). درباره‌ی تعلیم و تربیت. تهران: سخن.
دستغیب، عبدالعلی. (1371). گرایش‌های متضاد در ادبیات معاصر ایران. تهران: خنیا.
دریفوس، هیوبرت ال؛ پل، رابینو. (1392). میشل فوکو: فراسوی ساختگرایی و هرمنیوتیک. ترجمه‌ی حسن بشیریه، تهران: نی.
دفتری، متین. (1317). «پرورش افکار». مجموعه سخنرانی‌ها و قطعات موسیقی و نمایش‌نامه‌های پرورش افکار. تهران: سازمان پرورش افکار.
ــــــــــــ. (1318). «گزارش عمومی پرورش افکار». مجموعه سخنرانی‌ها و قطعات موسیقی و نمایش‌نامه‌های پرورش افکار. تهران: سازمان پرورش افکار.
ذکایی، محمدسعید؛ ایمانی خوشخو، محمدجواد. (1397). «سلاح یا تسکین: سایبراتنوگرافی خنده‌ی سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری 1396». مطالعات رسانه‌های نوین، سال5، شماره‌ی20، صص1-36.
زرقانی، سیدمهدی. (1391). چشم‌انداز شعر معاصر ایران: جریان‌شناسی شعر ایران در قرن بیستم. تهران: ثالث.
زهری، ایرج. (1347). «دیکته و زاویه: آنجاکه عیان است، چه حاجت به بیان است». نگین، شماره‌ی45، صص 4-5.
ساعدی، غلامحسین. (1348). پرواربندان. تهران: نیل.
____________. (1351). پنج نمایش‌نامه از انقلاب مشروطیت. تهران: امیرکبیر.
____________. (1353). لال‌بازی‌ها. تهران: پیام.
____________. (1393). دیکته و زاویه. تهران: نگاه.
____________. (1395). چوب بدست‌های ورزیل. تهران: نگاه.
سعدی، مصلح‌الدین. (1383 الف). گزیده‌ی گلستان: دامنی از گل. تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: سخن.
____________. (1383 ب). گزیده‌ی بوستان: در آرزوی خوبی و زیبایی. تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: سخن.
شهری، جعفر. (1371). طهران قدیم. ج1، تهران: معین.
صدیق، عیسی. (1317). «از آموزشگاه چه می‌خواهیم». مجموعه سخنرانی‌ها و قطعات موسیقی و نمایش‌نامه‌های پرورش افکار، تهران: سازمان پرورش افکار.
صنعتی، محمد. (1388). «گفت‌وگو درباره‌ی روشن‌فکری». بخارا، شماره‌ی71، صص 227- 260.
عرفی‌نژاد، شقایق. (1394). «نشانه‌شناسی مکان در نمایش‌نامه‌های دیکته و گلدونه خانم». آزما، شماره‌ی110، صص38-40.
فوکو، میشل. (1378). مراقبت و تنبیه (تولد زندان). ترجمه‌ی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نی.
_______. (1389). تئاتر فلسفه. ترجمه‌ی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
_______. (1398). اراده به دانستن. ترجمه‌ی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 658 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 391 |
||
