| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 851 |
| تعداد مقالات | 7,575 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,413,771 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,580,469 |
بررسی و تحلیل کارکرد صفت در غزل‌های طنز و حسبحال حافظ بر اساس تئوری ارزیابی نقشگرای هالیدی | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 4، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 49، آذر 1400، صفحه 79-104 اصل مقاله (418.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2020.36408.3681 | ||
| نویسندگان | ||
| مژگان پهلوانی1؛ منوچهر تشکری* 2؛ نصرا... امامی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 2استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز گروه زبان و ادبیات فارسی | ||
| 3استاد دانشگاه شهید چمران اهواز گروه زبان و ادبیات فارسی | ||
| چکیده | ||
| چکیده یکی از راه‌های شناخت عمق و غنای غزل حافظ می‌تواند استفاده از نظریات نوین باشد؛ بنابراین در جستار حاضر مجموعه غزل‌های طنز و حسبحال حافظ با استفاده از نظریه‌ی «زبانشناسی نظام‌مند نقشگرای هالیدی» که در تجزیه‌وتحلیل متون گفتاری، نوشتاری، ادبی و سبک‌شناسی کاربرد فراوانی دارد، بررسی و تحلیل شده است. در این غزل‌ها و براساس تئوری ارزیابی که یکی از سه نظام تشکیل‌دهنده‌ی نقش بینافردی است و در ریزنظام نگرش، سه حوزه‌ی احساسی «تأثیر، قضاوت و قدردانی» قابل‌طرح است، بیشترین بسامد صفت‌ها به‌ترتیب در حوزه‌ی داوری، تقدیر و انفعال کاربرد دارند. این نکته نشان می‌دهد که حافظ در این غزل‌ها از واژه‌هایی که بیانگر احساسات و فرایند ذهنی واکنش‌ها باشد، کمتر استفاده کرده و درمقابل، بیشترین استفاده را از واژه‌های بیانگر ارزیابی رفتار بشری برده است. ازسویی بسامد صفاتی که در نقش‌های غیرتوصیفی به کار رفته‌اند، بیشتر از صفاتی است که نقش توصیفی دارند و علت این امر، بزرگ‌نمایی، تأثیرگذاری و بلاغت بیشتر است. نتیجه‌ی فوق بیانگر این است که کاربرد صفات در غزل‌های حافظ، با فرانقش بینافردی در دستور نقشگرای هالیدی انطباق دارد؛ بنابراین با استناد به بسامد دقیق نقشِ استخراجشده از این غزل‌ها، اطلاعات مفید و ارزنده‌ای در قالب جدول و نمودار ارائه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: غزل حافظ؛ صفت؛ هالیدی؛ تئوری ارزیابی؛ زبانشناسی نقش‌گرا | ||
| مراجع | ||
|
آقاگل‌زاده، فردوس. (1384). «کاربرد آموزه‌های نقش‌گرا در تجزیه و تحلیل متون ادبی». نشریه‌ی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد، دوره‌ی 38، شمارهی 2، صص 1-۲۱.
ــــــــــــــــــ و همکاران. (1390). «سبک‌شناسی داستان بر اساس فعل رویکرد نقشگرای». سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال4، شمارهی 1، پیاپی11، صص2۴۳-2۵۴.
اسلامی ندوشن، محمدعلی. (1374). ماجرای پایان‌ناپذیر حافظ. تهران: یزدان.
امیرخانلو، معصومه. (1394). «سبک‌شناسی غزلیات حافظ بر اساس فعل رویکرد نقش‌گرا». ادب فارسی، سال 5، شمارهی2، (پیاپی16)، صص169-186.
انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن.(1396). دستور زبان فارسی 2. تهران: فاطمی.
ایران‌زاده، نعمت‌اللّه؛ مرادی، کبری.(1394).«بررسی شعر یادداشت‌های درد جاودانگی قیصر امین‌پور بر اساس نظریه نقشگرای هلیدی». متن‌پژوهی ادبی، شمارهی65، صص7-22.
پورنامداریان، تقی؛ ایشانی، طاهره. (1389). «تحلیل انسجام و پیوستگی در غزلی از حافظ با رویکرد زبانشناسی نقش‌گرا». زبان و ادبیات فارسی، سال 18، شمارهی 67، صص 7-43.
حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد. (1359). دیوان اشعار. به تصحیح و توضیح پرویز ناتل خانلری، تهران: خوارزمی.
حجازی‌فرد، محمد و همکاران. (1397). «نگاهی تازه به سبک غزلسرایی حافظ و طبقه‌بندی موضوعی غزل‌ها». سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال11، شمارهی2، پیاپی40، صص 1۳۱-1۵۱.
حلبی، علی‌اصغر. (1377). طنز و شوخ‌طبعی در ایران. تهران: بهبهانی.
خمسه، شروین. (1395). «تحلیل گفتمان شعر پنجره از فروغ فرخزاد ازمنظر زبانشناسی سیستمی- نقش‌گرا». مطالعات نقد ادبی، سال11، شمارهی44، صص ۹-۴۰.
رزمجو، حسین. (1372). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: آستان قدس رضوی.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1373). از کوچه رندان. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. (1389). معانی (ویرایش دوم). تهران: میترا.
قیصری، ابراهیم. (1393). یک نکته از این معنی. تهران: جامی.
مجیدی، ستاره. (1390). «ساخت اطلاع در زبان فارسی در چارچوب نقشگرای نظام‌مند و دستور نقش و ارجاع». نامه فرهنگستان، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شمارهی 7، ویژه‌نامه، صص ۱۸۳-۲۰۸.
مصاحب، غلامحسین. (1391). دایره‌المعارف فارسی، تهران: امیرکبیر.
معین، محمد. (1357). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
مهاجر، مهران؛ نبوی، محمد. (1393). به سوی زبانشناسی شعر. تهران: آگه.
ناتل‌خانلری، پرویز. (1373). دستور زبان فارسی. تهران: توس.
وحیدیان کامیار، تقی. (1393). بدیع از دیدگاه زیبایی‌شناسی. تهران: سمت.
هالیدی، مایکل؛ حسن، رقیه. (1395). زبان، بافت و متن جنبه‌هایی از زبان در چشم اندازی اجتماعی- نشانه‌شناختی، ترجمه‌‌ی مجتبی منشی‌زاده و طاهره ایشانی، تهران: علمی.
Martin, J. White. P. (2005). The Language of Evaluation: Appraisal in English. Hampshire New York: Macmillan.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 580 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 428 |
||