| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,515,819 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,638,171 |
نقد و بررسی کارکرد انواع قهرمانان در قصه ی بلند عامیانه ی جنیدنامه | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 5، دوره 4، شماره 3، آذر 1391، صفحه 93-114 اصل مقاله (274.96 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2012.593 | ||
| نویسندگان | ||
| یداله جلالی پندری؛ سکینه عباسی* | ||
| دانشگاه یزد | ||
| چکیده | ||
| جنیدنامه، پیش‌درآمد داستان بلند ابومسلم‌نامه، داستانی نیمه حماسی- نیمه غنایی از نوع عامیانه است که ماجرای تلاش‌های موازی سیدجنید، جدّ خیالی ابومسلم خراسانی، در راه رسیدن به معشوق (رشیده‌ی پری) و مسلمان کردن ساکنان سرزمین‌های فراواقعی قصه را بیان می‌کند. در این قصه، قهرمان از یک‌سو به پیامبر (ص) و ائمه‌ی اطهار (ع) و از سوی دیگر، به پریان وابستگی نسبی پیدا می‌کند. هم‌چنین وی ضمن یافتن ابزار جادویی پهلوانان و پادشاهان حماسی و اسطوره‌ای ایرانی، وجهه‌ای ملی می‌یابد تا به این ترتیب، رؤیای فره ایزدی، پهلوانی و شاهی برای ابومسلم خراسانی، به عنوان انسانی قهرمان‌گونه و نه سرداری طغیان‌گر، محقق شود. در مقاله حاضر، پس از ارائه‌ی ساختار متن، انواع قهرمانان ثابت قصه که در دو گروه زمینی و فرازمینی دسته‌بندی شده‌اند، از نظر کارکرد و نقش مورد بررسی قرار گرفته‌است. حاصل کار نشان می‌دهد که در بازآفرینی سرگذشت شخصیت‌های تاریخی بر اساس ژانر قصه‌های کهن، پردازندگان با استفاده از جنبه‌های اساطیری، حماسی و عامیانه‌ی ایرانی و غیرایرانی، به خلق قهرمانی پرداخته‌اند که قدرت فرازمینیش، وی را از محدودیت انسان زمینی رهانده است تا به این ترتیب، سنت قهرمان پروری خود را در برابر تصورات بیگانگان، برتری دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابومسلم‌نامه؛ جنیدنامه؛ حماسه؛ دیو و پری؛ قصه‌ی بلند عامیانه‌ی فارسی؛ قهرمانان؛ نقش | ||
| مراجع | ||
|
آیدنلو، سجاد. (1384). «اسب دریایی در داستان‌های پهلوانی». مجله‌ی مطالعات ایرانی دانشگاه کرمان، سال 4، شماره‌ی 7، صص 15-38.
اسدی طوسی. (1354). گرشاسپ‌نامه. با تصحیح حبیب یغمایی، تهران: طهوری.
پراپ، ولادیمیر.(1368).ریخت‌شناسی قصه‌ی پریان.ترجمه‌ی فریدون بدره‌ای، تهران: توس.
پورداوود، ابراهیم. (1356). یشت‌ها. ج1و2؛ تهران: دانشگاه تهران.
جیحونی، مصطفی. (1372). «گوسان یا مهربان». فصلنامه‌ی کتاب پــاژ، شماره‌ی11-12، صص19-41.
حسن‌آبادی، محمود. (1378). «حماسه و هیاهو، شیوه‌ی انتقال حماسه‌ها در مقایسه‌ی سازه شناختی سمک عیار، ابومسلم‌نامه و شاهنامه‌ی فردوسی». مجله‌ی علمی- پژوهشی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنرکرمان، شماره‌ی 23، پیاپی20، صص20-58.
خواجه‌پور، محمدرضا. (1363). فیزیک و واقعیت. تهران: خوارزمی.
دیکسون کندی، مایک. (1385). دانش‌نامه‌ی اساطیر یونان و روم. ترجمه‌ی رقیه بهزادی، تهران: طهوری.
دلاشوا، لوفلر. (1369). زبان رمزی قصه‌های پری‌وار. ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: توس.
ذکاء، یحیی. (1366). «یک تصنیف قدیمی شیرازی». مجله‌ی شعر و موسیقی در ایران، تهران: هیرمند، صص107-113.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1379). دو قرن سکوت. تهران: نشر سخن.
شوالیه، ژان ژاک و دیگران. (1387). فرهنگ نمادها. 5 ج، ترجمه‌ی سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
شهیدی صالحی، عبدالحسین. (1379). «ذوالجناح». دایرَه‌المعارف تشیع. ج8، تهران: نشر شهید محبّی، صص46-45.
صفا، ذبیح‌الله. (1387). حماسه‌سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.
طرطوسی (طرسوسی)، ابوطاهر. (1380). ابومسلم‌نامه. 4 ج، به کوشش حسین اسماعیلی، تهران: قطره.
فردوسی، ابوالقاسم. (1379). شاهنامه. ج1، بر اساس چاپ مسکو، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
فریزر، جیمز جرج. (1383). شاخه‌ی زرین (پژوهشی در جادو و دین). ترجمه‌ی کاظم فیروزمند، تهران: آگاه.
کمپل، ژوزف. (1389). قهرمان هزارچهره. ترجمه‌ی شادی‌خسروپناه، تهران: گل آفتاب.
مارزلف، اولریش. (1376). طبقه‌بندی قصه‌های ایرانی. ترجمه‌ی کیکاووس جهانداری، تهران: سروش.
محجوب، محمدجعفر. (1382). ادبیات عامیانه‌ی ایران. ج1 و 2، به کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه.
محجوب، محمدجعفر. (1382). «ابومسلم‌نامه، سرگذشت ابومسلم خراسانی». ادبیات عامیانه‌ی ایران (مجموعه مقالات درباره‌ی افسانه‌ها و آداب و رسوم مردم ایران)، به کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه، صص 301-333.
مؤذن جامی، محمدمهدی. (1388). ادب پهلوانی. تهران: ققنوس.
یوسفی، غلامحسین. (1356). «ابومسلم، تبردار خراسانی». برگ‌هایی در آغوش باد، غلامحسین یوسفی، مشهد: توس، صص 685-694.
Uther, Hans's jorg. (2004). The Typology of International Folktales. Helsinki: Folklore Fellow Communication. Yearzely, Macleod. (1924). The Folklore of Fairy Tale. London: Watts and co. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,182 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 882 |
||