| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 859 |
| تعداد مقالات | 7,646 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,580,693 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,686,368 |
تحلیل گفتمان روابط قدرت بین کنشگران در داستان‌های تألیف‌شده برای کودکان ایرانی به زبان فارسی با رویکردشناختی | ||
| مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، اسفند 1400، صفحه 69-96 اصل مقاله (687.5 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jcls.2020.34136.1713 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه خیرآبادی* 1؛ فردوس آقاگل‌زاده2؛ ارسلان گلفام3؛ عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا4 | ||
| 1دانشجوی دکترا/ دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2استاد زبان‌شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران | ||
| 3دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 4دانشیار زبان شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران | ||
| چکیده | ||
| در بیشتر موقعیت‌های ارتباطی، قدرت کنشگران بر کنش‌های زبانی تأثیر می‌‌گذارد و گفت‌وگویی را شکل می‌دهد که نشان‌دهنده‌ی فرادستی یا فرودستی طرفین گفت‌وگو است. روابط قدرت در داستان‌های کودکانه نیز مانند هر گفتمان دیگری برقرار است و چگونگی تعاملات شخصیت‌های داستانی را تعیین می‌کند. این پژوهش بر آن است تا انواع این روابط و اهداف گفتمانی آن‌ها را در متون داستانی کودکان شناسایی کند تا الگوهای ذهنی مرتبط با روابط قدرت را که در تولید این متون ایفای نقش کرده‌اند، مشخص کند. برای دستیابی به این هدف، راهبردهای زبانی متأثر از روابط قدرت بین کنشگران در چارچوب تحلیل گفتمان اجتماعی‌شناختی وندایک (2000) و نظریه‌ی الگوهای ذهنی تحلیل شده است. روش تحقیق، توصیفی‌تحلیلی و شیوه‌ی گردآوری داده‌ها به این گونه بوده که پیکره‌ای متشکل از صد داستان چاپ‌شده‌ی ناشران کتاب کودکان در گروه‌های سنی «الف»، «ب» و «ج» مطالعه شده است. از این پیکره، سی داستان به روش هدفمند انتخاب و روابط قدرت بین شخصیت‌ها تحلیل گردیده است. براساس نتایج، کلان‌ساختاری که تولید متون بر مبنای آن شکل گرفته، سلطه‌گری را همواره محکوم به شکست نشان داده است. به‌عبارت دیگر، الگوی ذهنی به‌کاررفته در تولید متون داستانی برای کودکان ایرانی به زبان فارسی از کلیشه‌ی روابط قدرت مسطح، همبستگی و برابری بین کنشگران پیروی کرده و روابط فرادست، فرودست را به حاشیه رانده است. این کلیشه، دیدگاه اجتماعی فارسی‌زبانان را به صاحبان قدرت می‌نمایاند. برنامه‌ریزان آموزشی، نویسندگان، مترجمان و ویراستاران حوزه‌ی کتاب کودک می‌توانند از نتایج این تحقیق استفاده کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: الگوهای ذهنی؛ تحلیل گفتمان انتقادی؛ داستان کودکان؛ زبان‌شناسی‌شناختی؛ قدرت | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
آقاگل‌زاده، فردوس. (1394). زبان‌شناسی کاربردی. تهران: علمی.
بی‌نظیر، نگین. (1397). «گفتمان قدرت و سازوکارهای تکنولوژی انضباطی: مطالعه‌ی موردی قصه‌های مجید». مطالعات ادبیات کودک، سال9، پیاپی17، صص21-48.
پورگیو، فریده؛ ذکاوت، مسیح. (1389). بررسی نقش‌های جنسیتی در «خاله‌سوسکه». مطالعات ادبیات کودک، سال1، شمارهی2، صص27-43.
تیموریان، آناهیتا. (1393). سارای مهربان. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
رحمانی، حسین. (1393). «نگاهی به قدرت و جنسیت از منظر ادب و بی‌ادبی در رمان‌های نوجوانان فارسی‌زبان». زبان و زبان‌شناسی، دوره‌ی10، شمارهی20، صص31-56.
طاقدیس، سوسن. (1395). گاو بزرگ بزرگ. تهران: مدرسه.
علی‌پور، پروین. (1391). کوچولوی مهربان. تهران: مدرسه.
ــــــــــــــ. (1395). تولدی دوباره. تهران: مدرسه.
محمدی، محمدهادی. (1394). گربه و پلنگ. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
محمودی‌تازه‌کند، فاطمه. (1391). «گفتمان، قدرت و زبان در قصه‌های بهرنگی از دیدگاه تاریخ‌گرایی نوین». نقد ادبی، سال5، شمارهی 17، صص175-191.
Beeman, O. W. (1986). Language, Status and Power in Iran Advances in Semiotics, Indiana University Press, Bloomington.
Faiclough, N. (1995). Critical Discourse Analysis, Longman, London and New York.
Faiclough, N. (2001). Language and Power (second Edition), England, Pearson Education Limited.
Habermas, J. (1988). On the logic of the social sciences, translated by Shierry Weber, N. and A. S. Jerry, Massachusetts Institute of Technology, Maple Vale, US.
Johnstone, B. (2008). Discourse Analysis (second Edition), Blackwell Publishing, UK.
Lehtonen, S. (2007). Feminist Critical discourse analysis and children’s fantasy fiction – modelling a new approach, www.researchgate.net
Nair, R. and R, Talif. (2010). lexical choices and the construction of gender in Malaysian children’s literature, Kajian Malaysia, 28(2):137-159.
Van Dijk, T. A. (2000). Ideology and discourse: a multidisciplinary introduction. In Giles, H. and R. P. Robinson (ed), Handbook of social psychology and language, (163-183), Chichester. Wiley.
Van Dijk, T. A. (2008). Discourse and power, New York, Palgrave/Macmillan.
Van Dijk, T. A. (2015). Critical Discourse Analysis, In D. Tannen, H. Hamilton, & D. Schiffrin (Eds.), Handbook of Discourse Analysis. Second Edition. (1, 466-485). Chichester: Wiley Blackwell.
Wodak, R. (1989). Introduction, in R. Wodak (ed.), Language, Power and Ideology, (i–ix), Amsterdam, John Benjamins.
Wodak, R. & Meyer, M. (2009). Critical Discourse Analysis: History, Agenda, Theory, and Methodology, www.researchgate.net
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 603 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 392 |
||
