| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 874 |
| تعداد مقالات | 7,803 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,218,023 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,164,672 |
واکاوی اراده‌ی آزاد از روزن اصل علیت، در آرای علامه جعفری و ویتگنشتاین متقدم | ||
| فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز | ||
| دوره 20، شماره 74، خرداد 1399، صفحه 67-88 اصل مقاله (369.82 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jrt.2020.5684 | ||
| نویسندگان | ||
| مرضیه صادقی1؛ مرتضی زارع گنجارودی* 2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه قم | ||
| 2دانشکده الهیات رشته فلسفه و کلام اسلامی | ||
| چکیده | ||
| علامه جعفری و ویتگنشتاین متقدم دو فیلسوفی هستند که صورت‌بندی آن‌ها از بحث اراده‌ی آزاد، ارتباط تنگاتنگی با اصل علیت دارد. می‌توان قرابت و هم‌گرایی دیدگاه این دو فیلسوف را در چنین مباحثی ارزیابی کرد: تفکیک میان اراده و جهان، وجودنداشتن شبکه‌ی علی میان اراده و کنش انسان، نقش محوری منِ مابعدالطبیعی و سوژه‌ی متافیزیکی در اراده‌ی انسان و تسری اصل علیت به‌مثابه پیش‌فرض ذهنی انسان در سنجش وقایع. وانگهی، می‌توان درباب تفاوت‌های نگرش این دو فیلسوف نیز سخن گفت. به‌این‌صورت که علامه جعفری به دوگانگی میان من متافیزیکی و اراده قائل است؛به‌نحوی که من بر اراده و جهان تأثیر علی (غیر از فیزیک کلاسیک) می‌نهد. اما در فلسفه‌ی ویتگنشتاین، اراده‌ی متافیزیکی با سوژه‌ی متافیزیکی این‌همان است و ازآنجاکه در مرز عالم قرار دارد، پیوندی با جهان نخواهد داشت. نوآوری این مقاله در تحلیل تطبیقی اراده‌ی آزاد از دریچه‌ی اصل علیت است که به هم‌گرایی آرای دو فیلسوف در بسترهای بینشی متنوع اشاره می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژگان کلیدی: 1. اراده‌ی آزاد؛ 2. علامه جعفری؛ 3. منِ متافیزیکی؛ 4. ویتگنشتاین | ||
| مراجع | ||
|
۱. ادواردز، پل، (۱۳۷۸)، فلسفه‌ی اخلاق، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان. ۲. جعفری‌تبریزی، محمدتقی، (۱۳۸۴)، قرآن، نماد حیات معقول، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. ۳. جعفری‌تبریزی، محمدتقی، (۱۳۹۲الف)، حقوق جهانی بشر و کاوش‌های فقهی، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. ۴. جعفری‌تبریزی، محمدتقی، (۱۳۹۲ب)، تکاپوی اندیشه‌ها، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. ۵. جعفری‌تبریزی، محمدتقی، (۱۳۹۲ج)، بررسی افکار دیوید هیوم و برتراند راسل، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. 6. جعفری‌تبریزی، محمدتقی، (۱۳۹۳الف)، تحقیقی در فلسفه‌ی علم، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. 7. جعفری‌تبریزی، محمدتقی، (۱۳۹۳ب)، معرفت‌شناسی، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. 8. جعفری‌تبریزی، محمدتقی، (۱۳۹۴الف)، جبر و اختیار، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. 9. جعفری‌تبریزی، محمدتقی، (۱۳۹۴ب)، حکمت، عرفان و اخلاق در شعر نظامى گنجوى، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری. ۱۰. دباغ، سروش، (۱۳۸۹)، زبان و تصویر جهان، تهران: نشر نی. ۱۱. کاپلستون، فردریک، (۱۳۸۷)، تاریخ فلسفه، ج ۵، ترجمه امیر جلال‌الدین اعلم، تهران: انتشارات صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش). ۱۲. گلاک، هانس یوهان، (۱۳۸۸)، فرهنگ اصطلاحات ویتگنشتاین، ترجمه همایون کاکاسلطانی، تهران: گام نو. ۱۳. ماونس، هاوارد، (۱۳۸۸)، درآمدی بر رساله ویتگنشتاین، ترجمه سهراب علوی‌نیا، تهران: طرح نو. ۱۴. مالکوم، نورمن و دیگران، (۱۳۸۲)، ویتگنشتاین و تشبیه نفس به چشم، ترجمه ناصر زعفرانچی، تهران: انتشارات هرمس. 15. Caruso, Gregg D., (2012), Free Will and Consciousness: A Determinist Account of the Illusion of Free Will, London, Maryland: Lexington Books. 16. Helmut Wenzel, Christian, (2016), “Wittgenstein and Free Will”, In: Analytic and Continental Philosophy: Methods and Perspectives, Proceedings of the 37th International Wittgenstein Symposium, Sonja Rinofner - Kreidl and Harald A. Wiltsche (eds.), Berlin; Boston: Walter de Gruyter GmbH, pp. 47 - 62. 17. Kaufman, James C.; Roy F. Baumeister (eds.), (2008), Are We Free? Psychology and Free Will, Oxford: Oxford University Press. 18. Lamont, Corliss, (1969), Freedom of Choice Affirmed, Boston: Beacon Press. 19. Wittgenstein, Ludwig, (1922), Tractatus Logico - Philosophicus, London: Routledge & Kegan Paul Ltd. 20. Wittgenstein, L., (1979), Notebooks 1914–1916, G. H. von Wright and G. E. M. Anscombe (eds.), 2nd ed., Chicago: University of Chicago Press. 21. Yaryan, Willie, (1988), Wittgenstein and the Will, Santa Cruz: Cowell College University of California. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 574 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 507 |
||