| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 852 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,420,810 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,583,433 |
بررسی فقهی- حقوقی وضعیت اقلیت‌های دینی شناخته‌نشده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | ||
| مطالعات حقوقی | ||
| دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 37، آبان 1399، صفحه 191-218 اصل مقاله (426.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jls.2020.37025.3876 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا عالی پناه* 1؛ رضا بکشلو2؛ علیرضا محرابی‌زاده3 | ||
| 1استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2دانشجوی دوره دکتری حقوق عمومی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| 3دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| با توجه به حضور گروه‌های مختلف نژادی، قومی، زبانی، دینی و مذهبی در جای‌جای ایران، حقوق این گروه‌ها هماره مورد توجه بوده است. این مباحث با پیروزی انقلاب اسلامی جنبه‌های جدیدی نیز به خود گرفته و حقوق این گروه‌ها، به‌ویژه اقلیت‌های دینی به یکی از کانونی‌ترین مسائل و چالش‌های اجتماعی، سیاسی و حقوقی کشور بدل شده و ابعاد بین‌المللی نیز پیدا کرده است. اصل ١٣ قانون اساسی، زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان را تنها اقلیت‌های دینی شناخته‌شده ایرانی اعلام کرده و همین امر منشأ تقسیم اقلیت‌های دینی ایرانی به دو قسم «شناخته‌شده» و «شناخته‌نشده» شده است. مجلس خبرگان قانون اساسی کوشیده است با تصویب اصل ١٤ پایانی بر مباحث پیرامون عدم شناسایی برخی اقلیت‌ها باشد که به علت برخی از ابهام‌های مفاد این اصل، کوشش موفقی به نظر نمی‌رسد. پس از آن نیز مقنن عادی به هنگام تصویب قانون مجازات اسلامی در سال ١٣٩٢ برای نخستین بار در تاریخ حقوق ایران از زمان مشروطه تاکنون از ایرانیانی سخن گفته که ذمی، معاهد و مستأمن نیستند که این امر منشأ بحث‌های جدیدی در خصوص اقلیت‌های مذکور شده است. لذا، پرسش از وضع حقوقی اقلیت‌های دینی شناخته‌نشده در حقوق اساسی ایران را می‌توان سؤال اصلی این نوشتار دانست که با روش تحلیلی–توصیفی بررسی و تلاش شده یک جمع قابل‌قبول بین اقتضائات تابعیت و عدم شناسایی این اقلیت‌ها ارائه شود. این مهم بدون توجه به آموزه‌های فقهی، به‌عنوان مبنای نظام حقوقی جمهوری اسلامی، میسور نیست و لذا پژوهش حاضر به انطباق تحلیل خود بر موازین اسلامی التزام دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقلیت‌های دینی؛ اقلیت‌های دینی شناخته‌نشده؛ امان؛ حقوق اقلیت‌ها؛ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمیان، حجت‌الله (1391) «حقوق خاص اقلیت‌های دینی در نظام حقوقی ایران با تأکید بر قانون اساسی»، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 29، صص 243-266.
ابوالحسینی، علی‌اکبر (1383) «همزیستی مسالمت آمیز با غیرمسلمان در قالب قرارداد امان»، فقه و مبانی حقوق، شماره 1، صص 19-41.
اداره کل فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1364) صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج 1، چ 1، تهران: اداره کل فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
حاجی ده آبادی، احمد (1382) «تأملی پیرامون قصاص مسلمان در مقابل کافر»، نامه مفید، شماره 40، صص 62-39.
خامنه‌ای، آیت‌الله سید علی (1388) أجوبه الإستفتائات، احمدرضا حسینی، چ 55، تهران: چاپ و نشر بین‌الملل.
رجبی، ابوذر (1394) «تحلیل کثرت‌گرایی هنجاری در پرتو اصل چهاردهم قانون اساسی ج.ا.ا» پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شماره 15، صص 53-74.
عمیدز نجانی، عباسعلی؛ کرمی، حامد (1389) «ماهیت سرزمین در فقه امامیه»، حقوق اسلامی، شماره 27، صص 7-27.
کعبی، آیت‌الله عباس (1395) «تحلیل مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران، مبانی اصل سیزدهم قانون اساسی»، پژوهشکده شورای نگهبان، شماره مسلسل: 13950011.
معین، محمد (1381) فرهنگ فارسی، عزیز الله علیزاده، ج 1، چ 4، تهران: راه نو.
مهر پور، حسین (1376) حقوق بشر و راهکارهای آن، چ 1، تهران: اطلاعات.
میرمحمدی میبدی، سید مصطفی و اصلانی، فیروز (1397) «وضعیت حقوقی غیر اهل کتاب از منظر اصل چهاردهم قانون اساسی»، دانش حقوق عمومی، شماره 22، صص 100-75.
ورعی، سید جواد (1385) مبانی و مستندات قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، چ 1، قم: دبیرخانه مجلس خبرگان.
هاشمی، سید محمد (1396) حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج 1، چ 14، تهران: میزان.
ب. عربی
قرآن کریم.
بجنوردی، آیت‌الله سید حسن (1419 ق) القواعد الفقهیه، ج 3، چ 1، قم: الهادی.
خامنه‌ای، آیت‌الله سید علی (1396) ثلاث رسائل فی‌الجهاد: الأمان و الصابئه و المهادنه، چ 1، تهران: فقه روز.
سبزواری، آیت‌الله سیدعبدالأعلی (1413 ق) مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج 15، چ 4، قم: مؤسسه المنار.
شهید اول، محمد بن مکى (1410 ق) اللمعه‌الدمشقیه فی فقه‌الإمامیه، محمدتقى مروارید، چ 1، بیروت: دارالتراث و الدار‌الإسلامیه.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1410 ق) الروضه‌البهیه فی‌شرح اللمعه‌الدمشقیه، سیدمحمد کلانتر، ج 2، چ 1، قم: داورى.
شیخ طوسى، محمد بن حسن (1387 ق) المبسوط فی فقه‌الإمامیه، سیدمحمدتقى کشفى، ج 2 و 4 و 7، چ 3، تهران: المکتبه‌المرتضویه لإحیاء الآثارالجعفریه.
صاحب جواهر، محمدحسن نجفی (1404 ق) جواهرالکلام فی‌شرح شرائع‌الاسلام، عباس قوچانی، ج 21 و 28 و 35، چ 7، بیروت: دارإحیاء التراث‌العربی.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1412 ق) منتهی‌المطلب فی تحقیق‌المذهب، ج 14 و 15، چ 1، مشهد: مجمع البحوث‌الاسلامیه.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1413 ق) قواعد‌الأحکام فی‌معرفه الحلال‌والحرام، ج 1، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1414 ق) تذکره الفقهاء، ج 9، چ 1، قم: مؤسسه آل‌البیت.
علامه حلى، حسن بن یوسف (1420 ق) تحریر الأحکام‌الشرعیه على مذهب‌الإمامیه، ابراهیم بهادری، ج 2، چ 1، قم: مؤسسه امام‌صادق.
کاشف الغطاء، شیخ جعفر (1422 ق) کشف الغطاء عن مبهمات شریعه الغراء، ج 4، چ 1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات‌اسلامی.
مؤسسه دائرةمعارف الفقه الإسلامی (1431 ق) موسوعه الفقه‌الإسلامی طبقا لمذهب أهل‌البیت، ج 17، چ 1، قم: مؤسسه دائرةمعارف الفقه‌اسلامی.
محقق حلى، جعفر بن حسن (1408 ق) شرائع‌الاسلام فی‌مسائل الحلال‌والحرام، عبدالحسین بقال، ج 1، چ 2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
محقق کرکی، على بن حسین (1414 ق) جامع‌المقاصد فی‌شرح القواعد، ج 3، چ 2، قم: مؤسسه آل‌البیت.
ج. انگلیسی
Diversity Training University International (2008) Cultural Diversity Glossary of Terms, Diversity Training University International Publications Division. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,071 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 726 |
||