| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,222 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,637,803 |
رهیافت‌هایی به مفهوم و خاستگاه «طنین» در شعر و اندیشه‌ی طاهره صفارزاده | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 6، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 50، بهمن 1400، صفحه 99-126 اصل مقاله (370.32 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2020.37723.3825 | ||
| نویسندگان | ||
| منوچهر جوکار* 1؛ قدرت قاسمی پور2؛ بهمن ساکی3 | ||
| 1دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 2اهواز، دانشگاه شهید چمران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان و ادبیات فارسی | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| چکیده | ||
| منوچهر جوکار * قدرت قاسمی‌پور** بهمن ساکی*** چکیده طاهره صفارزاده (۱۳15-۱۳۸۷)، شاعر، نظریه‌پرداز، مترجم و استاد دانشگاه از شاعران برجسته و پیشرو شعر مدرن فارسی در دهه‌های چهل و پنجاه خورشیدی به شمار می‌رود. او که دانش‌آموخته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی و نقد ادبی از دانشگاه شیراز و آیووای امریکا بود، رویکردی علمی به شعر و مسئله‌ی ادبیات داشت و معتقد به شعری متعهدانه و روشنگرانه بود که بر مخاطب تأثیر عمیق‌تری بگذارد. بر همین اساس صفارزاده نظریه‌ای ادبی باعنوان «شعرِ طنین» را در شعر معاصر فارسی پیشنهاد کرد و کوشید بوطیقای شعر خود را بر آن استوار کند. او کلیت نظریه‌ی خود را در عبارتِ «طنین حرکتی است که حرف من در ذهن خواننده می‌آغازد»، گنجانیده است. با گذشت حدود پنج دهه از طرح نظریه‌ی طنین و نگارش مقالاتی درباره‌ی وجوه مختلف آثار ادبی صفارزاده، به مسئله‌ی چیستی و چگونگی شعرِ طنین و میزان توفیق و کاربست آن چنان‌که باید، پرداخته نشده است. در این مقاله ضمن تعیین و تبیین واژگان اساسی و کلیدی نظریه‌ی طنین، کوشیده‌ایم ازمنظر رهیافت‌های مختلف به مفهوم، خاستگاه، چیستی و چگونگی کاربرد آن در شعر و اندیشه‌ی صفارزاده دست یابیم. برابر یافته‌های این پژوهش، مهم‌ترین شگردهای صفارزاده برای ایجاد طنین در ذهن مخاطب و تأثیرگذاری بر او، شگردهای تداعی و تکرار به شیوه‌های گوناگون ادبی است. او هم فرم و هم محتوا را بستر ایجاد طنین در شعر می‌کند و هر دو را متقابلاً از یکدیگر متأثر می‌سازد. با همه‌‌ی این کوشش‌ها، نظریه‌ی شعری طنین با استقبال چندانی ازطرف شاعران روبه‌رو نشده است. واژه‌های کلیدی: شعر فارسی، صفارزاده، شعر طنین، تداعی، تکرار، ناقوس. * دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز m.joukar@scu.ac.ir(نویسنده‌ی مسئول) ** دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز gh.ghasemi@scu.ac.ir *** دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز bahman_saki@yahoo.com تاریخ دریافت مقاله: 11/4/99 تاریخ پذیرش مقاله: 6/10/99 | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: شعر فارسی؛ صفارزاده؛ شعر طنین؛ تداعی؛ تکرار؛ ناقوس | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. (1379). ترجمه‌ی مهدی الهی قمشه‌ای، تهران: گلی.
انوری، حسن. (1386). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
باشلار، گاستون. (1394). «پدیدارشناسی شعر». ترجمه‌ی علی مرتضوی، ارغنون. شماره‌ی 14، صص 129-146.
براتی‌فر، پیروز. (1396). طنین واژه‌ها (پژوهشی پیرامون موسیقی شعر طاهره صفارزاده). تهران: فرهنگ مانا.
پورنامداریان، تقی، (1377). خانه‌ام ابری است. تهران: سروش.
تسلیمی، علی، (1387). گزاره‌هایی در ادبیات معاصر ایران. تهران: اختران.
حقوقی. محمد. (1386). بیدارگری در علم و هنر (شناخت‌نامه‌ی طاهره صفارزاده). به کوشش سیدعلی محمد رفیعی، تهران: هنر بیداری.
حمیدیان، سعید. (1381). داستان دگردیسی. تهران: نیلوفر.
خلیلی، احمد و همکاران. (1392). «نقد شعر طاهره صفارزاده». تاریخ ادبیات، دوره‌ی اول، شماره‌ی 72، صص109-130.
رفیعی. علی‌محمد. (1386). بیدارگری در علم و هنر (شناخت‌نامه‌ی طاهره صفارزاده). تهران: هنر بیداری.
شاملو، احمد. (1383). هوای تازه. تهران: نگاه.
__________. (1397). نظریه‌ی شعر سپید (حرف‌های احمد شاملو درباره‌ی شعر و شاعری). گردآوری و تدوین هیوا مسیح، تهران: سرزمین اهورایی.
صفارزاده. طاهره. (1365الف). حرکت و دیروز. شیراز: نوید.
_____________. (1365ب). بیعت با بیداری. شیراز: نوید.
_____________. (1365ج). طنین در دلتا. شیراز: نوید.
_____________. (1365د). سفر پنجم، شیراز: نوید.
_____________. (1365هـ). سد و بازوان، شیراز: نوید.
_____________. (1366). دیدار صبح، شیراز: نوید.
_____________. (1384) هفت سفر. تهران: برگ زیتون.
_____________. (1386الف). دفتر دوم. تهران: هنر بیداری.
_____________. (1386ج). در پیشواز صلح. تهران: هنر بیداری.
_____________. (1386د). بیدارگری در علم و هنر (شناختنامه طاهره صفارزاده). به‌کوشش سیدعلی محمد رفیعی، تهران: هنر بیداری.
_____________. (1387). طنین بیداری. تهران: تکا(توسعه‌ی کتاب ایران).
کینزلر. لارنس ای و فرای. آستین آر. (1351). مبانی اکوستیک. ترجمه‌ی ضیاءالدین اسماعیل بیگی و مهدی برکشلی، تهران: امیرکبیر.
مصاحب، غلامحسین. (۱۳۸۱). دایره‌المعارف فارسی. تهران: امیرکبیر.
مقدادی. بهرام. (1393). دانش‌نامه نقد ادبی از افلاتون تا به امروز. تهران: چشمه.
میراحسان، میراحمد. (۱۳۸5). «سوفیای شیعی». شعر(شعر- شناخت طاهره صفارزاده)، شماره‌ی 47، صص 25-33.
والری، پل. (1394). «شعر و تفکر انتزاعی». ترجمه‌ی هاله لاجوردی، ارغنون، شماره‌ی 14، صص 1-25.
ولِک. رنه. (1379). تاریخ نقد جدید. ترجمه‌ی سعید ارباب شیرانی، ج2، تهران: نیلوفر.
ـــــــــ. (1379). تاریخ نقد جدید. ترجمه‌ی سعید ارباب شیرانی، ج3، تهران: نیلوفر.
ـــــــــ. (1383). تاریخ نقد جدید. ترجمه‌ی سعید ارباب شیرانی، ج5، تهران: نیلوفر.
ـــــــــ. (1385). تاریخ نقد جدید. ترجمه‌ی سعید ارباب شیرانی، ج6، تهران: نیلوفر.
یوشیج، نیما. (1346). ناقوس. تهران: مروارید. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 585 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 483 |
||