| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 862 |
| تعداد مقالات | 7,675 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,669,355 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,743,838 |
نگرش جنسیتی به قصاص مادر در برابر قتل فرزند از منظر هرمنوتیک فلسفی | ||
| مطالعات حقوقی | ||
| مقاله 3، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 39، فروردین 1400، صفحه 55-86 اصل مقاله (473.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jls.2021.37907.3990 | ||
| نویسندگان | ||
| سیده نگین حسن زاده خباز1؛ سیدمحمدجواد ساداتی* 2؛ عبدالرضا جوان جعفری3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2استادیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 3دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| نظام اجتماعی، ساختاری شکل‌یافته از تعامل خردهنظامهایی متعدد است که به صورت پیوسته بر یکدیگر تأثیر گذاشته و از هم تأثیر میپذیرند. شبکه ارزشها، نهادها و قواعد موجود در هر خردهنظام ارتباطی مستقیم با شبکه ارزشی، نهادی و قواعد سایر خردهنظام‌ها دارد. خردهنظام کیفر نیز از این قاعده فراگیر مستثنا نیست. شبکه ارزشی-هنجاری، قواعد و نهادهایی که در بطن خردهنظام کیفر وجود دارند، به شیوهای انکارناپذیر از ساختار سایر خردهنظام‌ها تأثیر میپذیرند. تأثیرپذیری خردهنظام کیفر از سایر پدیدارها بهویژه از آن روست که در بطن این خردهنظام، ارزش یا هنجاری مستقل وجود ندارد و کارکرد خردهنظام مذکور، حراست از ارزشهایی است که مستقیماً در بطن سایر خردهنظام‌ها وجود دارد؛ چنانکه، نهاد مجازات از ارزشهای جاری فرهنگی و اقتصادی در هر جامعه حراست میکند. از نگاه پژوهش حاضر، یکی از مهمترین آثار این وابستگی هویتی مجازات به پدیدارهای اجتماعی، تأثیرپذیری از نگرشهای جنسیتی است که در بطن پدیدارهایی همچون فرهنگ و اقتصاد جاری هستند. بر همین اساس، پژوهش پیشرو با بهره‌گیری از روش ادراک هرمنوتیک فلسفی تلاش میکند تا این فرضیه را مورد ارزیابی قرار دهد که تمایز میان کارکرد و جایگاه زنان و مردان در خردهنظامهایی همچون فرهنگ، اقتصاد و سیاست به تولید شبکهای از هنجارها دامن زده و سپس، به شیوهای بی کم‌وکاست خود را به خردهنظام مجازات نیز تحمیل میکنند. بر این اساس، میتوان چنین پنداشت که تمایز میان قواعد کیفری زنان و مردان انعکاسی از تفاوت در جایگاه و کارکردهای اجتماعی ایشان است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادراک تاریخ‌مند؛ قصاص مادر در برابر قتل فرزند؛ نظریه کیفری شریعت؛ نگرش جنسیتی؛ هرمنوتیک فلسفی | ||
| مراجع | ||
|
الف. فارسی
آزاد، علیرضا (1393) مبانی فهم قرآن و هرمنوتیک فلسفی (بررسی و نقد رهاوردهای اندیشه گادامر در مبانی فهم قرآن)، رساله برای اخذ مدرک دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی مشهد.
آزاد، علیرضا، آزاد، تکتم و لعل روشن، فاطمه (1395) «مبانی مشترک اصول فقه و هرمنوتیک کلاسیک در فهم متن»، مجله فقه و اصول، دوره 48، شماره 2، صص 9-28.
آصفی، سید محمدمهدی (1393) جستارهایی در فقه اسلامی، قم: بوستان کتاب.
الهی خراسانی، علی (1398) «نشست نقد خوانش برتری مردان بر زنان در قرآن و پرسش و پاسخ چالشی»، بازیابی شده 10 اردیبهشت 1399، به آدرس:
https://t.me/ali-elahi-khorasani
ابوزید، نصر حامد (1398) معنای متن: پژوهشی در علوم قرآن، ترجمه مرتضی کریمی‌نیا، تهران: طرح نو.
ابوزید، نصر حامد (1383) نقد گفتمان دینی، ترجمه حسن یوسفی اشکوری و محمد جواهر کلام، تهران: انتشارات یادآوران.
پایگاه جامع استاد شهید مرتضی مطهری (1391) «تأثیر جهان‌بینی فقیه در فتواهایش»، بازیابی شده 5 خرداد 1399، به آدرس:
http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=395&BookArticleID=129296
پایگاه استنادی آیت‌الله‌العظمی سید کمال حیدری، بازیابی شده 2 اردیبهشت 1399، به آدرس:
http://alhaydari.com/fa
پایگاه اطلاعرسانی مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی جناتی، فتاوای منتخب، بیتا، بازیابی شده 29 شهریور 1399، به آدرس:
http://www.jannaati.com/far/index.php?page=6
جوان جعفی بجنوردی، عبدالرضا و ساداتی، سید محمدجواد (1398) جامعه‌شناسی کیفر و واقعیت چندگانه مجازات، دایره المعارف علوم جنایی، کتاب چهارم، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: انتشارات میزان.
حائری، محمدحسین؛ مرادی گلستانی، مرتضی (1391) «پژوهش فقهی در مسئله قصاص مادر در قتل فرزند»، فقه و اصول، دوره 44، شماره 89، صص 89-104.
حجازی، بنفشه (1381)، ضعیفه: بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر صفوی، تهران: قصیده‌سرا.
حجازی، بنفشه (1394) تاریخ خانم‌ها: بررسی جایگاه زن ایرانی در دوره قاجار، تهران: قصیده‌سرا.
حسینی طهرانی، محمدحسین (1429) رساله نکاحیه کاهش جمعیت ضربهای سهمگین بر پیکر مسلمین، مشهد: نشر دوره علوم و معارف اسلامی.
خضری، زهرا (1389) بررسی ریشههای ساختار مردسالارانه در خانواده ایرانی، رساله برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
زاهدی، محمدصادق؛ ابراهیمی سه گنبد، مجید (1393) «سرشت وحی: مقایسه آرای مرتضی مطهری و نصر حامد ابوزید»، تأملات فلسفی، دوره 4، شماره 12، صص 163-143.
زیویار، فرهاد؛ شاکری خوئی، احسان؛ اعتمادی بزرگ، امیر (1393) «بازشناسی گزارههای هرمنوتیک فلسفی و بررسی و نقد آن»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، سال چهاردهم، شماره 2، صص 27-66.
ساداتی، سیدمحمدجواد (1398) مجازات و کنترل اجتماعی؛ تبارشناسی پیوند قدرت و واکنش های کیفری، چ 1، تهران: انتشارات میزان.
سالار، صدیقه؛ تاجیک، الهه (1389) «تأثیر هرمنوتیک در فهم قرآن»، فروغ وحدت، دوره ششم، شماره 21، صص 19-37.
شیل، لیدی مری (1368) خاطرات لیدی شیل، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران: نشر نو.
صانعی، یوسف (1388) استفتائات قضایی (جلد یکم)، قم: انتشارات پرتو خورشید.
صانعی، یوسف (1378) «تأملاتی درباره تمایز جنسی و احکام مجازات در اسلام». فصلنامه علمی پژوهشی متین، دوره 2، شماره 2، صص 9-34.
عابدی سر آسیا، علیرضا (1396) هرمنوتیک و اصول فقه: درآمدی بر قصدی گرایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
عضد الدوله، احمد میرزا (1376) تاریخ عضدی، تهران: نشر علم.
عرب صالحی، خدا خواست (1387) «گادامر و تاریخ‌مندی فهم»، فصلنامه قبسات، دوره 13، شماره 49، صص 137-162.
عرب صالحی، محمد (1389) «تاریخ‌مندی معرفت»، ذهن، دوره 11، شماره 44، صص 71-106.
فضلی، قاسم (1394) «ارتباط بین فهم و زبان در اندیشه ویتگنشتاین و گادامر»، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای معرفت‌شناختی، دوره 4، شماره 9، صص 141-166.
کولیور رایس، کلارا (1366) زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان، چ 1، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس.
مجتهد شبستری، محمد (1381) هرمنوتیک، کتاب و سنت؛ فرآیند تفسیر وحی، چ 5، تهران: طرح نو.
مجتهد شبستری، محمد (1384) نقدی بر قرائت رسمی از دین، چ 3، تهران: طرح نو.
ملکی، ژیلا (1389) بررسی اندیشههای هرمنوتیکی مارتین هایدگر و پیامدهای تربیتی آن، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، گروه علوم تربیتی.
موحدی نیا، راضیه؛ ربانی، حسام‌الدین (1395) «بررسی رویکرد تاریخ‌مندانه به معرفت دینی با تأکید بر نگاه تاریخی به قرآن»، پژوهشهای معرفت‌شناختی، دوره 5، شماره 12، صص 150-123.
موسوی بجنوردی، محمد. (1377) «اسلام خشونت نسبت به زن را نمیپذیرد»، حقوق زنان، دوره 12، شماره 3، صص 5-9.
موسوی عقیقی، محمد. (1398). «همسر کشی به سبک ایرانی»، بازیابی شده 15 اسفند 1398، به آدرس:
http://mousaviaghighi.blog.ir/1398/08/18/%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%D9%87-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%DA %A9%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%A8 %DA%A9-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C
مهرپور، حسین (1395) مباحثی از حقوق زن از منظر: حقوق داخلی، مبانی فقهی و موازین بین المللی، تهران: اطلاعات.
مهریزی، مهدی (1386) شخصیت و حقوق زن در اسلام، چ 2، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
مهرورزیان، طاهره (1394) «علل تفاوت تفاسیر فقها و اندیشمندان مسلمان درباره حقوق سیاسی- اجتماعی زنان از متون ثابت دینی»، پژوهشنامه زنان، سال ششم، شماره 2، صص 14-170.
میر شمسی، صدیقه (1387) «آشنایی با علم هرمنوتیک و مکاتب مختلف آن با نگاهی به اندیشههای امام خمینی»، فصلنامه علمی پژوهشی متین، دوره 10، شماره 38، صص 143-163.
نصری، عبدالله (1392) «بررسی تطبیقی هرمنوتیک فلسفی از نگاه علامه جعفری و گادامر»، غرب‌شناسی بنیادی، دوره 4، شماره 1، صص 113-133.
نیک‌فال، حمیده (1391) فهم در نزد گادامر، رساله برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
واعظی، احمد و دیگران (1384) «میزگرد هرمنوتیک»، نامه فرهنگ، دوره 3، شماره 58، صص 30-47.
واعظی، احمد (1397) درآمدی بر هرمنوتیک، چ 8، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
ب. عربی
ابوزید، نصر حامد (2007) دوائر الخوف، بیروت: المرکز الثثقافی العربی.
الفضلی، عبدالهادی (1426 ق) ولایة المرأه فی الإسلام، المنهاج، العدد 39. 9-33.
حب الله، حیدر (2011) حجیة السنة فی الفکر الإسلامی، بیروت: مؤسسه الإنتشار العربی.
حسینی حائری، سید کاظم (1415) القضاء فی الفقه الاسلامی، قم: مجمع الفکر الإسلامی.
سیستانی، علی (1414 ق) قاعده لاضرر و لاضرار، قم: مکتب آیه الله العظمی السید السیستانی.
شهید ثانی، زین الدین بن علی (1413) مسالک الافهام إلی تنقیح شرائع الاسلام، قم: موسسه المعارف الاسلامیه.
شهید ثانی، زین الدین بن علی (1368) الروضه البهیه فی شرح اللمفه الدمشقیه، قم: مکتبه الداوری.
طوسی، محمد بن الحسن (1417 ق) الخلاف، قم: جامعه المدرسین.
طوسی، محمد بن الحسن (1387) المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: مکتبه المرتضویه.
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981 م) الحکمه المتعالیه فی أسفار العقلیه الأربعه. جلد 7. بیروت: دار أحیاء التراث العربی.
فضل الله، محمد حسین (1420) دنیا المرأه، قم: دارالملاک.
نجفی، محمد حسن (1362) جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ج. انگلیسی
Gadamer, Hans-Georg (2004) Truth and Method, translatin by J. Weinsheimer & D.G. Marshall, second edition, London and New York: Continuum.
Heidegger, Martin (1962) Being and Time, Basil black well.
Heidegger, Martin (1987) An Introduction to Metaphysics, Ralph Mankeim, New Haven, Yale University Press.
Page, Carl (1957) Philosophical Historicism and the Betrayal of First Philosophy, The Pennsylvania State University Press.
Palmer, Richard E. (1969) Hermeneutics, Evanston, Northwestern University Press.
Ricoeur, Paul (1981) Hermeneutics and the Human Sciences, John, B. Thompson, Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 579 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 524 |
||