| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,700 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,435 |
جستاری در کارکرد نمادین رنگ و انواع دلالت‌های آن در شعر کودک و نوجوان دهه‌ی شصت تا هشتاد | ||
| مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 2، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 25، شهریور 1401، صفحه 25-54 اصل مقاله (666.17 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jcls.2020.36724.1781 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدیه اسلامیت* 1؛ سید محمود الهام بخش2؛ محمد کاظم کهدویی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تخصصی | ||
| 2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد | ||
| 3دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد | ||
| چکیده | ||
| رنگ‌ها ورای ظاهر خود، مفاهیم گوناگونی دارند و تکیه‌گاه افکار و احساسات نمادین به شمار می‌آیند. نماد، مخاطب را به درنگ بر معنای شعر وا می‌دارد و لذت مشارکت در خلق معنای متن را فراهم می‌کند. این مقاله به بررسی اشعار کودک و نوجوان از چشم‌انداز نماد رنگ و توجه به این امر که کدام رنگ‌ها در شعر کودک و نوجوان در موقعیت نمادین قرار دارند و چه مفاهیمی را القا می‌کنند، پرداخته است. پس از انتخاب نُه شاعر کودک و نوجوان، از میان 134 مجموعه شعری که دسترسی به آن‌ها ممکن شده است، تنها در 32 مجموعه، رنگ‌هایی با ویژگی نمادین مشاهده شده است. این مقاله، به روش توصیفی‌تحلیلی، ضمن بیان فراوانی هرکدام از رنگ‌های نمادین در شعر شاعران منتخب و همچنین بیان بسامد آن‌ها در هرکدام از گروه‌های سنی (ب، ج، د و ه)، دلالت‌های هر رنگ را در اشعار مدّنظر، بررسی و با شعر کهن و معاصر مقایسه کرده و میزان تازگی یا تداول آن‌ها را نشان می‌دهد. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که رنگ‌های سیاه، سفید، سبز و سرخ در شعر کودک و نوجوان بیش از رنگ‌های دیگر، ویژگی نمادین یافته‌اند؛ سیاه برای بیان ظلمت فقر، گمراهی، ظلم و خفقان به کار رفته است. سفید، پاکی و معصومیت، امید و آگاهی را القا می‌کند و سبز، رنگ طبیعت، امید، امنیت و بیانگر مفاهیم مذهبی است. رنگ سرخ نیز با مفهوم شهید و شهادت، زیبایی، عشق، شرم و گاه تشویش گره خورده است. بیشتر نمادهای رنگ در این حوزه، نمادهای مرسوم شعر فارسی‌اند. از میان شاعران منتخب نیز بیوک ملکی، جعفر ابراهیمی، مصطفی رحمان‌دوست و قیصر امین‌پور، از نمادهای رنگ بیش از بقیه شاعران بهره گرفته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: آشنایی‌زدایی؛ رنگ‌های نمادین؛ شعر کودک و نوجوان؛ نمادهای مرسوم | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی، جعفر. (1375). ای ایران. تهران: سوره.
ـــــــــــــــ. (1382). سیب و پرنده. تهران: کتاب نیستان.
ـــــــــــــــ. (1372). لبخند شبنم‌ها. تهران: مدرسه.
اسلامیت، مهدیه. (1398). کارکرد نماد، اسطوره و تمثیل در شعر کودک و نوجوان. پایان‌نامه‌ی دکتری دانشگاه یزد.
الیوریو فراری، آنا. (1371). نقاشی کودکان و مفاهیم آن. تهران: دستان.
امین‌پور، قیصر. (1373). ظهر روز دهم. تهران: سروش.
ــــــــــــــ. (1368). مثل چشمه، مثل رود. تهران: سروش.
ایتن، یوهانس. (1357). عناصر رنگ. ترجمه‌ی حسن ملجائی، تهران: دانش تایپ.
بهار، مهرداد. (1376). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگاه.
پاشایی، کامران و همکاران. (1394). «بررسی نماد رنگ در آثار سعدی». بهارستان سخن، دوره‌ی2، شماره‌ی29، صص61-82.
حسن‌لی، کاووس؛ احمدیان، لیلا. (1386). «کارکرد رنگ در شاهنامه‌ی فردوسی (با تکیه بر سیاه و سفید)». ادب پژوهی، دوره‌ی1، شماره‌ی2، صص143-166.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ . (1387). «بازنمود رنگ‌های سرخ، زرد، سبز و بنفش در شاهنامه‌ی فردوسی». نشریه‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال10، شماره‌ی23، صص59-89.
حسن‌لی کاووس؛ صدیقی، مصطفی. (1382). «تحلیل رنگ در سروده‌های سهراب سپهری». نشریه‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه باهنر کرمان، شماره‌ی13، پیاپی 10، صص61-103.
داد، سیما. (1387). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
دوبوکور، مونیک. (1373). رمزهای زنده جان. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: مرکز.
رحمان‌دوست، مصطفی. (1363). چشمه‌ی نور. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــــــــــــ. (1369). کوچه‌های آبی. تهران: محراب قلم.
ــــــــــــــــــــــ. (1374). موسیقی باد. تهران: مدرسه.
ــــــــــــــــــــــ. (1379). گل لبخند و سلام. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ــــــــــــــــــــــ. (1380). آسمان هنوز آبی‌است. تهران: محراب قلم.
ــــــــــــــــــــــ. (1384). کاش حرفی بزنی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
روحانی، مسعود؛ عنایتی، محمد. (1390). «نگاهی تحلیلی به کارکرد رنگ در شعر «م. سرشک». ادب و زبان، شماره‌ی29، پیاپی26، صص157-181.
سان، هوارد و دوروتی. (1378). زندگی با رنگ. تهران: حکایت.
ستاری، جلال. (1376). مدخلی بر رمز‌شناسی‌عرفانی. تهران: مرکز.
سلاجقه، پروین. (1385). از این باغ شرقی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1350). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
شعبان‌نژاد، افسانه. (1386). بزرگراه. تهران: توکا.
ــــــــــــــــ. (1370). یک‌کاسه شبنم. تهران: مدرسه.
ــــــــــــــــ. (1370). شکوفه‌های برفی. تهران: قدیانی (کتاب‌های شکوفه).
شعبانی، اسدالله. (1373). ساز من ساز جیرجیرک. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
ـــــــــــــــ. (1376). شیشه‌های آسمان. تهران: امیرکبیر.
شوالیه، ژان و آلن‌گربران. (1379). فرهنگ نمادها. ترجمه‌ی سودابه فضایلی، ج3، تهران: جیحون.
صالحی، آتوسا. (1375). با اجازه‌ی بهار. تهران: نقطه.
علی‌اکبرزاده، مهدی. (1378). رنگ و تربیت. تهران: میشا.
کارکیا، فرزانه. (1375). رنگ، بهره وری و نوآوری. تهران: دانشگاه تهران.
کشاورز، ناصر. (1370). دانه‌ها، گنجشک‌ها، پروانه‌ها. تهران: کوچک جنگلی.
ـــــــــــــ. (1377). هرچه هستی بهترینی. تهران: سروش.
ـــــــــــــ. (1377). میوه‌هایشان سلام، سایه‌هایشان نسیم. قدیانی (کتاب‌های بنفشه).
ـــــــــــــ. (1378). حسن‌کچل تو کوچه دنبال یک کلوچه. تهران: افق (کتاب‌های فندق).
کوپر، جی. سی. (1379). فرهنگ مصور نمادهای سنتی. ترجمه‌ی ملیحه کرباسیان، تهران: فرهاد.
گرین و همکاران. (1376). مبانی نقد ادبی. ترجمه‌ی فرزانه طاهری، تهران: نیلوفر.
لوشر، ماکس. (1376). روان‌شناسی و رنگ‌ها. ترجمه‌ی منیرو روانی‌پور، تهران: فرهنگستان یادواره.
ماسن، پاول هنری و دیگران. (1368). رشد و شخصیت کودک. ترجمه‌ی مهشید یاسایی، تهران: مرکز.
مرادی، محمد. (1395). «تنوع متمایز رنگ در اشعار حسین منزوی و تحلیل جلوه‌های نوآورانه و تقلیدی آن». شعرپژوهی، شماره‌ی3، پیاپی29، صص139-163.
مزینانی، محمد‌کاظم. (1386). صندلی‌ها خسته‌اند. تهران: مؤسسه‌ی فرهنگی منادی تربیت.
ملکی، بیوک. (1366). ستاره‌‌باران. تهران: برگ.
ـــــــــــ. (1370). بر بال رنگین‌کمان. تهران: سروش.
ـــــــــــ. (1371). پشت یک لبخند. تهران: قدیانی.
ـــــــــــ. (1376). از هوای صبح. تهران: سروش.
ـــــــــــ. (1382). باغی از ستاره چیدن. تهران: کتاب نیستان.
ـــــــــــ. (1389). مترسک عاشق بود. تهران: افق.
نیکوبخت، ناصر؛ قاسم‌زاده، سیدعلی. (1384). «زمینه‌های نمادین رنگ در شعر معاصر». نشریه‌ی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره‌ی18، پیاپی15، صص209-238.
نیما یوشیج. (1368). درباره‌ی شعر و شاعری. به‌کوشش سیروس طاهباز، تهران: دفترهای زمانه.
واردی، زرین‌تاج؛ مختارنامه، آزاده. (1386). «بررسی رنگ در حکایت‌های هفت‌پیکر نظامی». ادب‌پژوهی، دوره‌ی1، شماره‌ی2، صص 167-189. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 593 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 412 |
||
