| تعداد نشریات | 24 |
| تعداد شماره‌ها | 874 |
| تعداد مقالات | 7,803 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,220,754 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,165,055 |
بررسی شیوه‌ی استدلال‌ورزی در مناظرات پروین اعتصامی بر اساس نظریه‌ی تولیمن | ||
| شعر پژوهی(بوستان ادب) | ||
| مقاله 8، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 47، خرداد 1400، صفحه 179-204 اصل مقاله (497.7 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22099/jba.2019.32472.3299 | ||
| نویسندگان | ||
| ویدا سبزواری بیدختی1؛ سعید روزبهانی* 2؛ ابوالقاسم امیراحمدی2؛ محمد داودی3 | ||
| 1دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، سبزوار، ایران | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران | ||
| 3استادیار گروه آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
| چکیده | ||
| مناظره، گفت‌وگویی است دوطرفه که در آن یکی از طرفین، حامیِ اقدام، عملکرد، روال، فرضیه یا نظریه‌ای خاص است و طرف دیگر مخالفِ آن و تلاش می‌کند با ارائه‌ی استدلال بر دیگری فایق آید. پروین اعتصامی یکی از سرایندگان بزرگ مناظره است و از طریق مناظره و با استفاده از صنایع بیانی مانند تشخیص و تمثیل، دعاوی و توصیه‌های اخلاقی‌اجتماعی‌اش را بیان کرده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت سبک استدلال‌ورزیِ پروین در مناظره‌ها، با کاربستِ نظریه‌ی تولمین و بر اساس روش تحقیق پیشنهادی مزینانی و نصیری صورت گرفته است. نمونه‌ی مناظرات از سه جنبه‌ی الف. شناسایی برهان‌ها؛ ب. شناسایی دعاوی و زمینه آن‌ها و ج. شاخص‌های قطعیت تحلیل شده که شرح کامل چهار قطعه در این مجال آمده است. در راستای شناسایی برهان‌ها، 32 برهان (موضع عقلی) در نمونه اشعار پروین شناسایی شده که از این تعداد، مواضعِ تاریخ و تجربه؛ لزوم احتیاط و پیش‌گیری از خطر و تهدید؛ کنترل امیال نفسانی؛ استطاعت و تعریف، در شش مناظره (از دوازده قطعه) در نمونه‌های بررسی‌شده، بیشترین بسامد کاربرد را دارند. از طرفی، برهان‌های به‌کاررفته، زیربنای دعاوی و توصیه‌هایی در زمینه‌هایی همچون: وقت‌شناسی، جهان‌شناسی، تفرج، زیبایی‌شناسی، حق‌شناسی، سعادت، احتیاط در برابر خطرات، مبارزه با فساد حکومتی و اداری، نفی ظاهربینی و خودپسندی، خرافه‌ستیزی، ظلم‌ستیزی، آسیب‌شناسی فقر، عقل‌گرایی، کما‌ل‌گرایی، واقع‌گرایی، رسم خویشاوندی و آداب هم‌نشینی قرار گرفته‌اند. یافته‌ی دیگر این تحقیق، بسامد بالای شاخص‌های تقویت‌کننده‌ی اطمینان و قطعیت مانند «باید»، «نباید»، «هیچ» و «هرگز» در سبک استدلالی شاعر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌های کلیدی: پروین اعتصامی؛ سبک استدلال‌گرایی؛ مناظره؛ نظریه‌ی تولمین | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیم‌تبار، ابراهیم. (1392). «بررسی سبک‌شناختی و تحلیل محتوایی مناظره‌ی مست و هوشیار پروین با مست و عاقل مولانا». ادبیات فارسی، شماره‌ی24. صص101-118. اعتصامی، پروین. (1390). دیوان اشعار. به‌کوشش حسن احمدی گیوی، تهران: قطره. چاووش اکبری، رحیم.(1378). حکیم بانوی ایران «زندگی و شعر پروین اعتصامی». تهران: ثالث. داد، سیما.(1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید. دادبه، اصغر. (1383). «پروین اعتصامی». دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. ذاکری، احمد و مریم صمصامی. (1390). «بارقه‌هایی از سبک مناظره در ادبیات فارسی ایران (نظم)». سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، شماره‌ی12، صص91-110. رضوانیان، قدیسه، و مریم محمودی نوسر. (1392). «رمانتیسم اجتماعی در شعر پروین اعتصامی». ادب فارسی، دوره‌ی2، سال2، شماره‌ی2، (پیاپی12)، صص95-114. زرین‌کوب، عبدالحسین. (1370). با کاروان حله. تهران: انتشارات علمی. سرچشمه‌پور، زهرا. (1390). تعلیم و تربیت از نگاه پروین اعتصامی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراء. سروری سلطانی، علی.(1381). تأملی بر فن مناظره‌نویسی و سیر آن در گستره‌ی ادب فارسی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار. شریف‌پور، عنایت‌الله و سعید مرجع‌زاده. (1393). «بررسی بازتاب روحیات پروین اعتصامی در توصیه‌های اخلاقی وی». پژوهش‌نامه‌ی ادبیات تعلیمی، سال6، شماره‌ی22، صص65-96. کردنوده، حنیفه. (1390). جلوه‌های کلاسیسیسم در اشعار پروین اعتصامی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان. مجددالدین، اکبر. (1387). «انعکاس نابرابری‌های اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی». شناخت، شماره‌ی57، صص365-396. محبی، توریج. (1379). «مناظره در ادب فارسی». رشد آموزش ادب فارسی، شماره‌ی56، صص88-92. مدیرشانه‌چی، محسن. (1386). «سیری در اندیشه‌ی سیاسی و اجتماعی پروین اعتصامی». پژوهش حقوق و سیاست، سال9، شماره‌ی23، صص201-226. مزینانی، ابوالفضل. (1396). گفتمان‌کاوی موضوعی مدلی بر مبنای تاریخی گفتمانی و روش تفسیر قرآن کریم؛ مطالعه‌ی موردی عدالت توزیعی در نهج البلاغه. پایان‌نامه دکتری دانشگاه فردوسی مشهد. مزینانی، ابوالفضل و سحر نصیری. (1397). «طرح روش تحقیق جهت کاربست نظریه استدلال تولمین در سبک‌شناسی، تحلیل گفتمان و زبان‌شناسی حقوقی». دوماه‌نامه‌ی جستارهای زبانی، انتشار آنلاین به آدرس: http://lrr.modares.ac.ir/ واشقانی فراهانی، ابراهیم و سعید مهری. (1394). «ویژگی‌های سبک‌شناسانه در مناظرات پروین اعتصامی». مطالعات ایرانی، شماره‌ی27، صص155-170. Bruce Gronbeck. (1980). "From Argument to Argumentation: Fifteen Years of Identity Crisis." Jack Rhodes and Sara Newell, ed.s Proceedings of the Summer Conference on Argumentation.
Galperin, (1977). Stylistics. 2nd ed. Moscow: Higher Education
Reisigl, M., & Wodak, R. (2009). The discourse-historical approach. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.). Methods of critical discourse analysis (2nd ed., pp. 87–121).
Toulmin, E. (1985 A). The Uses of Argument. 2nd edition 2003.
_________. (1972 B). Human Understanding: The Collective Use and Evolution of Concepts.
Wodak, R. (2001). The Discourse-historical Approach. In R. Wodak. & M. Meyer (Eds.), Methods of Critical Discourse Analysis (pp. 63–94). London: Sage. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 773 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 465 |
||